به گزارش خبرنگار مهر، نشست هماهنگی سلسله رویدادهای فرنو؛ رویدادهای پیوند صنایع فرهنگی، پیش از ظهر شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ در قالب دو پنل در خبرگزاری مهر برگزار شد. رویدادهای پیوند صنایع فرهنگی را بنیاد سپهر انقلاب اسلامی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی برگزار می‌کند.
در پنل نخست سیدامیر آقایی، دبیر جشنواره «بازارپردازی تهران» بنیاد سپهر انقلاب اسلامی، مصطفی وثوق کیا، مدیرکل فرهنگی خبرگزاری مهر، سیدمحمدحسن خلخالی، مدیریت حقوقی بنیاد سپهر انقلاب اسلامی، امین نادری، رییس حوزه هنری دیجیتال و مدیر سوره مهر الکترونیک، حامد تاملی، عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی و مصطفی اکوان، معاونت سرمایه گذاری صندوق پژوهش و فناوری سپهر به ایراد سخن پرداختند.
پنل دوم نیز به سخنرانی محسن جهانی، معاونت اجتماعی بنیاد احسان برکت، علی کاشفی پور، از مدیریت واحد بازرگانی شرکت سام (برزویه)، مصطفی بغدادی، از مدیریت توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی، نواب شمسی پور، از مرکز آموزش‌های همگانی جمعیت هلال احمر، حجت‌الله ناظری، مدیر حوزه هنری کودک و نوجوان و سیدامیر آقایی اختصاص داشت.
در ادامه با گزارش پنل نخست همراه شوید:
آقایی: ضرورت دارد که تولیدکنندگان محصولات فرهنگی با مجموعه‌های توسعه دهنده کسب و کار همگرا شوند
نشستی که خدمت شما هستیم اولین نشست هماهنگی سلسله رویدادهای فرنو که مخفف رویدادهای فرهنگی نوین است و از سمت صندوق نوآوری به اسم رویدادهای پیوند صنایع فرهنگی شناخته می‌شود و در ارتباط با این رویدادها و نحوه برگزاری آنها و اثرات آن صحبت کنیم و ظرفیت‌هایی که از سمت سازمان تبلیغات و موسسات تابعه آن می‌تواند در این رویداد فعال شود.
من سید امیر آقایی دبیر جشنواره بازارپردازی تهران هستم که از سمت مجموعه بنیاد سپهر انقلاب اسلامی وابسته به سازمان تبلیغات این حکم را دارم که فضای راهبری جشنواره را انجام دهم. ما طرح ریزی داریم برای اینکه کسب و کارهای حوزه بازارپردازی فرهنگی را حمایت و پشتیبانی کنیم تا این کسب و کارها بتوانند در بازار فرهنگی کشور حضور پیدا کنند.
از ابتدای امسال ۱۴۰۰ با طرح ریزی که از سال قبل داشتیم به نظر رسید که اگر بتوانیم همگرایی و فرصت همراستا سازی ظرفیت‌هایی فرهنگی بین سازمان تبلیغات و مجموعه‌های تابعه آن در عرصه‌های تولیدی، توزیعی و ترویجی حوزه فرهنگ، بوجود آید، این فرصت و این زمینه را می‌توانیم بوجود بیاوریم که کسب و کارهای بازارپردازی شده بتوانند با انسجامی برنامه ریزی شده در بازارهای فرهنگی حضور پیدا کنند.
برای تحقق این اتفاق طرحی به اسم سلسله رویدادهای فرهنگی نوین طرح‌ریزی شده که با همکاری صندوق نوآوری شکوفایی به اسم رویدادهای پیوند صنایع فرهنگی شناخته می‌شود و عملاً این رویدادها مسئله اصلی‌شان این است که برقراری ارتباط بین فعالان فرهنگی و مجموعه‌هایی به اسم تهیه کنندگان ارشد (که در ادبیات کسب و کار مجموعه‌های توسعه دهنده کسب و کارهای فرهنگی شناخته می شوند) است.
در گام نهایی جشنواره‌ای طراحی شده که در آبان ماه برگزار خواهد شد، به عنوان جشنواره بازارپردازی تهران. در این جشنواره این فرصت بوجود خواهد آمد که کسب و کارهای بازارپردازی شده با نمونه‌های محصولات و خدمات فرهنگی، اقدام به جذب مخاطبان اقتصادی حوزه فرهنگ کنند. مخاطبان اقتصادی تنوع زیادی دارد. این تنوع باعث می‌شود که ما با جمعیتی بالغ بر ۳۰۰ مجموعه سازمانی طرف باشیم که از حوزه فرهنگ برای راهبری‌های حوزه خودشان اقدام می‌کنند و درنتیحه این مجموعه‌ها نیاز به یک پکیج فرهنگی برای محقق کردن برنامه‌ها و اهدافشان دارند.
