«بهاءالدین خرمشاهی» در خصوص فعالیت‌های اخیرش که یکی از آنها پایان یافتن دانشنامه حافظ پژوهی با سرویراستاری اوست و به زودی منتشر خواهد شد، به خبرنگار مهر گفت: بعد از کتاب «ده زبان خموش» که به تازگی از من منتشر شده است، به تازگی دانشنامه حافظ پژوهی را به پایان رسانده ام.
وی در این باره افزود: سرویراستاری دانشنامه حافظ پژوهی به عهده من بوده است که به صورت گروهی گردآوری و تالیف شده و به تازگی از سوی نشر نخستان پارسی منتشر شده است. این دانشنامه ۴ جلد است هر جلد آن۶۵۰ صفحه در قطع وزیری است که شامل ۱۷۰۰ مقاله درباره شعر و شخصیت حافظ و حافظ شناسی و عرفان در اشعار حافظ می‌شود. در این مجموعه ۴۰۰ تا ۵۰۰ شخصیت های حافظ شناسی همچون علامه قزوینی، قاسم غنی و ...که به زحمت می توان آنها را یافت را معرفی کرده ایم. همچنین هر موضوعی که به روزگار حافظ می رسد در این کتاب آمده است. در این دانشنامه به حافظ در جهان و در زبان های مختلف نیز پرداخته شده است.
این حافظ پژوه تصریح کرد: این دانشنامه اکنون منتشر شده ولی چون فصل تابستان است و دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل است فعلا توزیع نشده و تک فروشی می شود تا از اواخر این ماه (شهریور) آن را در بازار کتاب عرضه خواهند کرد.
خرمشاهی در ادامه به دانشنامه‌های قرآنی که از او تاکنون منتشر شده اشاره کرد و ادامه داد: ترجمه‌های جهانی قرآن از من به بیش از ۱۲۰ زبان منتشر شده و ممکن است در ویراست بعدی این مجموعه کامل تر شود، یکی از این مجموعه ها در ترکیه توسط «احسان اوغلو» منتشر شد و یکی دیگر از این مجموعه ها زیر نظر «احمد مسجد جامعی» منتشر شد که من در کتاب قرآن شناسی درباره آن نقد و نظر نوشته ام. این کتاب حدود ۱۰ هزار مدخل دارد و کتاب جامعی در این خصوص است.
این قرآن پژوه اظهار کرد: کتابشناسی قرآن بسیار است اما بهتر از همه آنها دانشنامه «قرآن و قرآن پژوهی» است که نیاز هر کتابخانه ای است. این دانشنامه شامل ۳۶۰۰ مقاله می‌شود که ۲ دهه پیش منتشر شده و اکنون چاپ چهارم آن در بازار کتاب منتشر شده است. این دانشنامه نشان می دهد ما ۸۰ کتابشناسی قرآن داریم از مقاله بلند گرفته تا کتاب چندجلدی. به هر حال همه این کتابشناسی ها چه با لفظ موجب یا فرهنگ شروع شود و چه با لفظ کتابنامه شروع شود همه در این دانشنامه که در ۲ جلد است، گردآوری شده است.
«دل هم دلایلی دارد» را به اتمام خواهم رساند
این محقق برجسته با اشاره به فعالیت های آینده خود تصریح کرد: در حال حاضر بعد از دانشنامه حافظ پژوهی دیگر کار سنگینی را به صورت سفارش قبول نخواهم کرد. من ۵۰ سال است که در این حوزه کار پیوسته داشته ام. ولی ۵ یا ۶ کار ناتمام دارم که یک هفته تا یک ماه زمان می برد تا آنها را کامل کنم و به دست ناشر بسپارم. نام یکی از این کارها «دل هم دلایلی دارد» است که در حوزه دین پژوهی است و نام این کتاب را از جمله ای از پاسکال گرفته ام که در جایی گفته است «دل هم دلایلی دارد که حال از آنها خبر ندارد» این کتاب با موضوع دین شناختی و شک و ایمان و ...پرداخته است.
به روزرسانی فرار از فلسفه
بهاءالدین خرمشاهی در ادامه افزود: کتاب دیگر، ویراست دوم زندگینامه خودنوشت فرهنگی بنده به اسم «فراراز فلسفه» است که سال ۷۷ از سوی نشر جامعه منتشر شد که حال نشر قطره ویراست دوم آن را که از سوی من افزایش و کاهش یافته و به روزرسانی شده یعنی ۲۰ سال اخیر زندگی من هم به آن اضافه شده است. بخشی هم یاد بزرگان است که شامل ۷ یا ۸ مقاله ای است که از بزرگانی همچون مرحوم پورداود یا کامران فانی نوشته ام. استاد پورداود مترجم کتاب اوستای زرتشت است و حدود ۵۰ سال شاگرد ایشان بوده ام و تا کامران فانی می رسد که کتاب شناس و مرجع شناس بزرگی است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنان مقالاتی را در مجله بخارا منتشر می کنم که نام این سلسله مقالات «قلم رنجه» است، در شماره بعدی این مقالات، درباره دانشنامه حافظ خواهم نوشت تا آن را به همگان معرفی کنم. مجموعه مقالاتی را هم به نام «مجمع پریشانی دارم» که نام آن را اشعار حافظ گرفته ام. این دهمین مجموعه مقاله ای است که از من تاکنون منتشر شده است.
این محقق، مترجم و پژوهشگر در پایان گفت: اکنون ۷۳ سال دارم و فکر می کنم بیشتر از سنم پیرم، چون ۵۰ سال سابقه کار آهسته و پیوسته را در این حوزه دارم.