لیلا وصالی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره اهمیت سواد رسانه‌های گفت: هر اندازه که رسانه پیشرفت کرده کودکان هم از لحاظ هوشمندی پیشرفت کرده‌اند. در عصری که همه چیز هوشمندتر می‌شود در همین عصر ما کودکان هوشمندتری هم داریم. بنابراین قرار گرفتن کودکان هوشمند در کنار رسانه‌های هوشمند این الزام را ایجاد می‌کند که نوع دقیق‌تری از سواد رسانه را برای خانواده‌ها عرضه کنیم.
وی افزود: این کودکان سرمایه اجتماعی ما هستند و نسل آینده ما را می‌سازند پس داشتن کودکانی سالم و فهمیده در عصر رسانه‌ها اهمیت دارد. سواد رسانه کودکان برای اینکه چگونه بتوانند از رسانه‌ها استفاده کنند بدون اینکه دچار مخاطرات شوند اهمیت زیادی برای خانواده‌ها و مسؤولان کشور دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: نباید از این نکته غافل شد که کودکان ما امروز در مرز بین دانستن و توانستن قرار گرفته‌اند. آنچه که در فضای مجازی درک می‌کنند و اطلاعات زیادی که با آن مواجه می‌شوند باعث می‌شود درک زیادی از موضوعات پیدا کنند که این دانستگی به معنای توانستن نیست و همین موضوع می‌تواند شکافی بین آنچه که باید باشد و آنچه که هست در ذهن‌شان ایجاد کند. این فاصله و شکست‌های فکری بر پیکره او صدمه ایجاد می‌کند. به همان اندازه که باید دانش و آگاهی فرزندانمان را در فضای مجازی و رسانه‌های هوشمند شده، افزایش دهیم، باید قدرت و توانمندی آنها در رسیدن منطقی به خواسته‌هایشان را هم ایجاد کنیم. باید آنها را متوجه این موضوع کرد که دانستن صرف به معنای توانایی نخواهد بود. شما اگر بخواهید موفق باشید باید توانایی‌هایتان را در فضای واقعی افزایش بدهید.
وصالی درباره اهمیت دانستن سواد رسانه‌ای برای والدین گفت: سواد رسانه‌ای پیش از آنکه به فرزندان منتقل شود ابتدا باید توسط والدین درک شود. والدین اگاه می‌توانند فرزندان آگاه‌تری داشته باشند و اولین الگوهای عملی هر فرزندی والدینشان هستند که خوراک اولیه رسانه‌ای او را فراهم می‌کنند و نکات اولیه رسانه‌ای را به او می‌گویند. اگر بخواهیم کودکان آگاه‌تری در آینده جامعه ایران داشته باشیم حتماً باید مادران آگاه‌تری داشته باشیم که بدانند در عصر رسانه چگونه فرزندانشان را تربیت کنند.
وی درباره سن آموزش سواد رسانه به فرزندان گفت: امروز بسیاری از متخصصان به تربیت پیش از تولد توجه می‌کنند. توجه به نکات رسانه‌ای حتی در زمان انتخاب همسر و پس از آن از بدو تولد کودکان‌مان اهمیت فراوانی دارد. وقتی از تربیت رسانه‌ای صحبت می‌کنیم بخش اول توجه ما، نسبت به نگاهِ والدین به رسانه است. اینکه چقدر از زندگی ما باید رسانه‌ای شود و چقدر از زندگی ما از رسانه مجزا باشد و بتواند حریم خصوصی‌اش را حفظ کند اهمیت زیادی دارد. ایجاد یک تعادل بین استفاده از رسانه‌ها برای رسیدن به اهداف مهم زندگی به یک فهم رسانه‌ای دقیق نیاز دارد.
این‌کارشناس حوزه رسانه با ارایه ایده‌هایی برای نشست همایش سواد رسانه‌ای، گفت: ترکیبی از متخصصان حوزه در این نشست حوزه حضور داشته باشند. برای نمونه روانشناسان تربیتی و کودک و در کنار استادان رسانه و ارتباطات در نشست حضور پیدا کنند تا هم‌اندیشی کاملی در این زمینه اتفاق بیفتد. باید رسانه‌های پیشرو را برای فرزندانمان را شناسایی کنیم. فضایی که فرزندانمان به زودی در آن قرار خواهند گرفت را تخمین بزنیم و فرزندانمان را بر این اساس آماده کنیم. مثلاً اگر قرار است فضای متاورس حاکم شود یا رسانه‌های نوین دیگری وارد زندگی‌مان شوند فرزند ما باید بداند چه توانمندی‌هایی داشته باشد تا بتواند این فضا را مدیریت کند.
وصالی درباره همخوانی آموزش‌های سواد رسانه‌ای کشور با استانداردهای جهانی گفت: ادبیات سواد رسانه‌ای در دنیا به بیش از ۸۰ سال پیش برمی‌گردد. اما در کشور ما تقریباً بیش از یک دهه است که ادبیات سواد رسانه‌ای وارد کشور شده است. مثل هر علم دیگری نیازمند بومی‌سازی علم سواد رسانه‌ای هستیم اما وقتی با این موضوع مواجهه علمی درست صورت نگیرد باعث می‌شود هر کسی هر چیزی را به اسم سواد رسانه‌ای به دیگران منتقل کند.
وی افزود: برای رسیدن به یک فهم درست از رسانه نیازمند شناختنِ درست رسانه‌ها هستیم. از این بابت می‌توان گفت خاستگاه علم سواد رسانه‌ای می‌تواند علم ارتباطات باشد. اما در کنار این حتماً سایر موضوعات علوم فرهنگی، جامعه‌شناسی و روانشناسی می‌توانند در غنی کردن ادبیات این موضع تأثیرگذار باشد.
عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان گفت: ما هنوز فاصله زیادی با آنچه که باید باشد داریم ولی اتفاقات خوبی در سال‌های گذشته افتاده است. روند حرکت در موضوع سواد رسانه‌ای رو به جلوست و اندیشمندان زیادی در حوزه‌های ارتباطات و سواد رسانه‌ای داریم که حرف زیادی برای گفتن دارند. عملیاتی سازی کردن ادبیات این حوزه به نحوی که قابل مصرف برای عموم مردم باشد موضوعی است که حتماً باید مورد توجه دقیق‌تر قرار گیرد تا بتواند اثرگذاری این علم را بیشتر کند.
نظر شما