به گزارش خبرنگار مهر این هفته حوزه محیط زیست شاهد اخبار گوناگونی بود که در ادامه مهمترین آنها را مرور می کنیم .
پیشنهاد اجرای طرح تنفس جنگل ها از محل درآمد نفتی کشور
در نخستین روز از هفته جاری مدیرکل محیط زیست گلستان اجرای طرح تنفس جنگل ها را ضروری دانست و گفت: اجرای این طرح با اعتباری معادل یک صدم درصد از درآمد نفتی کشور امکان پذیر است.
اسماعیل مهاجر گفت: اجرای طرح تنفس جنگل ها در استان گلستان هر چه سریعتر الزامی است چرا که در حال حاضر جنگل های گلستان به هیچ عنوان قابلیت بهره برداری ندارند و بهره برداری از این جنگل ها حتی توجیه صنعتی و اقتصادی ندارد.
مدیر کل محیط زیست گلستان اظهار داشت: برای اینکه قراردادهایی که با بهره برداران و پیمانکاران جنگلداری توسط سازمان جنگل ها بسته شده است و گاهاً این قراردادها ده ساله هستند، به مشکل نخورند، راهکارهای زیادی وجود دارد.
مهاجر تصریح کرد: به عنوان مثال می توان از این نیروها به عنوان نیروهای حفاظتی استفاده کرد و قراردادها را به جای قراردادهای بهره برداری به حفاظتی تبدیل کرد.
وی افزود: چنانچه یک صدم درصد از درآمد نفتی کشور را در طرح تنفس جنگل ها هزینه کنیم، هم جنگل های کشور بازسازی می شوند و هم حقی از هیچ یک از پیمانکاران و جنگل بانان ضایع نخواهد شد.
مدیر کل محیط زیست گلستان تاکید کرد: در نظر گرفتن این میزان اعتبار در طرح تنفس جنگل ها که به مجلس داده شده است، تعیین شده که متاسفانه هنوز رای نیاورده اما امیدواریم با بررسی های مجدد نمایندگان، این اعتبار نیز از طریق این طرح تامین شود.
کاهش بهره برداری از جنگل‌های شمال با مصوبه هیات دولت
روز یکشنبه رئیس سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: با مصوبه هیات دولت بهره برداری از جنگل‌های شمال به پایین‌ترین حد خود رسیده است.
خدا کرم جلالی با بیان این مطلب افزود: در یک میلیون هکتار از جنگل های شمال حدود ۵۰۰ هزار متر مکعب چوب های شکسته و افتاده برداشت می شود و این فرصتی است تا جنگل ها بازسازی شوند.
به گفته وی، جنگل های ایران با مساحتی حدود ۱۴ میلیون و سیصد هزار هکتار در پنج ناحیه رویشی هیرکانی(یک میلیون و ۹۷۰ هزار هکتار)، ارسبارانی(۲۰۰ هزار هکتار)، زاگرسی(۶میلیون هکتار)، ایرانی، تورانی(۴میلیون هکتار) و خلیج فارس، عمانی (۲میلیون و یکصد هزار هکتار) پراکندگی دارد.
ریییس سازمان جنگلها اظهار داشت: در نیمه اول امسال در مقایسه با نیمه اول سال گذشته میزان تصرفات و دست اندازی به اراضی ملی و دولتی ۴۰ درصد کاهش یافته است.
جلالی تصریح کرد: کاهش این میزان تخریب و تصرفات بخاطر توجهات مقام معظم رهبری به مقوله منابع طبیعی، همکاری قوه قضاییه و همچنین مردم بوده است.
وی به عملیات جنگل کاری به میزان ۵۳هزار هکتار در سال گذشته اشاره کرد و افزود: بخش اعظم جنگل کاری ها اقتصادی و با مشارکت مردم انجام شده است.
تدوین لایحه نحوه پیشگیری و مقابله با ریزگردها در پایتخت
در این روز مدیر مطالعات و برنامه‌ریزی خدمات شهری و محیط زیست مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران از تدوین لایحه نحوه پیشگیری و مقابله با ریزگردها در شهرتهران، توسط این مرکز خبر داد.
هادی افراسیابی ضمن بیان این مطلب گفت: مطابق مصوبه شورای شهر تهران با عنوان «مطالعه و بررسی در مورد نحوه پیشگیری و مقابله با ریزگردها در شهر تهران»، مرکز مطالعات موظف شد ضمن مطالعه و بررسی این موضوع، با همکاری سایر مراجع ذیربط نسبت به گردآوری کلیه مطالعات پژوهشی در این خصوص اقدام کند.
