خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: رشد مراکز جمعیتی در گلستان سبب شد تا مدیران ارشد این استان به فکر راهکارهای اساسی برای تأمین آب مورد نیاز منطقه به ویژه در شرق باشند.
توسعه اراضی زراعی و باغی و شکل گیری کانون‌های جمعیتی جدید در حوالی شهرهای گنبدکاووس، مینودشت، آزادشهر، گالیکش و روستاهای اطراف موضوع تأمین آب را به یک دغدغه تبدیل کرد و با توجه به وجود رودخانه‌های دائمی مانند نرماب، چهل چای و خرمالو در شرق استان، عملیات احداث سد نرماب در مینودشت از سال ۱۳۹۰ آغاز شد.
براساس برنامه ریزی های اولیه قرار بود این سد طی پنج سال به اتمام برسد اما با گذشت بیش از ۱۰ سال همچنان این سازه آبی کامل نشده و زمان آبگیری آن هم نامشخص است.
وقوع سیل در اواخر سال ۹۷ و اوایل ۹۸ سبب شد تا مدیران ارشد کشور تزریق اعتبار برای تکمیل این پروژه عظیم را جدی تر در دستور کار قرار دهند زیرا براساس نظر کارشناسان در صورت افتتاح و بهره برداری از سد نرماب، خسارت‌های سیل کمتر بود و این سازه آبی می‌توانست جلوی بروز میلیاردها تومان خسارت را بگیرد.
ظرفیت ذخیره آب پیش بینی شده برای این سازه آبی ۱۲۵ میلیون مترمکعب است که در صورت تکمیل و بهره‌برداری می‌تواند آب شرب بیش از نیم میلیون نفر از اهالی شرق استان و حدود ۲۰ هزار هکتار از اراضی زراعی منطقه را تأمین کنند.
خشکسالی‌های چند سال اخیر و کمبود منابع آب ضرورت تسریع در بهره‌برداری از این سد را دو چندان کرده و خسارت‌های زیاد خشکسالی به بخش دامپروری، زراعت، باغداری و حتی چالش‌های حوزه تأمین آب شرب از جمله موضوعاتی هستند که می‌تواند با بهره برداری از سد نرماب به حداقل برسد.
برای جابجایی ۳ روستا اقدامی نشده است
پنج روستا در کاسه سد واقع شده و باید جابجا شوند که عملیات جابجایی یکی از آنها به اتمام رسیده و جابجایی یک روستای دیگر در دستور کار است، فرماندار مینودشت در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: پنج روستا در کاسه سد واقع شده که یکی از آنها -جنگلده پایین- جابجا و مردم در مکان جدید مستقر هستند.
سید ابوالفضل حسینی نیا افزود: عملیات انتقال روستای جنگلده بالا هم از سال گذشته آغاز شده و ساخت و ساز توسط بنیاد مسکن در حال انجام است که به دلیل شرایط مالی سرعت مناسبی ندارد.
منابع طبیعی اجازه قطع درختان در نیمه اول سال را نداد لذا آبگیری به نیمه دوم سال ۱۴۰۰ موکول شد وی ادامه داد: اما در سه روستای دیگر، محمدزمان خان، پس پشته و باقرآباد هیچ اقدامی انجام نشده و در فازهای بعدی باید آنها منتقل شوند.
حسینی نیا ادامه داد: در داخل کاسه سد هم زمین‌های کشاورزی واقع شده که باید تملک شده و در اختیار آب منطقه‌ای قرار بگیرد.
وی با اشاره به وجود درختان در داخل سد، افزود: به دلایل زیست محیطی، منابع طبیعی اجازه قطع این درختان را در فصل تابستان نداد و باید در فصل پاییز این عمل انجام شود.
حسینی نیا بیان کرد: این عقب ماندگی‌ها به دلیل کمبود تخصیص اعتبارات بوده که خوشبختانه در دو سال اخیر اعتبارات خوبی داشتیم و پیشرفت فیزیکی خوبی را هم شاهد بودیم.
سیدمحمد حسینی، مدیرکل بنیاد مسکن گلستان هم در خصوص آخرین وضعیت احداث واحدهای مسکونی روستای جنگلده بالا به خبرنگار مهر گفت: روستای جنگلده بالا ۲۲۰ واحد مسکونی داشته که در مرحله اول ۶۰ واحد تفاهم و به اتمام رسید و در فاز دوم ۶۰ واحد دیگر به آن اضافه شد و مابقی واحدها -۸۰ واحد- در صورت تفاهم با آب منطقه‌ای انجام خواهد شد.
نرماب در ۱۴۰۰ آبگیری می‌شود
البته طبق گفته مسئولان آبگیری اولیه هیچ مشکلی برای سه روستای باقی مانده ایجاد نخواهد کرد اما با پیشرفت کار باید عملیات انتقال روستاها انجام شود.
از سال گذشته مسئولان وقت چند موعد را برای آبگیری اولیه سد مشخص کردند که تاکنون این امر محقق نشده است لذا در این راستا با معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان گفتگو کردیم، عفت همدم به خبرنگار مهر گفت: مقرر شده بود که سد نرماب در تیرماه امسال آبگیری شود اما به دلیل اینکه مجوز قطع درختان و بوته‌ها از طرف سازمان جنگل‌ها و منابع طبیعی داده نشده بود و چون طبق ضوابط منابع طبیعی، قطع درختان باید در نیمه دوم سال باشد، لذا آبگیری به نیمه دوم سال موکول شد.
