به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، دکتر محمدجواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: رتبه بندی شانگهای یکی از معتبرترین رتبه بندی‌های جهانی است که نتایج آن توسط دانشگاه شانگهای ژیائوتنگ منتشر می‌شود. رتبه‌بندی شانگهای برای اولین بار در سال ۲۰۰۳، در سطح بین‌المللی منتشر شد و از آن سال به بعد به‌طور سالانه به روز می‌شود.
دهقانی اظهار داشت: در رتبه بندی منتشر شده در سال ۲۰۲۰ شانگهای، ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان رتبه بندی شده اند که دانشگاه‌های هاروارد و استنفورد از ایالات متحده آمریکا و دانشگاه کمبریج از انگلستان به ترتیب رتبه‌های اول تا سوم را از آن خود کرده اند.
وی افزود: در میان ۱۰۰۰ دانشگاه برتر دنیا، تعداد ۱۲ دانشگاه نیز از ایران حضور یافته اند. حضور دانشگاه‌های ایران در این نظام رتبه بندی اولین بار با یک دانشگاه (دانشگاه تهران) در سال ۲۰۱۴ بوده است.
سرپرست ISC گفت: نتایج منتشر شده در این نظام رتبه بندی نشان می‌دهد که دانشگاه گیلان برای اولین بار در این رتبه بندی حضور یافته و نیز دانشگاه‌های شیراز و تبریز نسبت به سال ۲۰۱۹ ارتقای رتبه نیز داشته اند.
وی افزود: در رتبه بندی سال ۲۰۲۰ دانشگاه تهران مشابه رتبه بندی سال ۲۰۱۹ توانست با کسب رتبه در بازه ۴۰۰-۳۰۱ در جمع ۴۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرد و رتبه اول دانشگاه‌های ایران را از آن خود کند. دانشگاه‌های صنعتی امیرکبیر، صنعتی شریف، تربیت مدرس و علوم پزشکی تهران در بازه رتبه‌ای ۶۰۰-۵۰۱ قرار گرفته اند و به صورت مشترک رتبه‌های ۲ تا ۵ را در میان دانشگاه‌های کشور داشته اند.
دهقانی اظهار داشت: دانشگاه‌های علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه شیراز در بازه رتبه‌ای ۸۰۰-۷۰۱ قرار دارند و به صورت مشترک رتبه ۶ تا ۷ ایران را از آن خود کرده اند. در واقع دانشگاه شیراز با ارتقای ۲۰۰ پله‌ای نسبت به سال قبل در این جایگاه حضور یافته است.
وی ادامه داد: دانشگاه فردوسی مشهد و دانشگاه تبریز در بازه رتبه‌ای ۹۰۰-۸۰۱ قرار دارند و به صورت مشترک رتبه هشتم تا نهم ایران را از آن خود کرده اند.
سرپرست ISC گفت: دانشگاه‌های علم و صنعت ایران، صنعتی اصفهان و گیلان در بازه رتبه‌ای ۱۰۰۰-۹۰۱ قرار دارند و به صورت مشترک رتبه ۱۰ تا ۱۲ ایران را از آن خود کرده اند.
وی خاطرنشان کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۰ به لحاظ کیفی دانشگاه‌های شیراز و تبریز ارتقا رتبه داشته اند به طوری که دانشگاه شیراز با ۲۰۰ پله ارتقا از بازه ۱۰۰۰-۹۰۱ به بازه ۸۰۰-۷۰۱ رسیده است. دانشگاه تبریز نیز با ۱۰۰ پله از بازه ۱۰۰۰-۹۰۱ به بازه ۹۰۰-۸۰۱ رسیده است. در این بین، دانشگاه گیلان نیز برای اولین بار در این رتبه بندی حضور پیدا کرده است.