وی افزود: درهمین راستا مقرر شد که با نظارت کمیسیون سلامت و محیط زیست و خدمات شهری شورای پایتخت راه کارهای عملی مناسب برای مقابله با پدیده ریزگردها در شهر تهران را در قالب لایحه تهیه و آن را ارائه کند.
افراسیابی تصریح کرد: این موضوع علاوه بر طرح و بررسی در جلسات کارشناسی، طی چندین جلسه در شورای راهبردی محیط زیست با حضور کارشناسان و مدیران سازمان حفاظت محیط زیست، شرکت کنترل کیفیت هوا، سازمان بوستان‌ها و فضای سبز، ستاد محیط زیست و توسعه پایدار و نیز اساتید دانشگاه مطرح و جمع‌بندی و تحت عنوان «پیش‌نویس لایحه و برنامه اقدام پیشگیری و مقابله با گرد و غبار در شهر تهران» توسط مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران تهیه و جهت طی مراحل قانونی به شورای اسلامی شهر تهران ارسال شد.
وی خاطر نشان کرد: پیش‌نویس تهیه شده دارای یک ماده واحده به عنوان لایحه و نیز یک برنامه اقدام شامل اهداف، سیاست‌ها، اقدامات مدیریت شهری، اقدامات مشترک شهرداری تهران و سایر دستگاه‌ها و تعریف کمیته‌ای جهت نظارت و پایش انجام اقدامات تعریف می‌شود.
۱۰ میلیون هکتار از اراضی ملی سند دار می شوند
روز دوشنبه معاون سازمان جنگل ها و مراتع، گفت: تا پایان سال جاری، در حدود ۱۰ میلیون هکتار از اراضی ملی سند دار می شوند.
مسعود منصور در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: عرصه‌های منابع طبیعی شامل جنگل ها، مراتع و بیشه‌زارها پس از شناسایی و تشخیص، بایستی تثبیت شده و دارای سند مالکیت شوند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۱۳۵ میلیون هکتار از اراضی ملی دارای سند هستند اظهار داشت: از این میزان تنها حدود ۱۰ میلیون هکتار دارای سند تک برگی و یا کاداستری هستند و مابقی آنها، اسناد غیرکاداستری و یا دفترچه‌ای دارند.
معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل ها اظهار داشت: همچنین اسناد غیرکاداستری دارای نقشه‌های غیررقومی هستند که همین موضوع یکی از بسترهای اساسی جعل سند و تهیه اسناد جعلی به منظور زمین‌خواری است.
منصور تصریح کرد: همچنین حدود هفت تا هشت میلیون هکتار از اراضی طبیعی کشور به طور کلی فاقد سند هستند که سعی می‌کنیم تا پایان سال جاری برای این اراضی، سند ملی آن هم به صورت کاداستر یا تک برگی با نقشه‌های رقومی تهیه کنیم.
وی افزود: برای ۱۲۵ میلیون هکتار اراضی ملی که سند تک برگی ندارند نیز با همکاری ثبت اسناد و با برنامه زمان‌بندی، اسناد تک برگی و نقشه‌های رقومی تهیه می‌شوند.
معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل ها تاکید کرد: اما برای این اقدام، منابع مالی در این زمینه بایستی تقویت شود، چرا که تهیه سند تک برگی برای هر هکتار بسته به سطح توپوگرافی و سایر شرایط اراضی بین سه تا چهار هزار تومان اعتبار نیاز دارد؛ بنابراین برای کل اراضی فاقد اسناد کاداستری، اعتبارات میلیاردی مورد نیاز است.
منصور یادآور شد: با این حال حتی اگر اعتبارات کافی تامین نشود، اما بر اساس تاکید مقام معظم رهبری در دیدار با فعالان محیط‌زیست، سازمان جنگلها متعهد است که در سال ۹۴ در طرحی با عنوان «یک بزرگتر از چهار» تا پایان سال سندهای کاداستری معادل و حتی بیشتر از مجموعه اسنادی که در سال‌های ۹۰ تا ۹۳ برای اراضی ملی صادر شده است، تهیه کند.
به گفته وی، بر این اساس تا پایان سال ۹۴ بین ۸ تا ۱۰ میلیون هکتار از اراضی ملی کشور حتی بدون منابع اعتباری با استفاده از منابع داخلی سازمان دارای اسناد کاداستری خواهند شد که از ابتدای امسال تاکنون دو میلیون هکتار از آن محقق شده است.
