به گزارش خبرگزاری مهر، نشست آنلاین «روز جهانی اینترنت امن‌تر» که در ایران با نام «روز اینترنت پاک» شناخته می‌شود، با هدف بررسی راهکارهای ایمن شدن کودکان و نوجوانان در برابر آسیب‌های فضای مجازی برگزار شد.
روز اینترنت امن‌تر (SID- Safer Internet Day) هر سال در دومین ماه سال میلادی در بیش از ۱۷۰ کشور جهان از جمله ایران برگزار می‌شود.
از سال ۲۰۰۴ کمیسیون اروپا به عنوان نخستین گام از پروژه «حاشیه‌های امن» اتحادیه اروپا با هدف بالا بردن آگاهی عمومی در زمینه چالش‌های اینترنت و نگرانی‌های خانواده‌ها درباره آسیب‌های ناشی از حضور فرزندان در فضای مجازی این روز را تعیین و نامگذاری کرد.
هر سال یک موضوع متفاوت برای برگزاری این رویداد انتخاب می‌شود. سال‌های پیش موضوعاتی مانند قلدری آنلاین، شبکه‌های اجتماعی، عرضه اطلاعات و تصاویر شخصی آنلاین، به عنوان محورهای این روز مطرح شده بود و امسال نیز مانند دو سال گذشته موضوع «همه‌با هم برای اینترنت بهتر» - Together for a better internet- به عنوان شعار این روز در نظر گرفته شده است.
در این نشست محمد داوری، مدرس سواد رسانه‌ای نوع نگرش به پدیده اینترنت را زیربنای مباحث مرتبط با فضای مجازی کودک دانست و با اشاره به اینترنت به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ انسان که فلسفه زندگی را متحول کرده است، گفت: در این زیست، همراه با اینترنت فرصت‌ها و تهدیدهایی وجود دارد. برای چاره اندیشی درباره این تهدیدات نباید نگرش ۱۰۰ درصد منفی به اینترنت داشت.
وی با بیان اینکه نگاه صرفاً منفی به این پدیده، ما را از مزیت‌ها و امکانات اینترنت محروم می‌کند، بر لزوم برخورد هوشمندانه با این فناوری و ارتقای سواد رسانه‌ای تاکید کرد و گفت: یونسکو سواد رسانه‌ای را در زمره سوادهای لازم انسان امروزی معرفی کرده و خوشبختانه طی چند سال اخیر نیز در کشور ما درس تفکر و سواد رسانه‌ای به عنوان یکی از دروس پایه مدارس متوسطه در نظر گرفته شده است.
داوری با اشاره به اینکه سواد رسانه‌ای تنها برای یک پایه تحصیلی کافی نیست، افزود: کودکان حتی پیش از مدرسه با اینترنت درگیر می‌شوند و به نظر می‌رسد پیش از فراگیری سواد خواندن و نوشتن، سواد رسانه‌ای ضرورت دارد. باید از همان بدو آشنایی و ارتباط کودک با اینترنت، مهارت و دانش رسانه هم در اندازه خودش به وی منتقل شود. هدف سواد رسانه‌ای، تبدیل مخاطب منفعل به مخاطب فعال و تبدیل مخاطب فعال به مخاطب هوشمند است که بتواند از فرصت‌ها استفاده و در برابر تهدیدها از خود محافظت کند.
وی با اشاره به اینکه فناوری اینترنت حتی ادبیات فرزندان را تغییر داده و بیگانگی برخی والدین با فضای دیجیتال باعث شده ادبیات فرزند خود را درک نکنند، با دسته‌بندی نگرانی‌های والدین درباره استفاده فرزندان از فضای مجازی، گفت: نخستین نگرانی درباره محتوای ناپاک یا نامناسب است. می‌دانیم که هر محتوایی مناسب هر کسی نیست و البته برخی محتواها برای هیچکس مناسب نیست. الان سازوکارهای خوبی برای تحلیل و دسته بندی محتوای مناسب کودک در کشور وجود دارد.
این کارشناس بر لزوم گزینش محتوای مناسب و متناسب با نیاز مخاطب بر پایه روانشناسی رشد و روانشناسی یادگیری کودکان و نوجوانان در فضای مجازی تاکید کرد و افزود: مدت زمان مصرف اینترنت محور دیگری از نگرانی والدین است. چرا که اینترنت خودش را به بخش مهمی از ساعات شبانه روز ما تحمیل کرده است. طبق یکی از آمارهای رسمی، کودکان و نوجوانان در سراسر دنیا به طور میانگین روزانه بیش از ۸ ساعت از وقت خود را در اینترنت سپری می‌کنند و بیش از دو تا سه ساعت از میانگین خواب آنها کم شده است. بنابراین یکی از مصادیق پاک بودن اینترنت، استفاده به اندازه از آن است.
وی چالش سوم والدین را دلیل و چرایی استفاده از اینترنت عنوان کرد و گفت: یکی از اهداف سواد رسانه‌ای، پرورش مخاطب هدفمند و هوشمند است و یکی از این ابزارها می‌تواند سیم‌کارت کودک و نوجوان باشد.
به گفته داوری، آسیب‌های استفاده نادرست فرزندان از فضای مجازی در چهار گروه ذهنی، روانی، جسمی و اجتماعی قابل دسته‌بندی است که از دید ذهنی محتوای نامناسب و مدت زمان استفاده بیش از اندازه، اختلال شناختی را به وجود می‌آورد.در اثر این استفاده، روان کودک به صورت گسسته شکل می‌گیرد و در نتیجه به بلوغ روانی متناسب با دوره رشد خود نمی‌رسد. در خصوص آسیب‌های جسمی نیز می‌توان به چاقی، ناهنجاری‌های حرکتی و بلوغ زودرس اشاره کرد. درباره آسیب‌اجتماعی نیز این نکته باید مورد توجه قرار گیرد که وقتی تعاملات کودک عمدتاً مجازی است، به بلوغ اجتماعی نمی‌رسد.
در این نشست مسعود صادقی کارشناس فناوری ارتباطات نیز با اشاره به اینکه امنیت در اینترنت در لایه‌های مختلف تعریف می‌شود و تمرکز روز جهانی اینترنت امن‌تر یا اینترنت پاک، بر امنیت در لایه کاربر است، گفت: پدیده اینترنت شکاف آگاهی و دانش ارتباطی را میان نسل‌ها معکوس کرده به طوریکه نسل جدید آگاه‌تر از نسل پیشین است و شتاب پیشرفت فناوری، سرعت و ژرفای این شکاف را بیشتر و بیشتر می‌کند.
وی گفت: لازم است سازوکار ویژه‌ای برای به روز رسانی دانش پدران و مادران و معلمان در مواجهه با اینترنت ایجاد شود. چرا که در زمینه ابزارهای فناوری اطلاعات و ارتباطات، هم اکنون کودکان از والدین و دانش‌آموزان از معلمان آگاه‌تر به نظر می رسند.