به گزارش خبرنگار مهر، عطر و طعم خوش در کنار صدها خواص دیگر باعث شده لیموترش یکی از محبوب‌ترین مرکبات مورد علاقه مردم ایران باشد، محصولی که طی سالیان اخیر قیمت آن مقداری افزایش یافته چرا که تولیدش در کشور با مشکلاتی مواجه شده است.
آفت جاروک جادوگر که به گفته مقامات وزارت جهاد کشاورزی ارمغان واردات بدون اعمال شرایط قرنطینه است، مانند خوره باغات لیموی کشور را می‌خورد.
در همین زمینه معاون امور باغبانی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه اکثر آفات و بیماری‌های موجود در کشور، سوغات قاچاق و عدم اعمال شرایط قرنطینه گیاهی است، گفت: از جمله این آفات می‌توان به جاروک جادوگر اشاره کرد که از طریق واردات از دوبی، وارد کشور ما شد و خسارت بسیار زیادی به باغات لیموترش زد.
محمدعلی طهماسبی با اشاره به اینکه در حال حاضر باغات لیموترش در رودان، منوجان، قلعه گنج تا فارس درگیر این آفت شده است، اضافه کرد: کشاورزان زیادی در این زمینه متضرر شدند و دولت نیز، هزینه‌های زیادی را متقبل شد؛ هر چند که بیرون کردن این آفت از باغات کشور امکان‌پذیر نیست.
مدیرکل دفترمیوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی نیز دیگر مسئولی است از بیکار شدن کشاورزان توسط عده‌ای سودجو انتقاد می‌کند و شرایط ایجاد شده را ناعادلانه می‌داند.
ابوالقاسم حسن‌پور در این زمینه با تاکید بر اینکه قاچاق و واردات غیرمجاز زندگی کشاورزان را مختل کرده است، اظهارداشت: این که ما فریاد می‌زنیم واردات نه، قاچاق نه؛ یکی از دلایلش این است که واردات و قاچاق تولید کشور را متوقف می‌کنند.
وی اضافه کرد: ما کاری به دریافت عوارض، مسائل اقتصادی و درآمد دولت نداریم، نگران تولید هستیم که متوقف می‌شود.
این مقام مسئول دولتی با بیان اینکه براساس آمار رسمی وزارت جهاد کشاورزی در سال ۸۴، سطح زیر کشت لیموترش کشور ۴۲ هزار هکتار و میزان تولید این محصول ۶۲۰ هزار تن بوده است، گفت: درحال حاضر سطح زیرکشت ما به حدود ۳۰ هزار هکتار و میزان تولیدمان به ۴۸۰ هزارتن کاهش یافته است.
حسن‌پور با تاکید بر اینکه ایران حدود ۱۲ هزار هکتار از سطح زیرکشت تولید لیموترش خود را از دست داده است، تصریح کرد: تمام کسانی که در گذشته در این اراضی مشغول کشت، تولید و برداشت لیموترش بودند الان بیکار هستند، آن هم در جایی مانند منوجان که دمای هوای آنجا بالای ۵۷ درجه سانتیگراد است.
مدیرکل دفتر میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه آسیب دیدن تولید منجر به از بین رفتن اشتغال و مختل شدن زندگی کشاورزان شده است، افزود: اینها مسائلی است که ما نگران آن هستیم؛ چرا باید اجازه بدهیم زندگی کشاورزان مختل شود و این شرایط برایشان پیش بیاید؟
کشاورزان: سالانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان خسارت دیدیم
در همین راستا و برای مشخص شدن این مساله که تولیدکنندگان لیموترش چقدر زیان دیده‌اند، درحال حاضر باغات‌شان در چه شرایطی قرار دارد و آنان چه می‌کنند، پای صحبت خودشان نشستیم و از خودشان سوال کردیم شرایط به چه شکل است.
رفیع‌الله حاجب یکی از تولیدکنندگان منوجانی است که آفت جاروک، تولیدش را جادو کرده و به نابودی کشانده است.
