به گزارش خبرنگار مهر، مرکز حافظ‌شناسی طی مراسمی که با همکاری ستاد یادروز حافظ، رایزن فرهنگی ایران در ترکیه و دانشگاه آنکارا روز سه‌شنبه، ۲۰ مهر ۱۴۰۰ به‌صورت برخط ترتیب یافت، ششمین نشان درجه‌یک علمی حافظ‌شناسی را به پروفسورحجابی کرلانگیچ، استاد زبان و ادبیات دانشگاه آنکارا و مترجم دیوان کامل حافظ به ترکی استانبولی اعطا کرد.
کاووس حسن‌لی، مدیر مرکز حافظ‌شناسی در مقدمه سخنان خود در این مراسم گفت: برنامه‌ای را که امروز شاهد برگزاری آن هستیم، شایسته‌تر بود که در شهر شیراز و در کنار آرامگاه ملکوتی حافظ برگزار می‌شد و ما در خدمت یکایک شما بودیم؛ اما جهان همچنان گرفتار همه‌گیری کروناست و این توفیق دلخواه را از ما گرفته است.
حسن‌لی با بیان اینکه یکی از اقدامات مرکز حافظ‌شناسی اهدای نشان درجه یک علمی است، گفت: نشان درجه یک علمی حافظ‌شناسی، از نظر سطح جوایز، بالاترین جایزه‌ای‌ست که مرکز حافظ‌شناسی طراحی کرده و به حافظ‌پژوهان و حافظ‌شناسان برجسته اهدا می‌کند. این نشان، نخستین بار، در اردیبهشت سال ۱۳۸۶ شمسی، به پروفسورشارل هانری دو فوشه‌کور (مترجم فرانسوی) به پاس پنجاه سال فعالیت ایشان در پیوند با زبان و ادبیات فارسی و نیز ترجمه و شرح دیوان کامل حافظ به زبان فرانسه اهدا شد. به‌جز هانری دو فوشه‌کور، چهار نفر دیگر تا کنون موفق به دریافت این نشان عالی شده‌اند که شامل پروفسورجیوانی ماریا درمه، مترجم و شارح دیوان کامل حافظ به زبان ایتالیایی، دکترسلیم نیساری، استادبهاءالدین خرمشاهی و دکترسعید حمیدیان است.
وی افزود: مرکز حافظ‌شناسی با رصدِ فعالیت‌های حافظ‌پژوهان در سراسر جهان و ارزیابی این فعالیت‌ها، تصمیم گرفت که ششمین نشان درجه‌ی یک علمی را به‌پاس فعالیت‌های مستمر جناب پروفسورحجابی کرلانگیچ در گسترش زبان و ادبیات فارسی و نیز فعالیت‌های ارزشمندِ حافظ‌پژوهانه، به ایشان اهدا کند.
مدیر مرکز حافظ‌شناسی، سپس، به معرفی ششمین برنده نشان درجه‌ی یک حافظ‌شناسی پرداخت: پروفسورحجابی کرلانگیچ (متولد ۱۹۶۶ م- آماسیه ترکیه)، از استادان برجسته و نامدار زبان و ادبیات فارسی در ترکیه هستند که تحصیلات دانشگاهی خود را تا پایان دوره‌ی دکتری، در همین رشته، در دانشگاه آنکارا، به انجام رسانده‌اند. دکترحجابی از سال ۱۹۹۸ که در دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه آنکارا استخدام شده‌اند تا کنون، خدمات ارزشمندی را در پیوند با زبان و ادبیات فارسی ارائه داده‌اند.
استاد دانشگاه شیراز، در ادامه معرفی پروفسورکرلانگیچ، به برخی از فعالیت‌های او در حوزه‌ی علم و ادب اشاره کرد: «از پروفسورحجابی کرلانگیچ سه مجموعه‌شعر هم منتشر شده است. ایشان، همچنین، عضو هیأت‌مدیره‌ی انجمن مولاناپژوهی و عضو اتحادیه‌ی نویسندگان ترکیه هستند. افزون بر این، در سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ و نیز، ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ رئیس اتحادیه‌ی نویسندگان ترکیه بوده‌اند.