طرح‌ریزی‌ها برای سلسله رویدادهای فرنو بر این مبناست که در هر رویدادی – که ماهانه موضوعات مرتبط با رویداد مشخص است – فعالان فرهنگی با مجموعه‌های توسعه دهنده‌های کسب و کارهای فرهنگی ارتباط ارگانیکی را برقرار نمایند و در این ارتباط ارگانیک عموماً مشارکت در مالکیت معنوی مطرح می‌شود. تهیه کننده‌های ارشد موظفند که در حضور ثابتی که در رویدادها پیدا می‌کنند، این بسته فرهنگی بازارپردازی شده را به صورت منسجم برای جشنواره آماده سازی کنند تا در آن جشنواره فرآینده جذب سرمایه و مخاطب اقتصادی صورت پذیرد.
طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، موضوعات رویدادهای هر ماه مشخص شده است. ماه خرداد اگر شرایط کرونایی اجازه دهد، موضوع شخصیت پردازی و طراحی کاراکتر است. موضوع ماه تیر بحث گیم و کتاب تعاملی، موضوع ماه مرداد بازی، اسباب بازی و عروسک و در ماه شهریور، موضوع انیمیشن و وب سرویس‌ها طرح بحثتمان خواهد بود و ماه مهر روی نوشت‌افزار کار خواهیم کرد.
انتظارمان این است که تهیه کنندگان ارشد یا توسعه دهندگان کسب و کار فرهنگی بتواند حداقل سه کسب و کار فرهنگی را منسجم کنند و با مشارکت مالکیت معنوی که بوجود می‌آورند، بتوانند در جشنواره بازارپردازی تهران اتفاق خوبی را رقم بزنند.
رویدادهایی که به صورت ماهانه برگزار می‌شوند، از نظر صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری، به عنوان رویدادهای پیوند صنایع فرهنگی شناخته می‌شود. صندوق نوآوری برای توسعه اکوسیستم حوزه نوآوری دو جور رویداد را طرح ریزی کرده‌اند. تا سال قبل رویداد دوشنبه‌های استارتاپی را داشتند و امسال هم رویدادی را اضافه کردند به نام رویدادهای پیوند که حوزه‌های مختلفی دارد و قرار شد حوزه صنایع فرهنگی را با همکاری بنیاد سپهر انقلاب اسلامی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی برگزار کند.
هدف گذاری رویدادهای پیوند، بهم‌رسانی تیم‌ها با توسعه دهندگان کسب و کار است. اینجا ما در مورد تیم داریم صحبت می‌کنیم که طرح اولیه و ساختاری دارد و هنوز محصولی را تولید نکرده است. در رویداد پیوند به دنبال بهم رسانی هستند که توسعه دهندگان کسب و کار، تیم‌ها را شناسایی کند تا محصول قابل استفاده توسعه پیدا کند و این تیم‌ها برای دوشنبه‌های استارتاپی آماده شوند و جشنواره بازارپردازی تهران یکی از این دوشنبه‌های استارتاپی است که در آبان برگزار خواهد شد. هدف از نشست فعلی این است که بستر توسعه بازارپردازی کسب و کارهای فرهنگی فراهم شود.
وثوق‌کیا: بازارپردازی فرهنگی از شکست اقتصادی فعالیت‌های فرهنگی جلوگیری می‌کند
مسئله بازارپردازی فرهنگی اتفاق خوب و مهمی است. پیشتر عمده فعالیت‌های فرهنگی به شکست اقتصادی می‌انجامید و این بدل به یک دغدغه مهم فعالان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی ایران شده بود، که چرا از این فعالیت‌ها حمایت نمی‌شود.
تمرکز اصلی کسانی که کسب و کاری را در حوزه فرهنگ راه‌اندازی کرده بودند، به خود مسئله فرهنگ بود و عمده این کارها پیوست اقتصادی مناسب نداشت و اصولاً بدون این پیوست وارد عرصه شده بودند. به همین دلیل هم ایده‌ها اکثراً با شکست مواجه شده بودند، هرچند که برخی از ایده‌ها نیز اکنون به برندهای موفق تبدیل شده‌اند.