معاون حفاظت و امور اراضی سازمان جنگل ها تصریح کرد: در این طرح ۸ میلیون هکتار اراضی بدون سند در اولویت هستند اما پس از آن چنانچه اعتبارات کافی باشد، از اراضی که دارای سندهای غیرکاداستری هستند نیز دارای سند تک برگی و نقشه رقومی خواهند شد.
رییس سازمان حفاظت محیط زیست به پاریس سفر کرد
در این روز معاون رییس جمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست به دعوت وزیر امور خارجه فرانسه برای حضور در نشست مشورتی وزاری محیط زیست در زمینه تغییرات آب و هواا به پاریس سفر کرد.
مجید شفیع پور رییس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون ها سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نزدیک شدن تاریخ تدوین توافقنامه جدید درباره تغییرات آب و هوا در دسامبر ۲۰۱۵ و ریاست و میزبانی کشور فرانسه برای برگزاری بیست و یکمین نشست متعاهدین کنوانسیون (COP۲۱)، افزود: لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه در مقام ریاست برگزاری بیست و یکمین اجلاس متعاهدین کنوانسیون، اقدام به برگزاری نشست های هماهنگی - مشورتی در سطح وزرای محیط زیست کشورهای عضو کنوانسیون برای حصول به نتیجه متوازن و متعادل قبل از برگزاری COP۲۱ کرده است.
وی ادامه داد : وزیر امور خارجه فرانسه از معاون رییس جمهور ورییس سازمان حفاظت محیط زیست رسما برای شرکت در نشست وزاری محیط زیست و تغییرات آب و هوا که از تاریخ ۶ الی ۷ سپتامبر سال جاری (۱۵ و ۱۶ شهریور) در شهر پاریس- فرانسه برگزار می شود، دعوت کرده است.
این نشست مشورتی با حضور ۶۰ هیئت از کشورهای مختلف جهان در پاریس برگزار می شود که ۴۰هیأت از هیأتهای مشارکت کننده در سطح وزیر در این اجلاس حضور دارند.
جمهوری اسلامی ایران نیز در این نشست به نمایندگی از کشورهای منطقه و یکی از اعضای گروه مذاکراتی «کشورهای همفکر» (متشکل از ۲۸ کشور در حال توسعه مانند، هند، چین، عربستان، آرژانتین و....)، در این اجلاس مشارکت دارد. اجلاس مذکور ۱۵ شهریور ماه در پاریس ساعت ۱۴ با سخنرانی وزیرخارجه فرانسه و وزیر خارجه پرو افتتاح شد.
ساماندهی سایت های تکثیر در اسارت مرال
روز سه شنبه مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست، از ساماندهی سایت های تکثیر در اسارت مرال پس از گوزن زرد و تدوین برنامه عمل برای ۷ گونه در معرض انقراض خبر داد.
مجید خرازیان مقدم افزود: کشور ایران به دلیل مکان جغرافیایی، برخورداری از تنوع سیمای منظر و اقلیم به علاوه وجود منابع آبی عظیم دریای خزر در شمال و خلیج فارس و دریای عمان در جنوب از غنای گونه‌ای بالا برخوردار است.
به گفته وی، براساس آخرین بررسی‌ها هزار و ۱۴۰ گونه جانوری اعم از پستاندار، پرنده، خزنده، دوزیست و ماهی در اکوسیستم‌های خشکی و آبهای داخلی ایران شناسایی شده، به علاوه حدود ۶۵۰ گونه ماهی که در آبهای دریایی هستند نیز علاوه بر ماهیان آبهای داخلی شناسایی شده است.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست تأکید کرد: به رغم غنای گونه ای قابل ملاحظه، متاسفانه حدود ۷۶ گونه از رده‌های جانوری کشورمان در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) قرار دارد و ازگونه‌هایی همچون شیر ایرانی و ببر مازندران امروز جز نامی باقی نمانده و در کمتر از یک قرن گذشته منقرض شده اند.
به گفته وی، ۱۹ گونه از پستانداران، ۲۵ گونه از پرندگان، ۱۶ گونه از خزندگان، ۴ گونه از دوزیستان و ۱۰ گونه از ماهیان آب های داخلی کشور در سال ۲۰۱۴ میلادی به عنوان گونه های مهره دار در معرض تهدید در لیست سرخIUCN قرار دارند.
