به گزارش خبرنگار مهر، مراسم رونمایی از کتاب «الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران» نوشته مشترک سید رضا صالحی امیری رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی و رزیتا سپهرنیا، عصر دیروز سه‌شنبه ۱۳ مرداد با حضور مسئولان کتابخانه ملی و نهاد کتابخانه های عمومی کشور در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر برگزار شد.
هادی آجیلی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی یکی از سخنرانان این مراسم بود که گفت: کتاب «الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران» به لحاظ علمی، سازماندهی دقیقی دارد و مسیری را طی می کند که در نهایت مخاطب را به عنوان کتاب می رساند. این مشکلی است که خیلی از کتاب ها دارند یعنی محتوایشان در نهایت خواننده را به عنوانشان رهنمون نمی‌شود. از طرف دیگر، مشخص است که در رشته های مختلف، نویسندگان کتاب، مسبوق به سابقه بوده و با حوزه مختلف فرهنگی آشنایی داشته اند. البته جای مقدمه مولفان کتاب، خالی است که می توان در چاپ های بعدی آن را به کتاب اضافه کرد.
وی افزود: در مورد نگاه به سرمایه فرهنگی، باید بگویم که توضیح و تشریح نگاه بوردیو در کشورهای دیگر انجام شده ولی این کار در ایران انجام نشده بود که به مدد آقای صالحی امیری و خانم سپهرنیا این کار در کشورمان انجام شد. این چالش در کشورهای زیادی وجود داشته است که اول کدام مدل توسعه را در دستور کار قرار دهند؛ سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی؟ در کشورهای آمریکای جنوبی و اروپای شرقی، الگویی در دستور کار قرار گرفت که اول رشد اقتصادی مد نظرش بود و به این نتیجه هم رسیدند که این هدف محقق نمی‌شود مگر این که این مساله را قاطعانه جلو ببرند. یعنی آزادی مطبوعات و مقولات جامعه مدنی تحت الشعاع این مدل توسعه قرار گرفت.
این محقق در ادامه گفت: از طرف دیگر دعوای دیگری وجود داشت که اول توسعه سیاسی داشته باشیم بعد اقتصادی. اما آنچه نگاه سوم است، به الگوی ایرانی اسلامی ما نزدیک است و حرف این کتاب هم هست. این حرف هم، این است که توسعه فرهنگی باید پیش از دو توسعه دیگر باشد. یعنی توسعه فرهنگی باید براساس الگوی بومی خودتان باشد نه الگوهای شرقی و غربی. کوتاه سخن این است که ارتقای سرمایه فرهنگی در کشور، مساوی است با افزایش قدرت جمهوری اسلامی ایران.
توسعه ذات فرهنگی دارد و از جنس فرهنگ است
در ادامه پروفسور باقر ساروخانی استاد و پیشکسوت جامعه شناسی گفت: همیشه در جامعه شناسی، فکرمان به این بوده که توسعه کجاست و از کجا شروع می شود؟ زمانی فکر می کردیم که توسعه وابسته به جغرافیاست و هرکجا آب باشد، آبادانی هم هست. زمانی به منابع طبیعی فکر می کردیم ولی در یک کلام خلاصه کنم که توسعه ذات فرهنگی دارد و از جنس فرهنگ است. شما به مونت کارلوی فرانسه هم که بروید، می بینید که یک کوه بیشتر نیست ولی مردم آن منطقه دارای فرهنگ هستند.
این استاد جامعه شناسی گفت: ما در طول زندگی، چند باز تولد پیدا می کنیم. اولینش تولد بیولوژیکی است که از مادر است ولی آنچه بعدش اتفاق می افتد، تولد فرهنگی است. از این نکته غافل نشویم که فرهنگ، زیربنای تمدن است و تمدن را نمی توانیم بدون فرهنگ تعریف کنیم. سرمایه فرهنگی هم باید همه جای جامعه حضور داشته باشد. ما اتومبیل وارد می کنیم ولی اگر فرهنگ ترافیک را تعریف نکرده باشیم، همین ماشین ها به جای آسایش، باعث آزار و اذیت می شوند. آپارتمان نشینی هم از غرب وارد کشور ما شده و باید فرهنگش هم با خودش بیاید. به عنوان مثال خانواده هایی را دیده اید که از ده به شهر می آیند و از فرهنگ آپارتمان نشینی چیزی نمی‌دانند بنابراین نیمه شب مهمان به خانه می آورند و در راهروهای ساختمان بلند بلند صحبت و احوالپرسی می کنند. این جاست که باید فرهنگ آپارتمان نشینی تولید شود.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: پول تولید توسعه پایدار نمی‌کند. نفت نیست که توسعه ایجاد می کند. این فرهنگ است که موجب توسعه می‌شود. به این مساله هم دقت کنید که رشد را از توسعه جدا کنیم. چون رشد این است که کارخانه بسازیم ولی مهم این است که از رشد بیرون بیاییم و به توسعه برسیم و جایگاه توسعه، فرهنگی است.
ساروخانی افزود: در این راه، چیزی که کمتر به آن توجه کرده‌ایم، خانواده است. معتقدم مادر در فرهنگ سازی، نقش مهمی دارد. این که بچه‌ای تولید کنید که ساعت‌ها با یک قطعه موسیقی یا یک پرده نمایشی گفتگو کند، به نقش مادر بر می‌گردد. شاید مخالف باشید ولی در مرحله اول این نقش مربوط به مادر است و بعد پدر؛ مادری که کنار بچه‌اش می نشیند و کتاب می‌خواند می‌تواند، به شدت در امر سرمایه فرهنگی تاثیرگذار باشد.
محمدحسین قدمی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این برنامه به بیان سخنانی پرداخت.
صالحی امیری نیز که قرار بود یکی از سخنرانان برنامه باشد، با دادن یادداشتی به مجری برنامه، به این مساله اشاره کرد که با وجود سخنرانی های ارائه شده، نیازی به سخنرانی او نیست.
پایان این برنامه نیز با رونمایی از کتاب «الگوی ارتقای سرمایه فرهنگی در ایران» و تقدیر از تولیدکنندگان این اثر همراه بود.