وی با بیان اینکه حدود ۸۰ درصد درآمد کشاورزان مناطق منوجان، رودان و میناب از راه تولید لیموترش بود، به خبرنگار مهر گفت: بنده در سال‌های ۸۱ و ۸۲ اقدام به احداث باغ خود کردم.
این تولیدکننده سطح زیرکشت لیموترش خود را حدود ۳۷ هکتار عنوان و اضافه کرد: از سال ۸۴، جاروک جادوگر در منطقه شیوع پیدا کرد و به تدریج باغات ما را از بین برد.
حاجب افزود: ما برای اینکه درآمد ناچیزی داشته باشیم درختانی را که ۶۰ تا ۷۰ درصد آلودگی و بیماری داشتند، نگه داشته بودیم که آنها هم امسال از بین رفتند.
وی در پاسخ به این پرسش که آفت مذکور چقدر به شما خسارت وارد کرد، افزود: اگر امسال ما تولید این محصول را داشتیم، در هر هکتار حدودا ۳۰ تن برداشت می‌کردیم ضمن اینکه در سال‌جاری قیمت لیمو برای کشاورزان ۵ هزار تومان است.
این تولید کننده با بیان اینکه در پی شیوع آفت جاروک جادوگر سالانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان زیان کرده است، ادامه داد: از سال ۸۶ به بعد، ما سالانه به طور متوسط با ۲۰ درصد افت محصول مواجه بودیم تا امسال که کلا تولیدمان متوقف شد.
هر روز بدهکارتر می شویم
حاجب به این پرسش که بعد از این قصد دارید چکار انجام دهید، پاسخ داد: هیچ چاره‌ای نداریم؛ زمانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شده بودم اعتباری از بانک کشاورزی دریافت کردم و توسط آن اقدام به احداث باغ و اجرای طرح‌های آبیاری تحت فشار نمودم که در حال حاضر این وام‌های دریافتی جزو دیون ما به دولت است.
وی ادامه داد: درحال حاضر حداقل حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان بدهکار بانک کشاورزی هستم و هر سال هم دارد به آن افزوده می‌شود.
این تولید کننده سابق لیموترش درباره اینکه آیا شغل و درآمد دیگری دارد که بتواند از طریق آن بدهی خود را پرداخت کند، گفت:خیر، امرار معاش ما از همین راه است.
حاجب درباره کشت ارقام دیگر در زمین کشاورزی خود نیز اظهارداشت: گفته می‌شود لیموی پرشین لایم در برابر جاروک جادوگر مقاوم است و بنده نیز تعدادی از این رقم را آورده و کشت کردم.
وی ادامه داد: پرشین لایم رقم بسیار خوبی است اما متاسفانه ما نتوانستیم نهال آن را به تعداد لازم تهیه کنیم چراکه هم گران است و هم در دسترس نیست.
این تولیدکننده با بیان اینکه تولید نهال پرشین لایم به شکل انبوه انجام نمی‌شود، افزود: وزارت جهاد کشاورزی قول داده بود این نهال را تولید انبوه کند و در اختیار ما قرار دهد که هنوز به این قول عمل نکرده است.
خسارتمان را جبران نکردند
حاجب با اشاره به اینکه در استان هرمزگان به دلیل حذف کردن درختان لیموترش آلوده، اعتباری به شکل بالاعوض و مرتب در اختیار جهاد کشاورزی استان قرار می‌گرفت که مسئولان با آن نهال‌ها و ارقام دیگر خریداری می‌کردند و در اختیار کشاورزان قرار می‌دادند، گفت: ما در ۲۰ کیلومتری استان هرمزگان هستیم و دقیقا همان مشکلات را هم داشتیم اما مسئولان حتی یک ریال برای جبران خسارت‌های ایجاد شده در اختیارمان قرار ندادند.
این تولید کننده منوجانی با اشاره به اینکه در حال حاضر برخی کشاورزان در برخی نقاط، اقدام به کشت مجدد لیموترش کرده‌اند، افزود: این درحالی است که کشاورزان می‌دانند از سال چهارم به بعد لیموترش‌های کشت شده دوباره آلوده می‌شوند اما چاره‌ای ندارند.
