به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام محمد قطبی در نشست مشترک مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق و پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی که با موضوع «کاربردی سازی علوم» برگزار شد، اظهار داشت: امروزه در دنیا، کاربردی سازی امور بسیار مهم بوده و اتفاق‌های خوبی بویژه در رشته‌های فنی مهندسی و صنعت رخ داده است، ولی در حوزه علوم انسانی و اسلامی کمتر پرداخته شده است.
وی یادآور شد: گاهی اوقات، کاربردی کردن یک یافته علمی به آگاهی بخشی است، یعنی یک حکم فقهی را پیدا کرده ایم، مثلاً نماز صبح دو رکعت می‌باشد، این یک مدل است که آگاهی بخشی شود، کاربردی هم می‌شود و مخاطب هم عمل می‌کند.
ضرورت تبدیل دانش به مهارت
مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق ابراز کرد: سطح دوم کاربردی سازی، تبدیل به مهارت است، نه صرفاً دانش، آگاهی و اطلاع، یعنی علاوه بر آگاهی باید به یک مهارت تبدیل شود و نیازمند یک آموزش ضمنی هم هست، مثلاً وقتی آگاهی پیدا می‌کنیم که نماز صبح دو رکعت است، برای نمازخواندن مهارت هم لازم دارد که بدین شکل باید سجده رفت اما باید به یک مدل، الگو و فناوری تبدیل شود.
وی تصریح کرد: صرف آگاهی بخشی یافته علمی مشکلی از مردم را رفع نمی‌کند، ولی وقتی توسط فناوری وارد زندگی مردم شود، کاربردی می‌شود، مانند جوش آمدن آب در ۱۰۰ درجه و استفاده از پکیج برای اینکه خانه گرم شود. لازمه کاربردی سازی درصد بالایی از یافته‌های علمی ما تبدیل شدن به مدل، الگو و فناوری است.
تبدیل ارزش‌ها به روش‌های فناورانه در مرکز ملی اشراق
وی، تمرکز فعالیت‌های مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق را تبدیل ارزش‌ها به روش‌های فناورانه عنوان کرد و افزود: در این مرکز بنا نیست که بخشی از یافته را آگاهی بخشی کرده یا کتابی را چاپ کنیم، بلکه کار مرکز ملی اشراق این است، تیم‌هایی که بتوانند ایده‌ای را بیاورند که یک یافته دینی یا ارزش فرهنگی عام بتواند در یک قالب مدل سازی کنند، پذیرش، آموزش و مشاوره می‌دهیم و مکان و امکانات در اختیار گذاشته و منتورهایی را مشخص می‌کنیم که ایده را راهبری کند و یافته ذهنی به محصول تبدیل شود و در نهایت، این محصول در بازار حضور پیدا کند و یک ارزش فرهنگی به شکل محصول به دست مخاطب برسد و درآمد محصول، تاب آوری را شکل بدهد و محصول روی پای خودش بچرخد.
مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق تصریح کرد: گفتارها و ادبیات‌های علمی را جستجو کرده و پشتوانه‌ای در اندیشه بزرگان پیدا کردیم؛ در بند نهم بخش اول کتاب مفاتیح الحیات آیت الله جوادی آملی بحث دو نوع اجتهاد مطرح می‌شود: وقتی احکام و دستورات خدا را از قرآن و روایات استخراج می‌کنیم، یعنی فهم خواست خدا از ما مانند مبارزه با ظالم، اجتهاد نوع اول است و اگر توانستید این مفهوم و ارزش دینی را به صورت یک مدل، در جامعه اجرا کنید، این اجتهاد نوع دوم می‌باشد، مانند راهپیمایی روز قدس که یک الگوی مبارزه با ظالم است.
وی گفت: در مباحث دینی خیلی از این موارد است. مثال دیگر اینکه محافظت از طبیعت، خواست خدا است که باید یک مدل بنام روز درختکاری در جامعه اجرا شود. آقای ذبیح الله نعیمیان در کتاب «اصول و مبانی حکم حکومتی» در ۴ چهار جلد اجتهاد تدبیری را بیان می‌کند و این را از وظایف ولی فقیه می‌داند که برای اداره جامعه از آن استفاده می‌کند، مانند اجازه امضای برجام.