وی در خصوص جابجایی روستاها هم افزود: یک روستا به طور کامل جابجا شده و یک روستای دیگر هم ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
عمدم اضافه کرد: در مرحله اول آبگیری ارتفاع آب به اندازه‌ای نیست که مشکلی برای سایر روستاها ایجاد شود و البته رایزنی برای تملک و جابجایی سه روستای باقیمانده هم توسط آب منطقه‌ای در دست انجام است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان ادامه داد: بدنه سد تا سطحی که باید آبگیری شود تکمیل شده و در مجموع ۱۰۰ درصد کامل نیست.
وی عنوان کرد: در مرحله اول آبگیری، هدف پیشگیری از وقوع سیلاب‌های احتمالی است تا مشکلی برای روستاها و شهرهای اطراف ایجاد نشود و در فازهای بعدی هدف آبرسانی به روستاها و شهرهای اطراف مانند مینودشت، گنبدکاووس، گالیکش و روستاهای نوار مرزی است که باید خط انتقال و تصفیه خانه اجرا شود تا بتوانیم ۴۰ میلیون متر مکعب آب تخصیصی شرب را به آنها برسانیم.
استفاده از تصفیه خانه اضطراری
همدم افزود: در سفر معاون وزیر در شهریور ماه سال جاری، پیگیر اعتبار برای خط انتقال و تصفیه خانه بودیم که مقرر شد به دلیل اینکه این تأسیسات اعتبار بالایی لازم دارد به صورت موقتی از پکیج‌های تصفیه اضطراری و فوری استفاده شده تا آب را با حدود ۲۰۰ لیتر بر ثانیه به شهرهای اطراف برساند.
طبق گفته وی ۴۵۰ میلیارد تومان در دو سال اخیر برای سد اختصاص یافت در صورتی که از سال ۹۰ که احداث سد آغاز شد تا سال ۹۸ کل اعتبار تخصیص یافته ۴۰۰ میلیارد تومان بوده است.
۱۰۰ میلیارد به پیمانکار بدهکاریم
برای اطلاع از عملیات احداث و تکمیل سد نرماب و موانع آبگیری اولیه با مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان گفتگو کردیم، سید محسن حسینی به خبرنگار مهر گفت: مقرر شده بود که در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ سد آبگیری شود اما کمیته ملی آبگیری سدها به دلیل موانعی به ویژه عدم پاکسازی مخزن از درختان و خاک هوموس دار، با مجوز آبگیری در آن مقطع مخالفت کرد.
حسینی اضافه کرد: همچنین سازمان جنگل‌ها هم به دلیل عدم امکان صدور مجوز قطع درختان در نیمه اول سال، مجوز لازم را صادر نکرد ضمن اینکه به دلیل خشکسالی، عملاً آبی در رودخانه موجود نبود.
مدیرعامل آب منطقه‌ای گلستان افزود: پیگیر صدور مجوز قطع درختان بوده و چنانچه مجوز صادر شود و عملیات قطع درختان و جمع آوری ریشه‌ها و خاک هوموس دار به پایان برسد، امیدواریم تا پایان سال بتوانیم سد را آبگیری کنیم.
وی بیان کرد: تاکنون حدود ۸۰۰ میلیارد تومان هزینه شده و حدود ۱۰۰ میلیارد تومان هم به پیمانکاران بدهکار هستیم.
عملیات خاکریزی شبانه روز ادامه دارد
حسینی در مورد روند احداث هم گفت: از مجموع ۷.۲ میلیون مترمکعب خاکریزی سد، حدود ۶.۴ میلیون مترمکعب انجام شده و عملیات دوشیفته در طول شبانه روز ادامه دارد.
وی در خصوص عملیات انتقال بعد از بهره برداری هم گفت: برای این کار سه مؤلفه وجود دارد، خطوط انتقال و تصفیه خانه و مخازن آب شرب، که در موافقت‌نامه آبرسانی به شهرها و روستاهای نوار مرزی آمده و در حال اجراست.
حسینی بیان کرد: شبکه کشاورزی، که موافقت‌نامه جداگانه دارد و سد انحرافی آن به اتمام رسیده است ولی شبکه‌های اصلی و فرعی آغاز نشده و خطوط انتقال و تصفیه خانه آب صنعت، که در حال مطالعه است.
وی افزود: مساحت کل اراضی مورد نیاز برای تملک اعم از داخل مخزن و طرح هادی روستاها و جاده‌های جایگزین ۹۰۰ هکتار و اراضی استملاک شده تاکنون ۲۵۰ هکتار است.
به گزارش خبرنگار مهر، اهالی گلستان انتظار دارند در دولت جهادی با تخصیص اعتبار کافی و با عزمی جدی تر سد نرماب تکمیل شده تا در صورت بروز بارش‌های رگباری و سیل آسا، جلوی خسارت‌های احتمالی گرفته شود.