امیدوارم این فکر و ایده‌ای که دوستان در بنیاد سپهر به آن رسیده‌اند، بتواند راهی باز کند تا از طریق آن تولیدکنندگان فرهنگی در کنار ایده فرهنگی خود بتوانند به مسائل اقتصادی آن ایده هم بیندیشند. همگی ما به این نکته واقف هستیم که شکست خوردن ایده‌ها به ناامیدی می‌انجامد و زمان زیادی لازم است تا ایده شکست خورده از نظر اقتصادی را بتوان دوباره راه اندازی کرد.
خبرگزاری مهر مدت‌هاست که مباحث نظری اقتصاد حوزه‌های فرهنگ و هنر را پیگیری می‌کند. در حوزه صنایع فرهنگی و بویژه اقتصاد تولید اسباب بازی و همچنین اقتصاد سینما خبرگزاری مهر تاکنون گزارش‌های متعددی را منتشر کرده است. اما این گزارش‌ها همه در عرصه تئوری بود. جای خالی آنچه که منجر به عمل شود، همیشه خالی بود و امیدوارم این برنامه بنیاد سپهر بتواند اقتصاد حوزه فرهنگ را به صورت صحیح ریل گذاری کند.
خبرگزاری مهر در بعد رسانه‌ای همیار و همکار این پروژه خواهد بود. امیدوارم بتوانیم در کنار هم به هدف اصلی این پروژه که همان ریل گذاری مسیر اقتصاد فرهنگ است، برسیم.
اکوان: از کسب و کارهای حوزه صنایع خلاق حمایت ویژه خواهیم کرد
صندوق سپهر از انتهای سال ۱۳۹۷ به عنوان صندوق تخصصی توسعه صنایع فرهنگی فعالیت خود را شروع کرد و به عنوان یک نهاد مالی خدماتی را به کسب و کارهای فرهنگ بنیان و تسهیلات و سرمایه گذاری خطرپذیر ارائه می‌دهد.
ما به عنوان یک جز کنار رویداد فرنو هستیم و از کسب و کارهایی که در حوزه صنایع خلاق شکل می‌گیرند، حمایت خواهیم کرد. ما پیشتر دو رویداد را نیز برگزار کرده بودیم. نخستین رویداد با عنوان «زیست نو» برای حمایت از کسب و کارها پس از شیوع کرونا برگزار شد و رویداد دوم هم تسهیلات طرح حامی خلاق بود.
منع قانونی پیشتر درباره ارائه تسهیلات به شرکت‌های خلاق وجود داشت. در اساسنامه صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری درج شده بود که صرفاً شرکت‌های دانش بنیان می‌توانستند از خدمات این صندوق بهره ببرند و ما امیدواریم که در بحث قانون گذاری متولی برای صنایع فرهنگی و شرکت‌های فرهنگ بنیان هم بتواند قوانینی را در نظر بگیرد، تا کسب و کارهای حوزه فرهنگ هم بتوانند از تسهیلات این صندوق بهره ببرند.
انشالله رویداد فرنو بتواند ریل گذاری حوزه اقتصاد کسب و کارهای فرهنگی را انجام دهد تا این شرکت‌ها نیز بتوانند به مدل‌های توسعه خود فکر کنند.
خلخالی: قوانین کپی‌رایت در کشور وجود دارد و ایده‌پردازان فرهنگی نگران سرقت ایده‌ها نباشند
نفس ایده برگزاری جشنواره‌ای پیرامون بازارپردازی، بسیار خوب و نیک است و ما در حوزه مدیریت حقوقی بنیاد سپهر انقلاب اسلامی از نظر حقوقی از پدیدآورندگان حمایت خواهیم کرد. دغدغه آفرینندگان در حیطه تدوین قوانین برای حمایت از ایده‌های آنهاست. تصور عموم این است که ما در کشور قوانین مربوط به کپی رایت نداریم، این در صورتی است که این قوانین سال ۴۲ در کشور تدوین شده و قابل اجراست. بنابراین قوانین برای حمایت از ایده‌ها و تولیدات وجود دارد.
ما در چهار حوزه در خدمت این رویداد هستیم: قراردادها، مالکیت ادبی و هنری، مالکیت صنعتی؛ و تاسیس شخصیت حقوقی. امیدوارم این جشنواره بتواند فعالان عرصه تولیدات فرهنگ را شناسایی کند و کسب و کارها را گسترش دهد.
نادری: درآمد اصلی از عرضه مستقیم محصولات فرهنگی حاصل نمی‌شود
بررسی نمونه‌های موفق در عرضه فرهنگی نشان می‌دهد که عمده درآمد از عرضه مستقیم آن محصول ناشی نمی‌شود. معمول این است که فکر و ایده و یا یک کاراکتری تولید شده و در ادامه از پیرامون آنها محصولاتی تولید و وارد بازار شده است. به این فرآیند بازارپردازی می‌گویند.