قطبی در خصوص پذیرش ایده در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق ابراز کرد: در قرار نیست که خودمان ارزش‌ها را فهرست کرده و به فناوری تبدیل کنیم و الگو در جامعه پیاده کنیم، بلکه مدلمان را اینگونه تعریف کردیم که اگر فردی در سطح جامعه ایده‌ای داشت و داور تشخیص داد که این ایده می‌تواند تقاطعی بین ارزش و عینت ایجاد کند، مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق به این ایده کمک خواهد کرد، مثلاً به یک ایده پرداز که ایده اش در زمینه کرامت انسانی ناشنوایان است، کمک می‌کنیم.
وی افزود: کلیت این تقاطع را که یک ارزش فرهنگی را به یک عینیت تبدیل کند «ترجمه» می‌نامیم؛ ترجمه یک ارزش به یک روش، که گاهی این روش قانون است، گاهی عادت واره سازی، گاهی آئین سازی و گاهی از جنس محصول سازی است که این محصول می‌تواند تسبیح، مهر، کتاب، اپلیکیشن و.... باشد.
حمایت از ایده‌های دارای ترجمه ارزش فرهنگی به روش عینی، در مرکز ملی اشراق
مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق تبیین کرد: کار این مرکز، حمایت از ایده‌هایی است که توانایی دارند تا یک ارزش فرهنگی را به یک روش عینی ترجمه کنند. باید نسبت به ایده پردازان پایش، صیانت و کمک کنیم تا از راه منحرف نشوند و صرفاً به فکر درآمدزایی باشند.
رویداد «کاریزنگار» منطق آموزش‌های لازم ایده پردازان
وی با بیان اینکه ایده پردازان باید سپری کردن مسیر پیشرفت در سطح بازار را تجربه کنند، یادآور شد: در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق آموزش‌های لازم را به ایده پردازان می‌دهیم و کل این منطق را رویداد «کاریزنگار» نامگذاری کرده ایم.
وی با بیان اینکه در رویداد «کاریزنگار» تقاطعی ایجاد می‌کنیم تا در تضارب، ایده خوبی شکل می‌گیرد، گفت: رویداد «کاریزنگار» علاوه بر اینکه که تقاطع بین یافته و خواسته‌ها ایجاد می‌کند، یک رویداد مدرن است.
ضرورت راه اندازی کرسی‌های فقه ناظر بر اکوسیستم استارتاپ
حجت الاسلام قطبی اظهار داشت: استارتاپ ها احکامی دارد، اگر کرسی‌های فقه ناظر بر این اکوسیستم، داشته باشید، کمک بزرگی است، البته آیت الله مدرسی یزدی کرسی فقه استارتاپ ها را شروع کرده اند.
ورود مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق به مدار تبدیل ارزش‌ها به مدل
وی، فناوری فرهنگی را حوزه کاری مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق عنوان کرد و افزود: ورود مرکز در مدار تبدیل ارزش‌ها به مدل‌ها است که اصلاحاً «فناوری فرهنگی» گفته می‌شود و مستقیم هم خودمان صف اجرا نیستیم، اما از کسانی که ایده‌ای را به یک محصول یا خدمت برسانند، حمایت می‌کنیم و عمده کار این مرکز، تبدیل ایده به محصول و خدمت است؛ به عنوان مثال، با توجه به اینکه مشورت، یک ارزش دینی است و کسی توانسته این ارزش را به خدمت تبدیل کند، مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق حمایت می‌کند، مثلاً کلینیک‌های مشاوره‌ای ازدواج یا تبدیل ارزشی مثل حفظ کرامت بچه‌های ناشنوا به یک اپلیکیشن.
مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق تصریح کرد: باید بخش خصوصی را در جهت ترویج و تبلیغ دستاوردهای دفتر تبلیغات اسلامی بصورت اپلیکیشن، کتاب و… فعال کنیم؛ به عنوان مثال، این امکان وجود دارد که مجموعه ۳۳ جلدی «فرهنگ قرآن» با تکنیک‌های فناورانه به یک اپلیکیشن تبدیل شود تا ائمه جمعه و جماعات و همه محققین از آن استفاده کنند، این منبع وجود دارد، ولی دسترسی نیست.
حجت الاسلام قطبی گفت: عینکی که ما به چشم می زنیم و به موضوع نگاه می‌کنیم از زاویه دید فناوری است، نه فقه و تاریخ و…؛ ممکن است چند کار در پژوهشکده فقه و حقوق صورت گرفته و اولویت بندی هم شده باشد ولی این اولویت بندی از زاویه دید فناور نباشد.
وی ضمن تشریح فعالیت‌های مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق، اظهار داشت: در این مرکز کریدور میزبانی و رشد داریم که پذیرش، آموزش، مشاوره و منتورینگ می‌کنیم و خدمات و امکانات می‌دهیم تا ایده به یک شرکت خلاق تبدیل شود که تحت عنوان «سه دال» فعالیت می‌کند.
مدیرعامل مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق به بعد آموزشی این مرکز پرداخت و گفت: تمام آموزش‌های عمومی فناوری فرهنگی که لازم بود را تولید و تأمین کردیم و در اپلیکیشنی با عنوان «مدرسه فناوری فانوس» منتشر کردیم که این اپلیکیشن از طریق کافه بازار قابل دریافت است که بیش از ۱۰۰۰ فایل آموزشی در این نرم افزار بارگذاری شده است.
از تبدیل ایده به بنگاه تجاریِ فرهنگی بدون چشم داشت مالی
وی با بیان اینکه از دیگر فعالیت‌های مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق «چارسوق» است، تصریح کرد: وقتی تیم ایده‌ها به شرکت تبدیل شدند، باید برای این شرکت‌ها مشتری پیدا شود، مثلاً ۱۰۰۰ نفر مشتری برای یک اپلیکیشن جذب شود. در این مرکز، پس و پیش کار این فعالیت‌ها را انجام می‌دهیم که اگر ایده‌ای به این مرکز مراجعه کرد، به این ایده که در ثبت شرکت، مالیات، بازاریابی و… به مشکل می‌خورد، کمک خواهیم کرد تا این ایده به یک شرکت تبدیل گردد و ما هم هیچ توقعی نداریم، نه سهامی می‌گیریم و نه پولی، صرفاً کمک می‌کنیم تا بتواند کارش را ادامه دهد و به یک بنگاه تجاری فرهنگی تبدیل شود.
وی با بیان اینکه در مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق همه این کارها را انجام می‌دهیم تا یک ایده به یک خدمت تبدیل شود، گفت: تبدیل شدن به عادت واره، آئین نامه و قانون هم جز فناوری است که هنوز در مدار کار این مرکز قرار نگرفته است.
سیف الله صرامی «رئیس پژوهشکده فقه و حقوق پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی» در این نشست مشترک اظهار داشت: موضوع اصلی این پژوهشکده، کاربرد فقه است و از ابتدا همه فعالیت‌هایمان کاربردی و حضور در صحنه‌ها بوده است، لذا افتتاح مرکز ملی نوآوری و خلاقیت اشراق باعث خرسندی ما شد که هدف کاربردی سازی پژوهشکده فقه و حقوق را با معیارهای مرکز اشراق تطبیق دهیم.
وی گفت: برای رسیدن به هدف دفتر تبلیغات اسلامی که تأثیرگذاری است، باید ارتباط برقرار کنیم و بنا داریم که با بخش‌هایی که با موضوع نوآوری و کاربردی سازی ارتباط دارند، مرتبط شویم تا نسبت به نقاط ضعف خود آشنا شویم، چرا که به نظر می‌رسد نوآوری و کاربردی سازی، ارتباطات تنگاتنگی با هم دارند؛ در واقع نوآوری زمانی خوب است که بتواند باری را از دوش جامعه بردارد و تأثیری در جامعه داشته باشد، به هر حال، هدف مان این است که تطبیق و همگرایی صورت بگیرد.