خبرگزاری مهر، گروه بین الملل رامین حسین آبادیان: «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی مدتهاست که با هدف فراهم کردن زمینه برای تکیه زدن بر اریکه قدرت از سندی تحت عنوان سند تحول‌خوانی ۲۰۳۰ رونمایی کرده است. بن سلمان در این سند چشم انداز عربستان تا سال ۲۰۳۰ را مشخص کرده است.
ولیعهد سعودی در سند تحول خواهی ۲۰۳۰ سلسله اصلاحات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و … را در نظر گرفته است و اینگونه در میان افکار عمومی عربستان القاء کرده است که حکومتِ تحت زعامت وی یک حکومت متفاوت از آنچه که آنها در طول تاریخِ حکمرانی خاندان آل سعود دیده‌اند، خواهد بود. در واقع، همانطور که گفته شد، هدف اصلی و اساسی ولیعهد سعودی از این اقدام، آماده کردن افکار عمومی برای پذیرش حکومت بن سلمان است.
بن سلمان طی سال های گذشته و در راستای اجرایی ساختن برخی بندهای مربوط به سند چشم انداز ۲۰۳۰ اقداماتی را در مسیر اجرای اصلاحات به اصطلاح فرهنگی و اجتماعی نیز صورت داده است.
ازجمله این اقدامات می توان به لغو ممنوعیت رانندگی برای زنان، آزاد کردن سینما، پخش موسیقی به صورت عمومی و … اشاره کرد. اکنون نیز ولیعهد سعودی اقدامات جدیدی را در راستای اجرای سند چشم انداز ۲۰۳۰ صورت داده است تا بدین ترتیب گام های نهایی برای رسیدن به قدرت در عربستان را برداشته باشد.
در همین راستا، طبق اعلام رسانه های سعودی، «نیکی میناژ» آوازه خوان و موسیقی دان آمریکایی قرار است در روز ۱۸ جولای (۲۷ تیرماه) در شهر «جده» عربستان روی صحنه برود و به اجرای موسیقی بپردازد. رسانه های عربستان سعودی اعلام کرده اند که مقامات ریاض و در رأس آنها محمد بن سلمان از این خواننده برای اجرای زنده در جشنواره موسیقی جده دعوت به عمل آورده اند.
این در حالی است که پیشتر «ترکی آل الشیخ» رئیس اداره سرگرمی عمومی در یک پیام توئیتری اعلام کرده بود: «در حوزه سرگرمی در فاز بعدی تمرکز ما بر برنامه ها، سیرک، شهر بازی های موضوعی سیار، نمایش و برنامه هایی است که مردان و زنان جوان را پرورش دهد و از شرکت های صنعت سرگرمی ملی حمایت کند».
در هر صورت، آنچه که تعجب همگان را به دنبال داشته است، مطرح شدن نام «نیکی میناژ» آوازه خوان مشهور آمریکایی است که توسط مقامات سعودی برای شرکت در جشنواره موسیقی به شهر جده دعوت شده است.
دعوت مقامات سعودی از این خواننده آمریکایی موجی از جنجال ها را در رسانه‌های اجتماعی به راه انداخته و بسیاری این سؤال را مطرح می کنند که آیا میناژ با همان پوشش نیمه برهنه همیشگی خود در جشنواره های موسیقی قرار است در جده ظاهر شود و برنامه اجراء کند؟ بسیاری این مسأله را مطرح کرده اند که میناژ به دلیل پوششی که دارد همواره یکی از چهره های جنجالی عرصه موسیقی بوده است.
حضور فردی مانند میناژ به قدری تعجب برانگیز بوده که حتی «بی.بی.سی عربی» در گزارشی در این خصوص نوشت: «تبلیغات حضور نیکی میناژ خواننده رپ آمریکایی در جشنواره موسیقی عربستان سعودی (در موسم جده) جنجالی و حیرت‌برانگیز بوده است زیرا خیلی از کاربران در شبکه‌های اجتماعی به پوشش عریان او و کلمات بی‌پروای او در عربستان اشاره کرده‌اند».
اینگونه به نظر می رسد که محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی هیچ استنباط دقیقی از ایجاد اصلاحات فرهنگی و اجتماعی واقعی در عربستان ندارد و تنها به آمریکایی شدن حوزه های فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی عربستان می اندیشد.