جایگاه دانشگاه‌های ایران در نظام رتبه بندی شانگهای در سال‌های مختلف
| نام دانشگاه |
۲۰۲۰ |
۲۰۱۹ |
۲۰۱۸ |
۲۰۱۷ |
۲۰۱۶ |
۲۰۱۵ |
| تهران |
۴۰۰-۳۰۱ |
۴۰۰-۳۰۱ |
۴۰۰-۳۰۱ |
۴۰۰-۳۰۱ |
۴۰۰-۳۰۱ |
۳۰۰-۲۰۱ |
| صنعتی امیرکبیر |
۶۰۰-۵۰۱ |
۶۰۰-۵۰۱ |
۵۰۰-۴۰۱ |
۵۰۰-۴۰۱ |
۵۰۰-۴۰۱ |
- |
| صنعتی شریف |
۶۰۰-۵۰۱ |
۵۰۰-۴۰۱ |
۶۰۰-۵۰۱ |
۶۰۰-۵۰۱ |
- |
۵۰۰-۴۰۱ |
| تربیت مدرس |
۶۰۰-۵۰۱ |
۶۰۰-۵۰۱ |
۷۰۰-۶۰۱ |
۷۰۰-۶۰۱ |
- |
- |
| علوم پزشکی تهران |
۶۰۰-۵۰۱ |
۵۰۰-۴۰۱ |
۶۰۰-۵۰۱ |
۶۰۰-۵۰۱ |
- |
- |
| علوم پزشکی شهید بهشتی |
۸۰۰-۷۰۱ |
۸۰۰-۷۰۱ |
۸۰۰-۷۰۱ |
- |
- |
- |
| شیراز |
۸۰۰-۷۰۱ |
۱۰۰۰-۹۰۱ |
۹۰۰-۸۰۱ |
- |
- |
- |
| فردوسی مشهد |
۹۰۰-۸۰۱ |
۷۰۰-۶۰۱ |
۹۰۰-۸۰۱ |
۸۰۰-۷۰۱ |
- |
- |
| تبریز |
۹۰۰-۸۰۱ |
۱۰۰۰-۹۰۱ |
۹۰۰-۸۰۱ |
۸۰۰-۷۰۱ |
- |
- |
| علم و صنعت ایران |
۱۰۰۰-۹۰۱ |
۹۰۰-۸۰۱ |
۷۰۰-۶۰۱ |
- |
- |
- |
| صنعتی اصفهان |
۱۰۰۰-۹۰۱ |
۹۰۰-۸۰۱ |
۸۰۰-۷۰۱ |
۸۰۰-۷۰۱ |
- |
- |
| گیلان * |
۱۰۰۰-۹۰۱ |
- |
- |
- |
- |
- |
وضعیت دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) گفت: در رتبه بندی جهانی شانگهای سال ۲۰۲۰، ایران با ۱۲ دانشگاه، ترکیه با ۱۱ دانشگاه، مالزی و مصر با ۵ دانشگاه، عربستان و پاکستان با چهار دانشگاه وکشورهای تونس، لبنان، قطر با یک دانشگاه در جمع هزار دانشگاه برتر دنیا حضور داشتند. بر اساس تعداد حضور، ایران رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی دارد.
وی افزود: به لحاظ بهترین رتبه دانشگاهی، عربستان با بازه رتبه‌ای ۱۵۰-۱۰۱ در رتبه اول و ایران و مالزی با بازه رتبه‌ای ۴۰۰-۳۰۱ به صورت مشترک در رتبه دوم قرار دارند.
جدول زیر عملکرد دانشگاه‌های کشورهای اسلامی در رتبه بندی شانگهای ۲۰۲۰ را نشان می‌دهد.
| نام کشور |
بهترین رتبه دانشگاهی |
تعداد دانشگاه |
نام دانشگاه |
| ایران |
۳۰۱-۴۰۰ |
۱۲ |
University of Tehran |
| ترکیه |
۴۰۱-۵۰۰ |
۱۱ |
Istanbul University |
| مصر |
۴۰۱-۵۰۰ |
۵ |
Cairo University |
| مالزی |
۳۰۱-۴۰۰ |
۵ |
University of Malaya |
| پاکستان |
۵۰۱-۶۰۰ |
۴ |
COMSATS University Islamabad |
| عربستان سعودی |
۱۰۱-۱۵۰ |
۴ |
King Abdulaziz University |
| لبنان |
۶۰۱-۷۰۰ |
۱ |
American University of Beirut |
| قطر |
۶۰۱-۷۰۰ |
۱ |
Qatar University |
| تونس |
۹۰۱-۱۰۰۰ |
۱ |
Universite de Tunis El Manar |
روش شناسی رتبه بندی شانگهای
دهقانی گفت: شانگهای یکی از سه نظام معتبر رتبه بندی در سطح بین المللی است. کیفیت آموزش، کیفیت اعضای هیئت علمی، برونداد پژوهشی و عملکرد سرانه، چهار معیار به کار برده شده در نظام رتبه بندی شانگهای است که توسط شش شاخص زیر ارزیابی می‌شوند. این شش شاخص در قالب چهار معیار جهت رتبه‌بندی دانشگاه‌ها استفاه می‌شوند.
وی افزود: این ۶ شاخص عبارتند از تعداد فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل یا فیلد مدال، تعداد محققان پراستناد در ۲۱ حیطه موضوعی، تعداد مقالات منتشر شده در دو مجله Nature و Science، تعداد مقالات نمایه شده در نمایه‌نامه‌های توسعه یافته علوم و علوم اجتماعی و عملکرد دانشگاهی با توجه به اندازه سازمان.
| وزن |
شاخص‌ها |
معیار |
| ۱۰ درصد |
فارغ التحصیلان برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز |
کیفیت آموزش |
| ۲۰ درصد |
اعضای هیئت علمی برنده جایزه نوبل و مدال فیلدز |
کیفیت اعضای هیئت علمی |
| ۲۰ درصد | پژوهشگران پراستناد در ۲۱ حوزه موضوعی |
|
| ۲۰ درصد | مقالات منتشر شده در مجلات ساینس و نیچر |
برونداد پژوهشی |
| ۲۰ درصد | مقالات نمایه شده در نمایه استنادی علوم و نمایه استنادی علوم اجتماعی |
|
| ۱۰ درصد | سرانه عملکرد علمی هر دانشگاه |
عملکرد سرانه |
وی گفت: منابع گردآوری داده در این رتبه بندی شامل وب سایت‌های جوایز نوبل، مدال فیلدز، پایگاه¬ های اطلاعاتی و اطلاعات آماری دولتی است. اطلاعات پژوهشی دانشگاه‌ها نیز از پایگاه استنادی WoS استخراج می‌شود.