گل نیلوفر یک نشان تاریخی و برای ایرانیان باستان، مظهر پیدایش معنوی و جاودانگی است؛ این گل تنها آفریده‌ای بود که در مرداب‌های خاموش و بی جنب و جوش پدید می‌آمد.
گل نیلوفر آبی دارای دوازده برگ است که به لوتوس هم معروف است که در تخت جمشید و شوش نشانه‌هایی از این گل وجود دارد. گل‌های نیلوفر در مرداب می‌شکفتند و ریشه‌های آنها در گل و لای است. گل نیلوفر آبی گیاهی است آبزی، زیبا و پایا، دارای برگ‌های بزرگ و پهن، قلبی شکل به پهنای ۳ تا ۳۰ سانتی متر که در سطح آب و یا در آب غوطه ور هستند، با دمبرگهای استوانه‌ای بلند که از ریشهآبی ضخیمی (ریزم) بیرون می‌آیند.
این گیاه در آب‌های راکد، مرداب و یا آب‌هایی که جریان کندی دارند می‌روید و به علت زیبایی گل‌های خود مورد توجه مردم قرار دارد البته می‌توان در استخر نیز آن را پرورش می‌داد. این گزارش از «آب بندان» حیدرکلا بابل تهیه شده است.
ظهور این گل از مفاهیم مشترکی است که در همه تمدن‌ها جزء مبانی مشترک اعتقادی به حساب می‌آید. نبض زندگی در دل مردابنیلوفر آبی از مردابها بر آمده و طی زندگی به فردی مملو از حیات مبدل می‌گردند. نیلوفر آبی میان گل و لای مردابها رشد کرده و به نهایت زیبایی و قشنگی میرسد.در ایران باستان، در نقش برجسته‌های تخت جمشید و در حجاری‌های طاق بستان کرمانشاه نیز گل نیلوفر را مشاهده می‌کنیم. نیلوفری که در تخت جمشید به دستان پادشاهان نقش بسته، نمادی از صلح و شادی است. ماهیگیری از تفریحات گردشگران است.نبض زندگی در دل مردابگل نیلوفر بیانگر نمادهای مختلفی از جمله نماد صلح جهانی، باروری، عبادت، ریاضت، تندرستی، زیبایی، عشق، کامیابی، حمایت از موجودات زنده و قدرت حاصل خیز بودن زمین استنبض زندگی در دل مردابگل نیلوفر در تخت جمشید و در نقش برجسته‌های آن حک شده‌است. در حجاری‌های طاق بستان کرمانشاه هم گل نیلوفر مربوط به زمان ساسانیان دیده می‌شود.نیلوفر آبی مظهر خورشید بوده و با میترا نیز همبستگی دارد. چرا که با بالا آمدن خورشید باز و با رفتن آن بسته می‌گردد. میوه، گلها، برگ‌هایش همگی دایره‌ای شکل هستند. نام یک سرده از تیرهٔ نیلوفرآبیان است.نیلوفر آبی (به پارسی میانه: نیلوپر) این گل، معنای اسطوره‌ای و خاصی داشته و صرفا برای زیبایی و تفنن به کار نمی‌رفته است.دایره از این حیث که شکل کاملی است، نمادی از کمال به شمار می‌رود. ریشه‌های این گل در لجن بوده و با این وجود به سمت و سوی آسمان می‌رود. ریشه‌های این گل در لجن بوده و با این وجود به سمت و سوی آسمان می‌رود. در ایران نیلوفر، نماد ایزدبانو آناهیتا بوده‌است. در اساطیر یونان، ایزدبانو آفرودیت و در اسطوره‌های هند، ایزدبانو لاکشمی با این گل پیوند دارند. در برخی روایت‌های اسطوره‌ای، میترا در میان گل نیلوفر زاده می‌شود.نیلوفر بیانگر رنج و مشقت افرادی است که دوران سخت زندگی را گذرانده و به سمت و سوی آرامش در حرکت است. نیلوفر آبی مظهر خورشید بوده و با میترا نیز همبستگی دارد. چرا که با بالا آمدن خورشید باز و با رفتن آن بسته می‌گردد. تهذیب نفس و پاکی نماد گل نیلوفر هستند.مارهای آبی زیادی در این تالاب ها وجود دارد.مارهای آبی زیادی در این تالاب ها وجود دارد.معمولا این گل را هم در محیطی مصنوعی مثل آکواریوم‌ها و استخرها و هم در محیطی طبیعی مثل مردابها و برکه‌ها پرورش می‌دهند.در ایران نیلوفر، نماد ایزدبانو آناهیتا بوده‌است. در اساطیر یونان، ایزدبانو آفرودیت و در اسطوره‌های هند، ایزدبانو لاکشمی با این گل پیوند دارند. در برخی روایت‌های اسطوره‌ای، میترا در میان گل نیلوفر زاده می‌شود.از ابتدا این گل برای اقوام مختلف به صورت نمادی مذهبی به کار می‌رفته است.نیلوفر بیانگر رنج و مشقت افرادی است که دوران سخت زندگی را گذرانده و به سمت و سوی آرامش در حرکت است. گل نیلوفر در تخت جمشید و در نقش برجسته‌های آن حک شده‌است. در حجاری‌های طاق بستان کرمانشاه هم گل نیلوفر مربوط به زمان ساسانیان دیده می‌شود.می‌توان گفت از حیث رویش این گل با تولد انسان شباهت دارد. چرا که هردوی آنها در پی عروج هستند.همچنین کمال نیز یک نماد گل نیلوفر است. از ابتدا این گل برای اقوام مختلف به صورت نمادی مذهبی به کار می‌رفته است.از گذشته‌های دور، این نقش گل را روی اشیاء هنری به کار می‌برده‌اند.