علیرضا یزدانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره جزئیات طرح اقتصاد مقاومتی شکر، اظهارداشت: افزایش ضریب خوداتکایی شکر یکی از طرح‌های اقتصاد مقاومتی است که از تیرماه سال‌جاری برنامه‌های این طرح به‌طور جدی با تعیین مجری برای آن، در حال پیگیری است.
وی با بیان اینکه براساس این برنامه تا افق۱۴۰۴، کشور در تولید شکر به ضریب خوداتکایی بیش از ۹۵ درصد خواهد رسید، گفت: از اهداف تعریف شده برای این طرح، افزایش بهره‌وری آب، امنیت غذایی، تولید پایدار در کشاورزی و ایجاد اشتغال را می‌توان نام برد.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی سطح زیرکشت بهاره چغندر قند را حدود یک صد هزار هکتار اعلام و اضافه کرد: به دلیل بحران آب در کشور، این عدد در طرح مذکور ثابت خواهد ماند وبه دلیل بحران آب احتمال کاهش آن نیز وجود دارد ضمن اینکه در این برنامه، افزایش عملکرد در واحد سطح در دستور کار قرار دارد.
یزدانی ادامه داد: در کنار این مساله، از آنجایی که چغندر قند نقش مهمی در تناوب زراعی محصولات دارد و در راستای افزایش بهره‌وری آب، وزارت جهاد کشاورزی گسترش سطح زیرکشت پاییزه چغندر قند را در دستور کار جدی خود قرار داده است.
افزایش سطح زیرکشت پاییزه چغندرقند
به گفته این مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی، درسال‌جاری افزایش سطح زیرکشت پاییزه چغندر قند به ۱۸ هزارهکتار برای ۱۱ استان کشور ابلاغ شده است.
یزدانی با بیان اینکه تاکنون حدود ۷۰ درصد این برنامه تحقق یافته و نزدیک به ۱۲ هزار و ۶۰۰ هکتار کشت پاییزه انجام شده است، گفت: پیش بینی می‌کنیم امسال از ۱۸ هزار هکتار برنامه تعیین شده، حدود ۱۳ هزار تا ۱۳ هزار و ۵۰۰ هکتار آن عملی شود چراکه در برخی استان‌ها مانند استان گلستان، چغندر قند در تناوب زراعی نبوده و باید کشاورزان آنجا با کشت این محصول آشنا شوند و در این زمینه آموزش ببینند ضمن اینکه ما درحال حاضر این آموزش‌ها را انجام می‌دهیم.
به گفته مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی، استان‌های فارس، گلستان، خراسان شمالی، خراسان رضوی، کرمانشاه، خوزستان، لرستان، اصفهان و کهگیلویه و بویراحمد از جمله استان‌هایی هستند که کشت پاییزه چغندر قند به آنان ابلاغ شده است.
یزدانی با بیان اینکه طرح انتقال کشت بهاره چغندر قند به کشت پاییزه حدود دو سال است که اجرا می‌شود، اظهارامیدواری کرد: تا افق ۱۴۰۴، سطح زیرکشت پاییزه چغندر قند به بیش از ۶۰ هزارهکتار افزایش پیدا کند ضمن اینکه این عدد در سال گذشته ۶ هزار و ۲۰۰ هکتار بوده است.
وی با اشاره به اینکه در کشت پاییزه عمده آب مورد نیاز محصول را نزولات جوی تامین می‌کند، اضافه کرد: مصرف آب در این نوع کشت نسبت به کشت بهاره ۳۰ تا ۵۰ درصد کمتر است.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه سال گذشته ۵ میلیون و ۶۰۰ هزارتن از این محصول در کشور تولید شد، ادامه داد: با احتساب تولید نیشکر در کشور، در مجموع یک میلیون و ۵۲۵ هزارتن شکر تولید شد و ضریب خوداتکایی ما در این زمینه به حدود ۶۵ درصد افزایش یافت.
*تولید ۱.۶ میلیون تن شکر در کشور
یزدانی پیش بینی میزان تولید چغندر قند در سال‌جاری را نیز ۶ میلیون تن اعلام کرد و گفت: با احتساب میزان تولید نیشکر، امسال بالغ بر یک میلیون و ۶۰۰ هزارتن شکر در کشور تولید خواهد شد.