فیلم یا انیمیشن بازه محدودی برای اکران دارد. اگر از این آثار محصولاتی مثل لوازم التحریر، اسباب بازی و… مشتق شود، درآمد پایداری را برای تولیدکنندگان آن فیلم یا انیمیشن ایجاد خواهد کرد. ما به دنبال این سازوکار هستیم.
در کشور ما و جزیی‌تر از آن در سازمان ما تمام اجزای لازم برای تولید و تجاری سازی محصولات فرهنگی را داریم. هنر همراهی و همگرایی این ابزارهاست و امیدوارم با برگزاری رویداد فرنو همه تولیدکنندگان فرهنگی به سازوکار اقتصادی صحیح خود برسند.
برای پیاده سازی این مکانیسم در سازمان با چالش‌هایی مواجه هستیم. نخست اینکه این گفتمان به هرحال گفتمان کسب درآمد و گفتمان اقتصادی است که هنوز میان مدیران سازمان رایج نیست و حتی مدیران فرهنگی کل کشور هم با مسئله اقتصاد در کار فرهنگی زاویه دارند. ما باید از طریق بازوی رسانه‌ای این رویداد یعنی خبرگزاری مهر این گفتمان را رایج کنیم.
هر کدام از ما در همه مراحل کار دست داریم. از ایده تا طراحی محصول و وارد کردن آن به بازار و… همه دست خودمان است. این میان اما یک چرخه منطقی که مثلاً اگر ایده‌ای در دست بود، با آنچه کنیم، وجود ندارد. راهکاری که ما به آن رسیدیم، شکل دادن اتاق بازارپردازی در بنیاد سپهر بود که دارد رویداد فرنو را به پیش می‌برد.
تاملی: بازارپردازی در تربیت نسل‌های بعدی موثر است
لایه‌های اقتصادی بازارپردازی بسیار پررنگ است، اما اهمیت عمده بازارپردازی در تاثیری است که بر کودکان و نوجوانان می‌گذارد. به هر حال نسل آینده تحت تاثیر کاراکترهاست و با آنها دارد بزرگ می‌شود. به همین دلیل ضرورت دارد که در زمینه بازارپردازی به یک باور جمعی برسیم.
تمامی سطوح از فعالان عرصه صنایع فرهنگی گرفته تا حاکمیت باید به باور باور برسند که این شاخه از فرهنگ بسیار جدی است. ما مسائل قانونی جدی داریم که بتواند زیرساخت‌ها را فراهم کند. همین ترکیبی که امروز در این نشست حضور پیدا کرده، نشان دهنده آن است خلاها شناسایی شده است.
پس از شکل گیری این باور، قدم دوم بحث گفتمان سازی است. این گفتمان سازی لزوماً در حیطه حاکمیت قرار نمی‌گیرد و بخش خصوصی هم می‌تواند آن را دست بگیرد. انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی قسمتی از این زنجیره گفتمان سازی است.
انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی نوپاست و اکنون سال چهارم حضور خود را می‌گذارند. ما پیشتر تلاش کردیم تا بحث بازارپردازی را در انجمن شکل دهیم. برخی از تجربیات و چند مشکل باعث شد تا تولیدکنندگان نسبت به این موضوع زاویه بگیرند. به عنوان مثال در موردی پیشتر توجیه شده بودند که فلان کاراکتر فروش خوبی خواهد داشت، اما هنگام تولید این فروش محقق نشد و مخاطب آن را پسند نکرد. به همین خاطر کار کمی دشوار شده است، اما ما باید بتوانیم با برنامه‌ریزی‌های دقیق تولیدکنندگان را هم درگیر مسئله بازارپردازی کنیم.
در زمینه تولید باید زنجیره‌ای از محصولات شکل بگیرد. ما این زنجیره را نداریم و رویدادهایی مثل «فرنو» می‌توانند به شکل گیری این زنجیره کمک کنند. انجمن تولیدکنندگان اسباب بازی هم می‌تواند در حیطه گفتمان سازی برای تولیدکنندگان عمل کند و هم می‌تواند در تولید ایده‌های موفق حضور داشته باشد.
یک معضل ما که شاید توسط رویداد فرنو برطرف شود، بحث رقابت با کاراکتر خارجی است. طراح کاراکتر ایرانی در حال رقابت با کاراکتر خارجی است که در ایران کپی رایت ندارد. به زعم من همه مسئولان به اهمیت بازارپردازی واقفند اما در عمل کسی کاری نمی‌کند. امیدوارم با سیاست گذاری درست همه ذینفعان وارد این عرصه شوند.