مجید موافق قدیری در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه پیش بینی می‌شود امسال به ترتیب ۸۲ درصد ذرت دامی؛ ۱۶ درصد گندم دامی؛ ۲۶ درصد جو دامی و ۹۰ درصد انواع کنجاله های روغنی، وارداتی باشد، اظهار داشت: ایران در سال ۲۰۱۶ از ۴۱ کشور دنیا، انواع کنسانتره، مکمل و مواد افزودنی خوراک دام به میزان ۵۵ هزار تن وارد کرد که ارزش واردات این حجم نیز، حدود ۶۵ میلیون دلار است.
وی اضافه کرد: کشور ما ۰.۳ درصد واردات کنسانتره و مکمل دامی جهان را به خود اختصاص داده است، ضمن اینکه ایران در رتبه ۶۶ دنیا در واردات انواع کنسانتره، مکمل و مواد افزودنی خوراک دام قرار دارد که ارزش این حجم از واردات نسبت به ۵ سال گذشته، ۴ درصد رشد و نسبت به سال ۲۰۱۵ حدود ۱۶ درصد رشد داشته است.
رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران ادامه داد: در عین حال، صادرات انواع خوراک دام، طیور و آبزیان در سال ۲۰۱۶ بیش از ۲۰۰ هزار تن به ارزش بیش از ۶۸ میلیون دلار به ۱۱ کشور جهان بوده که روند صعودی را در طول ۵ سال گذشته نشان می‌دهد.
قدیری اضافه کرد: سال گذشته برای ورود به بازار کشورهایی چون الجزایر، بنگلادش، عمان، افغانستان، کویت، عراق، ترکمنستان، تاجیکستان، ارمنستان و دیگر کشورهای همسایه اقدام کردیم، اما نتوانستیم به قرارداد میان مدت و بلندمدتی برسیم که ریسکش قابل پذیرش باشد؛ چراکه ریسک این فعالیت‌ها برای صنعت داخلی بسیار بالا است و به تناسب تغییر و تحولات اقتصادی که در داخل کشور به طور خاص در صنعت دامپروی می افتد، اجازه چنین ریسکی داده نمی‌شود.
وی گفت: در صورتی که مشاهدات و مذاکرات تجاری ما با طرف خارجی می‌گوید می‌توانیم در بازارهای بین‌المللی و فراملی فعالیت کنیم، اما ترجیح می‌دهیم، وارد این بازارها نشویم؛ از طرف دیگر مباحث مرتبط با قوانین و بروکراسی پیچیده اداری نیز وجود دارد که اجازه برنامه ریزی بلندمدت را از مدیران ما گرفته است. البته در برخی کشورها مثل عراق نیز جای پای مذاکرات دولتی و دیپلماسی اقتصادی دولت کاملاً خالی و احساس می‌شود.
کارخانجات خوراک دام با حدود ۳۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند
قدیری در پاسخ به این پرسش که چند درصد از خوراک دام صنعتی در داخل کشور تولید می‌شود، تصریح کرد: در حال حاضر کارخانجات با زیر ۳۰ درصد ظرفیت فعالیت کرده با این حال در حال حاضر بیش از ۹۹ درصد خوراک دام صنعتی در کشور تولید می‌شود.
قدیری با بیان اینکه به طور متوسط سالانه ۳ میلیارد دلار بابت واردات انواع نهاده‌های دامی تولید خوراک دام، طیور و آبزیان اختصاص داده می‌شود، اضافه کرد: بیشترین نهاده‌های دامی وارداتی کشور شامل ذرت دامی، کنجاله سویا، جو دامی، گندم دامی، مواد افزودنی، مکمل‌های ویتامینه است.
وی درباره کیفیت محصولات خوراک دام ایرانی، ادامه داد: کیفیت شامل سه مشخصه مهم مرغوبیت، قیمت و زمان عرضه است؛ اما فاکتورها و شاخص‌های اقتصادی کشور اجازه بروز و ظهور خیلی از این اجزا را نمی‌دهد. به طور مثال قیمت گذاری در محصولات پروتئینی از جمله مرغ و شیر در اختیار عرضه کننده کالا نیست و قیمت با ورود دولت به این عرصه تعیین می‌شود. حال زمانی که بخشی از این سه گانه دستکاری می‌شود، چرا باید انتظار این وجود داشته باشد که دو عنصر دیگر، ثابت باقی بماند. هر زمانی سه گانه مرغوبیت، قیمت و زمان عرضه به دست تولید کننده قرار گرفت، او خودش مدیریت کیفیت می‌کند. اما زمانی که مفهوم‌ها دستکاری می‌شود، ناخودآگاه مرغوبیت هم دچار نوسان می‌شود.
قدیری افزود: نکته مهم دیگر این است که صنایع خوراک دام در بازار نزدیک به بازار رقابت کامل، فعالیت می‌کند، چرا که علاوه بر تعداد زیاد کارخانجات خوراک دام در کشور، تعداد حلقه‌های تولیدکننده در کل زنجیره محصولات پروتئینی از جمله دامدار شیری و گوشتی، مرغدار گوشتی، تخم گذار، مادر، کشتارگاه و... بالا و متنوع است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد خوراک دام صنعتی با استانداردهای ملی و با کیفیت مناسب حال دامپروری کشور زیر نظر سازمان دامپزشکی کشور و معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی تولید می‌شود. البته این مواردی که اشاره شد در خصوص واحدهای مجوزدار و قانونی می‌باشد، در خصوص تولید خوراک در واحدهای غیر قانونی و پرورش این موضوعات حاکم نیست.
