به گزارش خبرنگار مهر، عدم تدوین و معرفی الگوی مناسب کشت به کشاورزان باعث شده کشاورزان محصولی را یکسال بیش از اندازه کشت کرده و به دلیل خسارتی که با آن مواجه می شوند در سال بعد از کشت آن خودداری کنند؛ زیان کشاورزان و نوسان شدید قیمت در بازار از جمله تبعات منفی این روند است. در حال حاضر نیز این مساله یکی از بزرگترین چالش های بخش کشاورزی است که هر ساله باعث می شود کشاورزان، مصرف کنندگان و حتی خود دولتمردان محتمل خسارت های فراوانی شوند.
این شرایط باعث شده که هر سال برخی از محصولات کشاورزی بویژه در بخش صیفی جات به دلیل تولید انبوه و عرضه فراوان روی دست کشاورزان بماند و حتی دولت مجبور به خرید توافقی آنها از تولیدکننده شود. اتفاقی که امسال برای گوجه فرنگی رخ داد و خرید توافقی آن رکورد شکست ضمن اینکه بخش زیادی از این محصول نیز خوراک دام ها شد. با این حال طی هفته های اخیر عرضه این محصول مجددا با کاهش مواجه شده و قیمت در بازار تا حدود 15 هزارتومان نیز رسیده است چالشی که به گفته بسیاری از کارشناسان به راحتی قابل کنترل و مدیریت بوده است. متولیان تولید عنوان می کنند که تغییر فصل و تغییر محل عرضه گوجه فرنگی از مناطق اطراف تهران به نقاط جنوبی کشور از جمله دلایل گرانی قیمت است و طی چند روز آینده با عرضه محصول جنوب به بازار قیمت متعادل خواهد شد همچنین برنامه های کشت به کشاورزان به صورت فصلی ابلاغ می شود اما معمولا کشاورزان این برنامه را رعایت نمی کنند.
برنامه کشت محصول به محصول ارائه می شود
در همین زمینه حسین اصغری، مدیرکل دفتر محصولات علوفه‌ای و جالیزی معاونت امور زراعت وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه برنامه کشت محصولات سبزی و صیفی به تفکیک فصل در سال ۴ مرتبه به سازمان های جهاد کشاورزی استانها ارسال می شود، گفت: این برنامه ها محصول به محصول ارائه می شود و سازمان های جهاد کشاورزی استانها نیز این برنامه را به مراکز خدمات ابلاغ می کنند اما گاهی برخی کشاورزان بدون توجه به این برنامه اقدام به کشت محصولات می کنند.
وی با اشاره به اینکه در محصولات سبزی و صیفی محدودیتی نیز در معرفی محصول جایگزین، دانش فنی و خدمات مربوط به کشت آن وجود ندارد، درباره اینکه چرا وزارت جهاد کشاورزی با کشاورزانی که به برنامه ابلاغی بی توجهی می کنند، برخورد نمی کند؟، افزود: ما با تنبیه کشاورزان و برخورد قهریه با آنان موافق نیستیم اما معتقدیم که ابزارهای تشویقی و تنبیهی باید در کنار هم استفاده شود که البته ما درحال حاضر نیز اهرم قانونی یا دستورالعملی برای این مساله نداریم.
برنامه کشت محصولات سبزی و صیفی به تفکیک فصل در سال ۴ مرتبه به سازمان های جهاد کشاورزی استانها ارسال می شود،این برنامه ها محصول به محصول ارائه می شود اما گاهی برخی کشاورزان بدون توجه به این برنامه اقدام به کشت محصولات می کننداین مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی تصریح کرد:در بخش کشاورزی تعاملات پیچیده ای میان تولیدکنندگان، مردم و مسئولان وجود دارد و به همین دلیل برخورد با مسائل ساده نیست و باید با احتیاط رفتار کرد.
اقناع کشاورزان و برنامه ریزی برای صادرات، دو راهکار ایجاد تعادل در کشت محصولات کشاورزی
وی تاکید کرد: بحث اقناع کشاورزان برای اینکه برنامه های ابلاغی کشت را رعایت کنند و نیز برنامه ریزی برای صادرات در واقع دو اقدام مهمی است که در این حوزه ما باید انجام دهیم.