وی با بیان اینکه تولید نیشکر فقط در استان خوزستان انجام می‌شود، اظهارداشت: سطح قابل برداشت این محصول در استان خوزستان بالغ بر ۹۲ هزارهکتار است ضمن اینکه از یک ماه قبل برداشت آن آغاز و تاکنون در حدود ۱۲ هزارهکتار، عملیات برداشت انجام شده است.
یزدانی با اشاره به اینکه تاکنون بالغ بر نهصد و بیست هزارتن نیشکر تحویل کارخانجات شده است، پیش بینی کرد: امسال بالغ بر ۷ میلیون و ۸۰۰ هزارتن نیشکر در کشور تولید شود.
به گفته وی، تولید نیشکر فقط در استان خوزستان انجام می‌شود و به دلیل شرایط آب و هوایی و محدودیت‌های موجود در این زمینه وزارت جهاد کشاورزی توسعه کشت این محصول را در دستور کار خود ندارد.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی قیمت پیشنهادی این وزارتخانه برای نرخ خرید تضمینی چغندر قند را حدود ۳۰۰ تومان اعلام کرد و درباره مباحث مطرح شده مبنی بر اینکه قیمت این محصول در دنیا کیلویی ۱۰۰ تومان است اما در ایران دولت چغندر را کیلویی ۳۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می‌کند که این امر مشکلاتی را در بازار داخل ایجاد کرده است، تصریح کرد: اصولا ما هیچ‌وقت نمی‌توانیم قیمت محصولات تولیدی در داخل را با خارج مقایسه کنیم ضمن اینکه تولید چغندر قند به دلیل مباحث خوداتکایی و خودکفایی در کشور مهم است.
یزدانی ادامه داد: علاوه بر این هرهکتار چغندر قند، برای ۳ نفر ایجاد اشتغال می‌کند به همین دلیل هم سیاست وزارت جهاد در راستای افزایش بهره‌وری در تولید این محصول است.
به گفته وی از جمله راه‌های افزایش بهره‌وری در کشت چغندر قند، انتقال کشت آن به پاییز و توسعه کشت نشایی است.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی درباره کشت این محصول در استان آذربایجان غربی نیز گفت: برنامه کشت این محصول را در حوزه دریاچه ارومیه به دلیل شرایط ویژه دریاچه و بحران آب حدود ۲۳ هزار هکتار اعلام کردیم ضمن اینکه در این نقطه به دلیل شرایط آب و هوایی امکان کشت پاییزه چغندر قند وجود ندارد.
یزدانی با اشاره به اشتغال زایی بالا و درآمد مناسب حاصل از این کار برای کشاورزان، اضافه کرد: در همین راستا ما سیاست توسعه آبیاری میکرو، کشت نشایی و جایگزینی محصولات زراعی با چغندر قند را که نیاز آبی کمتری داشته باشند، در دستور کار داریم و امیدواریم با همکاری کشاورزان استان این اهداف محقق شود.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی درباره کشت نشایی نیز اظهارداشت: این نوع کشت در چغندر قند به دو شکل انجام می‌شود که در روش اول بذر را در گلخانه‌ها کشت و تولید نشا می‌کنند، سپس این نشاها با دستگاه نشاکار به زمین منتقل خواهد شد ضمن اینکه در روش فوق، به طور متوسط بین ۳ تا ۴ مرتبه آبیاری کمتر و در مصرف ۳ تا ۴ هزار مترمکعب آب صرفه جویی خواهد شد.
یزدانی با بیان اینکه چغندر قند در ابتدای رشد و مرحله گیاهچه به شوری حساس است، گفت: اما بعد از این مرحله گیاه مقاومت بالایی نسبت به شوری پیدا می‌کند؛ با کشت نشایی ما گیاه را در مرحله حساس به شوری، یاری می‌کنیم تا مشکلی برای آن پیش نیاید.
وی شیوه دیگر کشت نشایی چغندر قند را نشا ریشه لخت این محصول عنوان کرد و افزود: این روش توسط پژوهشگران موسسه تحقیقات چغندر قند کشور و برای نخستین بار در جهان شکل گرفته است.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی اضافه کرد: در این روش بذر چغندر قند به صورت متراکم در فضای باز کشت می‌شوند و وقتی ریشه‌های گیاه به طول بین ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر رسیدند، با توجه به فیزیولوژی مناسب این محصول، عملیات برگ زنی انجام خواهد شد و گیاهان به زمین اصلی منتقل می‌شوند.
