خبرگزاری مهر، گروه بین الملل- محمد فاطمی زاده: از ماه مِی سال ۲۰۱۴ و پس از پایان مهلت ریاست جمهوری «میشل سلیمان» در لبنان، این کشور با بحران خلأ ریاست جمهوری مواجه بود. سرانجام پس از حدود دو سال و نیم کشمکش در لبنان در سایه بحران خلأ ریاست جمهوری، «میشل عون» نامزد مورد حمایت حزب الله لبنان توسط پارلمان این کشور به عنوان رئیس جمهوری جدید برگزیده شد. در همین راستا گفتگویی با«مجید صفاتاج» کارشناس و تحلیلگر منطقه درباره تحولات لبنان انجام داده ایم که در ادامه می آید
*چرا سعد حریری موضع خود را تغییر داد و از میشل عون حمایت کرد؟
سعد حریری به عنوان عامل عربستان در لبنان شناخته می شود و پیش از این بارها پیش آمد که اندکی قبل از انتخاب رئیس جمهور لبنان با فشار عربستان و سعودی ها مانع از به نتیجه رسیدن روند ریاست جمهوری لبنان شده است. شرایط منطقه ای، بین المللی و داخلی لبنان بر خلاف انتظار سعد حریری پیش رفت؛ علی رغم پیش بینی سعد حریری مبنی بر سقوط نظام بشار اسد پس از آغاز بحران در سوریه و روی کار آمدن جریان المستقبل در لبنان، اوضاع به نحو دیگری رقم خورد و سوریه بر خلاف انتظار سعد حریری دستاوردهای بسیاری به ویژه در حلب، قلمون و جولان کسب کرد که به معنای شکست سعودی ها است. از سوی دیگر مقاومت هم در لبنان تثبیت شد و این نیز خود شکستی برای سعودی ها محسوب می شود. همچنین همزمان با شکست گروه های تکفیری مورد حمایت سعودی ها در منطقه، برخی اخبار نیز از سوی آمریکایی ها منتشر شد مبنی بر اینکه سعودی ها و اسرائیلی ها در ترور «رفیق حریری» پدر سعد حریری دست داشته اند. در نتیجه، این رویدادها موجب تغییر نگرش سعد حریری و حمایت وی از میشل عون برای ریاست جمهوری لبنان شد.
*در صورتی که سعد حریری نخست وزیر لبنان شود، وضعیت او را در آینده چگونه ارزیابی می کنید؟
احتمالا توافقاتی میان سعد حریری و میشل عون در این خصوص وجود دارد؛ باید عرض کنم در صورتی که سعد حریری موضع عنادآمیزی با حزب الله لبنان داشته باشد، با توجه به اینکه چند ماه پس از انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت برای لبنان، انتخابات پارلمان ها را در پیش رو داریم، اگر جریان حامی سعد حریری در انتخابات پارلمانی حائز اکثریت آراء نشود و اکثریت پارلمان لبنان را حامیان مقاومت تشکیل دهند، سعد حریری مجبور خواهد بود که در چارچوب قوانین مجلسی حرکت و اقدام کند که اکثریت آن در دست جریان مقاومت است. همچنین جریان حامی سعد حریری در صدد است تا برخی از وزارتخانه ها را سهم خواهی کند اما با این وجود، شرایط نسبت به گذشته و چند سال قبل بسیار متفاوت شده است و جریان ۸ مارس در برابر جریان ۱۴ مارس به رهبری سعد حریری دارای برتری و قدرت است.