وی اضافه کرد: در یک تجربه موفق، سال ۹۷ در استانهای جنوبی مانند بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان و ... سازمان های جهاد این استانها با همکاری استانداری ها، امور آب و صنوف کشاورزی همایش هایی را برگزار و کشاورزان را قانع کردند که سطح زیرکشت گوجه فرنگی را مطابق برنامه رعایت کنند و این تفاهم نیز عملیاتی شد. چون وقتی کشت بیشتر از حد لازم باشد هیچکس به اندازه خود کشاورز زیان نمی کند.
این مقام مسئول همچنین با اشاره به اینکه سالیانه ۳.۵ میلیون تن محصول سبزی و صیفی از کشور صادر می شود، افزود: ارزش این صادرات بیش از ۱.۲ میلیارد دلار است که ۶۰ درصد آن (از نظر ارزشی و وزنی) به کشور عراق می رود امسال عراق از اردیبهشت ماه تا ۱۰ آبان با در واردات محصولات ایرانی محدودیت و ممنوعیت ایجاد کرد بنابراین محصولات تولیدی ما نیز در داخل کشور ماند و در این حوزه دچار مشکل شدیم.
اصغری با بیان اینکه سطح زیرکشت گوجه فرنگی در سال ۹۶-۹۵، ۱۲۵ هزار و ۷۰۰ هکتار بوده است، گفت: در سال ۹۶-۹۷ این رقم به ۱۲۷ هزار و ۹۰۰ هکتار و در سال ۹۷-۹۸ به ۱۴۴ هزار و ۴۰۰ هکتار رسید اما نکته بسیار مهم در تولید گوجه فرنگی عملکرد در واحد سطح است که تولید در هرهکتار به طور متوسط بین ۴۵ تا ۴۶ تن است.
وی گفت: بنابراین در سال ۹۵-۹۶ میزان تولید گوجه فرنگی ۵ میلیون و ۳۵۰ هزار تن بوده و این رقم در سال ۹۷-۹۶ به ۵ میلیون و ۶۶۰ هزارتن و در سالجاری به ۶ میلیون و ۷۰۰ هزارتن رسید.
تفاوت قیمت ۲.۵ برابری بین خرید محصول از کشاورز و عرضه آن به بازار/کاهش قیمت در حدود دو هفته آینده
اصغری با اشاره به افزایش قیمت گوجه فرنگی در بازار گفت: این مساله به دلیل تغییر فصل و همچنین تغییر در مبادی تامین کننده گوجه کشور است ضمن اینکه طی حدود ۱۰ تا ۱۵ روز آینده گوجه نوبرانه بوشهر وارد بازار می شود.
میان قیمت محصول در مزرعه و نرخی که به دست مصرف کننده می رسد تفاوت زیادی وجود دارد و گاهی این تفاوت بیش از ۲.۵ برابر استوی با بیان اینکه بوشهر اصلی ترین تامین کننده گوجه کشور در این فصل از سال است، افزود:تفاوت زیادی بین قیمتی که محصول از کشاورزان خریداری می شود با نرخی که به مصرف کنندگان عرضه می شود، وجود دارد.
اصغری تصریح کرد: در واقع ما وقتی می گوییم محصولی گران است یا ارزان، باید به قیمت تمام شده تولید یک محصول توجه داشته باشیم. میان قیمت محصول در مزرعه و نرخی که به دست مصرف کننده می رسد تفاوت زیادی وجود دارد و گاهی این تفاوت بیش از ۲.۵ برابر است.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه برنامه کشت زمستانه گوجه فرنگی نیز به استانهای مختلف ابلاغ شده است، گفت: از مسئولان استانهای تولیدکننده درخواست کرده ایم که اطلاع رسانی دقیقی به کشاورزان داشته باشند و به آنان توضیح بدهند که کشت بیش از اندازه محصول و عدم تبعیت از برنامه ابلاغی چه تبعاتی را می تواند به دنبال داشته باشد و امیدوار هستیم که با این توصیه ها و اطلاع رسانی ها تولید گوجه فرنگی به تعادل برسد.