وی افزود: پروفسورکرلانگیچ از شاعران، پژوهشگران و مترجمانی هستند که افزون بر فعالیت‌های پژوهشی و فرهنگی، در حوزه‌ی آموزش نیز سال‌هاست به‌گونه‌ای اثرگذار، به آموزش زبان و ادبیات فارسی در دوره‌های کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری مشغول‌اند و در دانشگاه آنکارا، کلاس‌های شرح غزلیات حافظ، شرح مثنوی مولانا و برخی دیگر از متون عرفانی و ادبیات تطبیقی را تدریس می‌کنند. بسیاری از شاگردان ایشان، امروز در سراسر ترکیه، در ترویج و گسترش زبان و ادبیات فارسی نقش‌آفرین‌اند.
به‌گفته‌ی مدیر کرسی پژوهشی حافظ، یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های پروفسورکرلانگیچ، ترجمه‌ی متون ادب فارسی است: «یکی از فعالیت‌های درخشان دکترحجابی ترجمه‌ی متون ادب فارسی‌ست. ترجمه مثنوی معنوی، بوستان سعدی، گلستان سعدی، سبحة الابرار جامی و صد سال داستان‌نویسی در ایران از حسن میرعابدینی، بخشی از کارنامه‌ی ترجمه‌های آقای حجابی کرلانگیچ است.
دکتر حسن‌لی افزود: «دکترحجابی کرلانگیچ، به پشتوانه ذوق شاعرانه و تجربه و دانشی که در حوزه‌ی زبان و ادبیات فارسی اندوخته‌اند، دیوان کامل حافظ را نیز به زبان ترکی استانبولی ترجمه کرده‌اند و ترجمه ایشان، با استقبال شایانی از سوی دانشگاهیان و ادیبان ترکیه روبه‌رو شده است. آقای پروفسور حجابی پس از آن نیز، همواره، در معرفی شعر و اندیشه‌ی حافظ کوشا و پویا بوده‌اند.
دبیرعلمی بیست‌وپنجمین یادروز حافظ، تصریح کرد: مرکز حافظ‌شناسی به‌پاس تلاش‌های ارزشمند جناب حجابی کرلانگیچ در ترویج زبان و ادبیات فارسی، به‌ویژه در گسترش شعر و اندیشه‌ی حافظ، ششمین نشانِ درجه‌ی یک حافظ‌شناسی را به ایشان تقدیم و برایشان سلامت و سربلندی آرزو می‌کند.
تأکید بر ضرورت دوستی، مهر و همدلی میان اهل فرهنگ و هنر پیام نشان درجه یک علمی مرکز حافظ‌شناسی است
وی افزود: اهدای این نشان به آقای حجابی کرلانگیچ، استاد ادبیات فارسی و معاون محترم دانشگاه آنکارا، به‌جز ارج‌گذاری و سپاس، پیامی دیگر نیز دارد و آن تأکید بر ضرورت دوستی، مهر و همدلی میان اهل فرهنگ و هنر است. جهان امروز بیش از همیشه به پیوند و همدلی فرهنگوران نیاز دارد. دو ملت ایران و ترکیه از گذشته‌های دور تا کنون، اشتراکات فراوان داشته‌اند. به‌جز پیوندهای استوارِ دیرین، در مناسبات دنیای معاصر نیز ایران و ترکیه دارای منافعِ مشترکِ فراوان هستند. نزدیکی، دوستی و هم‌گرایی این دو کشور می‌تواند زمینه‌های بخشی از خوش‌وقتی دو ملت همسایه را فراهم نماید. فرهنگوران، ادیبان و هنرمندان دو کشور بیش از دیگران می‌توانند این هم‌گرایی و دوستی را عمق بخشند و گسترش دهند. امیدوارم این همکاری‌ها و همدلی‌ها روزبه‌روز گسترده‌تر شود.
حسن‌لی در ادامه اهدای این نشانِ برتر، به اطمینان کامل برسد. نان خود، به پیشینه آشنایی مردم ترکیه با شعر حافظ پرداخت و گفت: شعر حافظ، از گذشته‌های دور، در جامعه‌ی ادبی ترکیه رواج داشته و بسیاری از مردم، از طریق ترجمه‌ها و شرح‌ها با حافظ آشنا بوده‌اند. بسیاری از ادیبان و شاعران نیز، آشکارا، از شعر او تأثیر پذیرفته‌اند. در ترکیه‌ی دوره‌ی عثمانی، نه‌تنها نویسندگان و شاعران که بسیاری از فرمانروایان و پادشاهان نیز، به حافظ ارادت ویژه داشته‌اند؛ برای نمونه، می‌توان به سلطان‌سلیمان قانونی اشاره کرد.
استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز گفت: «سلطان‌سلیمان قانونی (۱۴۹۴- ۱۵۶۶ م./ ۹۰۰ – ۹۷۴ ه.) از پادشاهان نامدار عثمانی‌ست که بیش از دیگر فرمانروایان این خاندان، یعنی حدود نیم قرن (۴۶ سال) بر تخت پادشاهی فرمان رانده و دهمین پادشاه عثمانی بوده است. در زمان او امپراتوری عثمانی مقتدرترین قدرت جهانی به شمار می‌آمده است.
وی ادامه‌داد: سلطان‌سلیمان بسیاری از شاعران و نویسندگان زمانه‌ی خود را پشتیبانی می‌کرده و خود نیز به ترکی و فارسی شعر می‌سروده است. دیوان شعر او به هر دو زبان ترکی و فارسی موجود است. از دیوان شعر سلطان‌سلیمان قانونی نسخه‌هایی بر جای مانده است. یکی از قدیمی‌ترین این نسخه‌ها در کتابخانه‌ی «توپ کاپی» استانبول نگه‌داری می‌شود. من خودم این نسخه را کامل خوانده‌ام و مقاله‌ای هم درباره‌ی آن نوشته‌ام. تاریخ کتابت این نسخه ۹۴۴-۹۴۵ یعنی در زمان حیات شاعر است.
حسن‌لی با بیان این نکته که آشکارترین ویژگی غزل‌های سلطان‌سلیمان اثرپذیری بسیار او از حافظ است، گفت: «او به‌شدت تحت تأثیر غزل‌های حافظ شیرازی‌ست. اشعار فارسی هیچ‌کدام از حاکمان دیگر عثمانی (سلطان‌سلیم، جم‌سلطان و سلطان‌بایزید)، به‌اندازه‌ی اشعار سلطان‌سلیمان، رنگ‌وبوی شعر حافظ را ندارد. کلیدواژه‌های دیوان فارسی سلطان‌سلیمان، همان کلیدواژه‌های دیوان حافظ است: رند، پیر مغان، مغبچه، می، میخانه، زاهد و.... و مضامین سروده‌های او نیز، همان مضامین شعر حافظ است؛ گویی او دیوان حافظ را همچون سرمشقی پیش روی خود نهاده و از روی آن‌ها تمرین شاعری کرده است.
به‌گفته این حافظ‌پژوهاثرپذیری گسترده و آشکار سلطان‌سلیمان قانونی از حافظ شیرازی به گونه‌های مختلف در دیوان فارسی سلطان‌سلیمان دیده می‌شود. این بهره‌گیری تنها به واژه‌ها، اصطلاحات و ترکیبات خاص محدود نمی‌شود، بلکه اقتباس‌های گوناگون او از مصراع‌ها و بیت‌ها تا ساختار کلی برخی غزل‌ها را در برمی‌گیرد.
مدیر مرکز حافظ‌شناسی با بیان اینکه در دوران جدیدِ بعد از عثمانی، یعنی در دوره‌ی جمهوریت نیز، حافظ در ذهن و ضمیر جامعه‌ی ترکیه جاری بوده است، گفت: در این دوره، چهار نفر به ترجمه‌ی دیوان حافظ پرداخته‌اند: عبدالباقی گل‌پینارلی، رُشدی شارداغ، محمت کانار و حجابی کرلانگیچ. دو ترجمه‌ی اخیر منظوم‌اند. مرکز حافظ‌شناسی پیش از این از فعالیت‌های حافظ‌پژوهانه‌ی دکترمحمت کانار (استاد بازنشسته‌ی دانشگاه استانبول)، تقدیر و به ایشان سپاس‌نامه‌ی ویژه اهدا کرده است. ترجمه‌ی حجابی کرلانگیچ جدیدترین ترجمه شعر حافظ است که تمام دیوان او را شامل می‌شود.