این فعال بخش خصوصی در پاسخ به این پرسش که چرا از نظر شما استراتژی تولید در مقیاس جهانی و منطقه‌ای با اهمیت است؟ افزود:بی‌شک یکی از آثار مهم تحولات قرن بیستم در محیط تجاری و تولیدی، جهانی شدن است. در شرایط کنونی تولید از یک تصمیم محدود و در قلمرو ملی فراتر رفته و به مرزها و بازارهای جهانی در حد یک تصمیم استراتژیک تبدیل شده است؛ که در این شرایط حتی مشتری ما هم مشتری جهانی است و بالعکس. ما همیشه در تمام محافل به کارخانجات توصیه می‌کنیم
جهانی فکر کنند، اما منطقه‌ای عمل کنند. صنعت دامپروی و خوراک دام یکبار برای همیشه و برای نجات از رکود باید به سمت بین المللی شدن حرکت کند و با افزایش صادرات و جذب سرمایه گذاری خارجی راه خود را پیدا نماید.
درباره واردات نهاده‌های تراریخته مستنداتی نداریم
رئیس انجمن صنایع خوراک دام، طیور و آبزیان ایران در بخش دیگری از سخنان خود درباره تولید خوراک دام از مواد اولیه تراریخته نیز اظهارداشت: تولید خوراک دام از مواد اولیه تراریخته در ایران به گوش بنده نرسیده؛ در خصوص واردات نهاده‌های دامی تراریخته هم نظری ندارم چون مستنداتی جهت اظهارنظر کاربردی ندارم؛ وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت باید در این زمینه اظهار نظر نمایند. ضمن اینکه واحدهای تولید خوراک دام صنعتی مواد اولیه‌ای که از مبادی رسمی و قانونی کشور وارد شده را مصرف کرده و امکان انتخاب نهاده‌های دامی تراریخته و غیر تراریخته را ندارد زیرا امکانات و قدرت تشخیص و بازرسی کالا را ندارد.
قدیری درباره نوسان قیمت نهاده‌ها در بازار نیز نیز افزود: در چند سال گذشته تنش‌های موجود در مواد اولیه از قبیل نوسانات قیمت و موجودی نهاده‌های مورد مصرف در تولید خوراک دام در بنادر از وضعیت مناسب‌تری برخوردار بود؛ با توجه به سهم بیش از ۷۰ درصدی قیمت خوراک در قیمت تمام شده فرآورده‌های دام و طیور و آبزیان قطعاً تغییرات این نهاده‌ها به طور مستقیم منجر به افزایش قیمت محصولات نهایی پروتئینی منجمله شیر، گوشت و تخم مرغ خواهد شد.
متوسط قیمت ذرت در ۴ سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یافته است
وی ادامه داد: متوسط قیمت ذرت داخلی و خارجی در ۴ سال گذشته به طور میانگین ۲۰ درصد کاهش داشته است و قیمت کنجاله سویای داخلی و خارجی نیز ۱۸ و ۱۲ درصد کاهش داشته است. همچنین متوسط قیمت سبوس گندم، سبوس برنج، تفاله چغندر، کنجاله تخم پنبه داخلی در این دولت به ترتیب ۲ -،۴ -، ۲ و ۲.۵ درصد نسبت به چهار سال دوم دولت قبل رشد داشته است. ضمن اینکه میانگین قیمت کنسانتره دامی نیز حدود ۹ درصد افزایش و متوسط قیمت دان آماده مرغ تخمگذار ۵ درصد افزایش و مرغ گوشتی ۶ درصد کاهش داشته است.
قدیری همچنین اضافه کرد: دولت در ۱۰ سال گذشته به کارخانجات تولید خوراک دام یارانه‌ای در نهاده‌های دامی، سوخت، انرژی، مالیات و... تخصیص نداده است و این صنعت کاملاً در شرایط نابرابر نسبت به حلقه‌های دیگر زنجیره تأمین پروتئین کشور تولید و رقابت می‌کند.
وی درباره اینکه کارشناسان معتقد هستند اگر ارز تک نرخی شود نهاده‌های دامی گرانتر وارد می‌شود و صادرات کاهش می‌یابد، نظر شما در این باره چیست؟ گفت: یکسان سازی نرخ ارز و تک نرخی شدن ارز می‌تواند تورم زا باشد اما به نفع اقتصاد کشور است. وقتی ارز تک نرخی شود، به قیمت بازار نزدیک است. قیمت بازار هم با عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. مزیت ارز تک نرخی افزایش درآمدهای صادراتی و در نتیجه افزایش تولید ناخالص داخلی کشور خواهد بود که در نهایت موجب بهبود وضعیت اقتصادی کشور خواهد شد. ارز چند نرخی مثل وصله ناجور در اقتصاد است؛ هم به تولیدکننده‌ها صدمه می زند و هم به صادرکننده‌ها.