* نقش عربستان در تحولات لبنان چیست؟ روابط عربستان با دولت جدید چگونه خواهد بود؟
عربستان همواره در تلاش است تا خود را به عنوان یک قدرت موثر در منطقه به ویژه تاثیرگذار بر روی اهل تسنن نشان دهد اما تاکنون علی رغم هزینه های گزافی که در این راستا داشته، موفق نشده به دستاورد لازم در این خصوص برسد. عربستان سعودی در تلاش است تا همچنان نقش بازیگری خود را در لبنان حفظ کند. بنابراین ملاقات مقامات سعودی با مسئولان لبنانی با این هدف صورت می گیرد. نقش سعودی در لبنان سازنده و ثابت نبوده است و غالبا در صدد کارشکنی بوده است که سفر ثامر السبهان قبل از جلسه انتخاب میشل عون را نیز می توان در همین زمینه تفسیر کرد. اقدامات مقامات سعودی یا با هدف کارشکنی صورت می گیرد که تجربه نشان داده در این زمینه موفق نمی شوند. به هر حال اگر سعودی ها رویکرد مثبت و سازنده در صحنه سیاسی لبنان را داشته باشند گروه های لبنانی قطعا از آن استقبال خواهند کرد. همچنین مقامات سعودی در این سفرها به سعد حریری یادآوری می کنند که از طرف چه کسی حمایت می شده است و روابط طرفین را به فراموشی نسپارد.
*درباره نقش خاندان فرنجیه در تحولات لبنان چه دیدگاهی دارید؟
خاندان سلیمان فرنجیه از ابتدا همراه با لبنان و سوریه و مخالف مداخلات آمریکا و رژیم صهیونیستی در امور لبنان بود. سلیمان فرنجیه همچنین عضو جریان ۸ مارس و از ائتلاف کنندگان با حزب الله، جنبش أمل است. سلیمان فرنجیه از ابتدا در دیدار با میشل عون و سید حسن نصرالله همواره تاکید می کرد که در صورت موافقت این دو نفر به صحنه می آید اما سید حسن نصرالله نیز بر التزام خود به میشل عون تاکید داشت و تصریح می کرد که در صورت کناره گیری میشل عون از سلیمان فرنجیه حمایت خواهد کرد. بنابراین سلیمان فرنجیه نیز علی رغم پیشنهاد سعد حریری به وی مبنی بر حمایت المستقبل از سلیمان فرنجیه، در چارچوب ائتلاف ۸ مارس ممانعتی برای انتخاب شدن میشل عون نداشت
*حزب الله در حل بحران ریاست جمهوری لبنان چه نقشی ایفا کرد؟
حزب الله به دلیل عملکرد خوب خود در سوریه ضد گروه های تروریستی که -تهدید را از سوریه، لبنان، مسیحیان و شیعیان دور کرد- اقتدار زیادی در لبنان به دست آورد و از طریق رایزنی نمایندگان خود در لبنان تاثیر بسیاری بر مردم ونخبگان سیاسی و فکری و فرهنگی و همچنین سیاستمداران لبنان دارد. حزب الله در جلساتی که با جریان المستقبل داشت، علی رغم کارشکنی های متعدد سعودی ها باز هم مذاکرات میان طرفین را قطع نکرد و به آن ادامه داد. بنابراین حزب الله طی سال های اخیر به ویژه پس از ایفای نقش مثبت در بحران سوریه به تثبیت جایگاه این جریان و انتخاب شدن میشل عون و موافقت جریان معارض با انتخاب شدن میشل عون کمک کرده است.
*انتخاب میشل عون به عنوان رئیس جمهور لبنان چه تاثیری بر محور مقاومت خواهد داشت؟
رئیس جمهوری که به محور مقاومت و اصول و آرمان های آن معتقد و پایبند باشد، بلاشک به تقویت آن کمک خواهد کرد. میشل عون همواره از حزب الله در برابر اشغالگری ها و توسعه طلبی های رژیم صهیونیستی حمایت و تاکید کرده است که سلاح حزب الله سلاح یک جریان یا یک گروه سیاسی نیست بلکه یک مقاومت مردمی است. بنابراین با انتخاب میشل عون اولا بحران داخلی لبنان به پایان رسید و ثانیا رئیس جمهوری انتخاب شد که با محور مقاومت همسو، همراه و همدل است ولی به هر صورت به دلیل اینکه وزرایی انتخاب خواهند شد که تحت تاثیر سیاست های عربستان هستند، در آینده دولت لبنان با چالش ها و مشکلاتی نیز مواجه خواهد بود.