به عنوان نمونه می توان به سفر سال ۲۰۱۸ بن سلمان به ایالات متحده آمریکا اشاره کرد که وی طی این سفر با مسئولان و دست اندرکاران متعدد هالیوودی دیدار و گفتگو کرد. هدف او از این سفر و دیدارها، ایده گرفتن از ایالات متحده برای راه اندازی بیش از ۲۵۰۰ سینما در سراسر عربستان تا سال ۲۰۳۰ بوده است.
برگزاری جشنواره موسیقی آن هم با حضور یک چهره جنجالی که همواره با ظاهری عریان روی صحنه ظاهر شده است نیز در چارچوب همین سیاست بن سلمان یعنی آمریکائیزه کردن فرهنگ عربستان طبق آنچه که در غرب شاهد آن هستیم، صورت می پذیرد.
در حقیقت، بن سلمان تلاش می کند تا اینگونه القاء کند که عربستان سعودی چیزی از قد و قامت کشورهای غربی کمتر ندارد و می تواند هم‌پای آنها در عرصه های مختلف پیش برود؛ حتی اگر این اقدام به قیمت زیر پا گذاشتن آموزه های دینی باشد که سردمداران ریاض، به دروغ مدعی آن هستند.
تلاش های بن سلمان برای ایجاد این دست از اصلاحات اجتماعی و فرهنگی درحالی صورت می گیرد که امروز جامعه عربستان به اصلاحات واقعی در عرصه های مذکور نیازمند است، چراکه بسیاری از مشکلات و معضلات اجتماعی و فرهنگیِ امروز در عربستان سعودی ناشی از ایدئولوژی وهابیتی است که خاندان آل سعود در طول دهها سال گذشته آن را در این کشور ترویج کرده اند.
به عنوان نمونه، مشکل مهمی که امروز جامعه عربستان با آن مواجه است، میدان‌داری مفتی‌های وهابی در این کشور است. تا زمانی که این میدان داری ادامه داشته باشد، مشکلات و معضلات اجتماعی و فرهنگی در جامعه عربستان نیز پابرجا خواهد بود.
با این حال، خاندان سعودی همچنان ترجیح می‌دهند از مفتی های وهابی در عربستان به صورت تمام قد حمایت به عمل آورند. برهمین اساس می توان گفت که اجرای برنامه ها و جشنواره های موسیقی و همچنین توجه به صنعت سینما و … توسط سعودیها بیش از هرچیزی یک سیرک مضحک محسوب می شود تا اجرای اصلاحات اجتماعی و فرهنگی واقعی.
درخصوص ترویج وهابیت در عربستان، شیخ «عبدالأمیر قبلان» رئیس مجلس اعلای اسلامی شیعیان لبنان می‌گوید: «روابط بسیار مستحکم و تنگاتنگی میان خاندان رژیم سعودی و پیروان مکتب وهابیت وجود دارد.
کمتر کسی پیدا می‌شود که بتواند وجود چنین ارتباط استراتژیکی را انکار کند». این عالم لبنانی در ادامه می‌افزاید: «امروز عربستان سعودی متهم ردیف اول در حمایت از وهابیت است؛ وهابیتی که مأموریت اصلی آن تنها کاشت بذر کینه و نفرت در میان مسلمانان است».
واقعیت این است که اصلاحات فرهنگی و اجتماعی مدنظر محمد بن‌سلمان در جامعه عربستان بدون بسترسازی‌های مناسب آن به نتیجه موردنظر نخواهد رسید؛ هرچند که بسیاری از تحلیلگران براین باورند که این اصلاحات با اهداف خاص دیگری پیگیری می‌شوند و هدف از آنها بهبود وضعیت جامعه عربستان نیست.
در هر صورت، اصلاحات کنونی نه می‌توانند رضایت جامعه عربستان را در کوتاه‌مدت و میان‌مدت جلب کنند و نه قادرند تا بر جنایت‌های رژیم سعودی در کشورهای مختلف و شکست‌های سنگینی که این رژیم در خارج از مرزهای خود متحمل شده است، سرپوش بگذارند.