مقدم تصریح کرد: با توجه به اهمیت موضوع، سازمان حفاظت محیط زیست اقدام به تهیه برنامه عمل حفاظت از ۳۰ گونه در خطر انقراض کرده است و بعد از تهیه وارد مرحله اجرا می شود.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست اطهار داشت: البته بر اساس برنامه ریزی انجام شده باید تا پایان برنامه ششم توسعه برنامه عمل حداقل ۱۵ گونه جانوری اجرا شود، اما اگر اعتبارات مورد نیاز تخصیص یابد می توانیم برنامه عمل هر ۳۰ گونه را در این مدت اجرا کنیم.
به گفته وی، بر اساس برنامه ریزی ها می بایست تا پایان سال ۹۳ برنامه عمل هفت گونه جانوری تهیه می شد که به دلیل اختصاص نیافتن بودجه این برنامه به اولین زمان بعد از تخصیص بودجه در سال ۹۴ موکول شد.
مقدم تأکید کرد: در حال حاضر برنامه عمل هفت گونه جانوری شامل گورخر، سیاه گردن، قوچ و میش، اردک بلوطی، بالابان، هوبره و پلنگ تهیه و طبق برنامه ریزی صورت گرفته تا ۶ ماه اول سال ۹۵ تدوین و اجرایی شود.
مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست یادآور شد: علاوه بر این ساماندهی گونه های در معرض انقراضی که در اسارت تکثیر شده اند نیز در دستور کار قرار دارد که در حال حاضر این برنامه در مورد گوزن زرد اجرا می شود.
وی اظهار داشت: در مرحله بعد برای ساماندهی مرال هایی که در مراکز مختلف تکثیر در اسارت کشور نگهداری می شوند و معرفی آنها به زیستگاه های طبیعی اقدام می شود.
ضرورت تشکیل شورای بحران جلوگیری از شیوع طاعون نشخوار کنندگان
روز چهارشنبه عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تشکیل شورای بحران متشکل از متخصصان و مسئولان محیط زیست و دامپزشکی را برای کنترل بیماری طاعون نشخوار کنندگان در زیستگاه های کشور ضروری دانست.
دکتر جاوید آل‌داوود در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: تشخیص و رسیدگی به بیماری طاعون نشخوارکنندگان که در حال حاضر در میان دام‌های اهلی و برخی از حیات‌وحش زیستگاه‌های کشور شایع شده است، کار دامپزشکان است.
به گفته وی، اما متاسفانه در کل مجموعه سازمان محیط زیست حدود دو یا سه دامپزشک بیشتر حضور ندارد.
عضو هیئت علمی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تصریح کرد: متاسفانه در مورد رسیدگی به بیماری طاعون نشخوارکنندگان مانند بسیاری از دیگر مسائل کشور، بخش‌های اجرایی و نهادهای علمی هر کدام جداگانه کارهایی انجام می‌دهند و تمام تلاش خود را برای انداختن تقصیرات به گردن یکدیگر بکار می‌بندند.
آل‌داوود اظهار داشت: این در حالی است که در شرایط فعلی بایستی شورای بحران برای رسیدگی به وضعیت دام‌ها و حیات‌وحش با سرعت تشکیل شود تا بتوان جلوی پیشرفت و شیوع بیشتر این بیماری را در دیگر زیستگاه‌های کشور و در میان سایر حیات‌وحش گرفت.
وی با بیان اینکه منشا بیماری طاعون نشخوارکنندگان که در حال حاضر منجر به تلفات حیات‌وحش در زیستگاه‌های استان مرکزی و زنجان شده است، تاکید کرد: به دلیل نارسایی در مناطق حفاظت شده، وارد این مناطق شده و از این مناطق حساس با مجوز و یا بدون مجوز به عنوان چراگاه استفاده می‌کنند.
آل‌داوود افزود: از آنجا که دام‌های اهلی در بسیاری از موارد واکسینه می‌شوند، حتی اگر به این بیماری آلوده باشند، بدون اینکه علایم آن را بروز دهند، ممکن است به این بیماری آلوده باشند اما علایم آن را بروز ندهند و تنها به عنوان ناقل، بیماری را به حیات‌وحش منتقل کنند.
رئیس انجمن حمایت از حیوانات تاکید کرد: بنابراین مهمترین اقدام در حال حاضر برای جلوگیری از شیوع بیماری طاعون نشخوارکنندگان در میان حیات‌وحش، جلوگیری از ورود دام‌های اهلی به این مناطق است که به دلیل کمبود پرسنل، چنین امکانی وجود ندارد و مسئولان اجرایی محیط زیست و سازمان جنگلها نیز با اینکه مدت‌هاست از شیوع این بیماری در مناطق تحت مدیریت آنها می‌گذرد، تمایلی برای حل این قضیه نشان نمی‌دهند.