*رایزنی با شرکت‌های سازنده ماشین آلات برای تولید دستگاه‌های نشاکار
یزدانی ادامه داد: به دلیل اینکه تکنولوژی مکانیزاسیون در کشور برای این روش وجود ندارد، با هماهنگی‌های که با موسسه تحقیقات چغندر قند و مرکز توسعه مکانیزاسیون انجام شده، در حال رایزنی با شرکت‌های سازنده ماشین آلات کشاورزی هستیم تا بحث تولید دستگاه‌های نشاکار در دستور کار قرار بگیرد که این دستگاه‌ها بتوانند نشا ریشه لخت گیاه را به زمین منتقل کنند.
وی به این پرسش که آیا هزینه این نوع کشت برای کشاورزان بالا نیست؟ پاسخ داد: هزینه کار مقداری زیاد است و ما در تلاش هستیم که تکنولوژی و نشاکارهای خاص این روش را در کشور تولید کنیم ضمن اینکه در روش اول، همکاری با شرکت‌های معتبر خارجی را پیگیری می‌کنیم تا تکنولوژی روز دنیا را در این زمینه به خدمت بگیریم.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی درباره اینکه آیا درحال حاضر کشت نشایی در سراسر کشور انجام می‌شود یا خیر؟ اضافه کرد: درحال حاضر کشت نشایی در کشور در سطح بسیار محدود انجام می‌شود ضمن اینکه برنامه توسعه این کشت برای سال آینده حدود ۳ هزارهکتار است.
یزدانی همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا کشت چغندر قند در استانی مانند اصفهان که مشکل شدید آب دارد، اقدامی منطقی است؟ گفت: در اصفهان کشت این محصول در پاییز و در مناطقی که وضعیت مناسبی از لحاظ بارندگی داشته‌اند، می‌تواند انجام شود.
وی درباره تامین اعتبار لازم برای اجرای طرح خوداتکایی شکر نیز ادامه داد: علی رغم اینکه اعتبارات لازم هنوز اختصاص پیدا نکرده ما این کار را به سرعت پیش می‌بریم و نیاز است در راستای اهدافی که تعیین شده به‌ویژه توسعه کشت نشایی، کشت پاییزه و پشتیبانی‌های فنی و اعتباری، اعتبارات طرح هرچه سریع‌تر تخصیص پیدا کند تا بتوانیم اقدامات موثرتری را انجام دهیم.
*نیاز به واردات شکر ۷۰۰ هزارتن است
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه چغندر قند یکی از محصولاتی است که با صنعت ارتباط تنگاتنگ دارد، اظهارداشت: به نوعی درحال حاضر کارخانجات هستند که به کشاورزان کمک می‌کنند، آنها بذور و نهاده‌های مورد نیاز را تامین می‌کنند، در اختیار کشاورزان قرار می‌دهند و طلب خود را از کشاورزان در زمان تحویل محصول آنان، تسویه می‌کنند.
یزدانی درباره تنظیم بازار شکر نیز با اشاره به اینکه نیاز کشور به این محصول حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزارتن است که یک میلیون و ۵۲۵ هزارتن آن امسال در کشور تولید شد، گفت: بنابراین ما به حدود ۷۰۰ هزارتن واردات در سال‌جاری نیاز داریم.
وی ادامه داد: دلالان و واسطه‌هایی که منافع خود را در واردات می‌بینند، همواره در تلاش هستند که به نوعی بازار را متلاطم و خواسته خود را محقق کنند البته درامسال بی تدبیری‌هایی نیز انجام شد که چنین مساله‌ای را به‌وجود آورد.
مجری طرح چغندر قند وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه در زمان برداشت محصول داخلی به بازار، میزان واردات آن محدود می‌شود، گفت: برداشت چغندر قند بهاره حدود ۲ ماه است که آغاز شده و تقریبا تا دی‌ماه ادامه دارد.
یزدانی افزود: برداشت چغندر قند پاییزه نیز از اواخر اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شود و به دلیل اینکه سطح کشت کم است طول دوره برداشت آن نیز کمتر خواهد بود.