حاجب افزایش قیمت لیموترش طی سالیان اخیر را نیز ناشی از کاهش تولید آن دانست و ادامه داد: هم اکنون تولید این محصول در فارس هم انجام می‌شود که فکر نمی‌کنم آن هم بیشتر از ۴ تا ۵ سال دوام بیاورد.
قطع ۱۰ هزار درخت لیموترش و از بین رفتن سرمایه یک عمر زحمت
محمدرضا امیری دیگر تولیدکننده‌ای است که در این زمینه با مهر به گفتگو نشست، این تولید کننده ۶۳ ساله که سال ۱۳۷۶ اقدام به کشت لیموترش در باغات خود در رودان بندرعباس کرده بود، به خبرنگار مهر گفت: جاروک جادوگر در حدفاصل سال‌های ۸۰ تا ۸۴ وارد منطقه شد و در سال ۸۹ باغ ما کلا از بین رفت.
وی با بیان اینکه تا محصول خواست به ثمر بنشیند و ما سود ببریم، بیماری وارد باغات شد و آنها را از بین برد، ادامه داد: آن زمان بنده بیشتر از ۱۰هزار درخت را بریدم.
این تولیدکننده درباره اینکه چقدر خسارت دیده است، افزود: این درختان، سرمایه یک عمر زحمت من بود که از بین رفت.
امیری سطح باغ خود را حدود ۱۳۰ تا ۱۴۰ هکتار اعلام و اضافه کرد: سال ۸۸ بنده ۲۰۰ میلیون تومان هزینه مقابله با جاروک جادوگر در باغ خود کردم که متاسفانه جواب نداد و باغم نجات پیدا نکرد.
این تولیدکننده ۶۳ ساله درباره وضعیت فعلی خود نیز با بیان اینکه بنده مجددا در سال ۹۰ لیموشیرین، گریپ فروت، لیموی پرشین لایم و لیمو لیسبون در باغ خود کشت کردم، اظهارداشت: آن زمان ما نمی‌دانستیم شیوه پرورش و تولید لیموی پرشین لایم چگونه است به همین دلیل آنطور که باید و شاید نتوانستیم از آن بهره ببریم.
امیری اضافه کرد: اما الان حدود یکسالی است که با کمک کارشناسان وزارت جهاد این مساله را آموختیم و امیدوار هستیم که بتوانیم از آن بهره برداری کنیم.
این تولیدکننده نیز با اشاره به اینکه درحال حاضر کشاورزان زیادی اقدام به کشت دوباره نوع بومی لیموترش کرده‌اند، گفت: از باغات قدیم هر چه که مانده از بین می‌رود چون آلوده است ضمن اینکه کشت‌های جدید نیز دوباره آلوده خواهند شد.
امیری راهکار موثر برای جبران این مساله را مورد اشاره قرار داد و افزود: دولت باید هرسال علیه این آفت در باغات کشور سم پاشی و مبارزه کند و راه دیگری وجود ندارد.
و وارداتی که هنوز ادامه دارد...
نکته قابل توجه این است که با وجود تمام مسائل ذکر شده و مشکلات پیش آمده برای تولید و تولیدکنندگان کشور، وارد میوه‌های ممنوعه خارجی ازجمله لیموترش به کشور همچنان ادامه دارد؛ به گفته رئیس اتحادیه میوه و سبزی، بعد از پرتقال، لیموترش عمده محصول وارداتی به کشور است و درحال حاضر لیموترش آفریقا، ترکیه و برزیل به وفور در بازار داخل یافت می‌شود.
کارشناسان، تولیدکنندگان و متولیان تولید همچنان نگران هستند که آفت جدیدی وارد کشور شود و محصول دیگری را هدف قرار دهد ضمن اینکه مشخص نیست که مسئولان چه زمانی تصمیم می‌گیرند برخوردی قاطعانه با این امر داشته باشند تا دیگر عده‌ای قلیل جرات نکنند برای سود کلان خود، تولید، تولیدکننده و امنیت غذایی کشور را نشانه رفته و به نابودی بکشانند.