رشید جعفرپور مدیر مرکز فعالیتهای دینی و قرآنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص کتابهای دینی در دانشگاهها گفت: ما دو سطح کتاب دینی در دانشگاه داریم یک سطح از کتابهای دینی مرتبط با رشتههای معارف اسلامی است که این کتابها زیر نظر شورایی در وزارت علوم تدوین و سرفصلها مشخص میشود.
وی بیان کرد: در یک رشته قرآن و حدیث ۱۳۴ واحد سرفصل درسی وجود دارد و بر اساس همان سرفصل برای اساتید دانشگاهها کتاب نوشته و انتشارات سمت کتابها را تدوین میکند و هر دهه این کتابها ارزیابی و از لحاظ سطح و تغییرات نسلی و کیفیت بروز رسانی میشوند.اساتید دانشگاه خودشان نیز در هر رشتهای که درس میدهند کتابهایی را تدوین و چاپ کرده و این کتابها مرجعی برای رشتههای تخصصی دینی میشود.
جعفر پور اشاره کرد: یک سطح دیگری نیز برای همه دانشجویان کشور وجود دارد. دانشجویان در رشتههای مختلف پزشکی و مهندسی باید دروس معارفی را مانند اخلاق و تاریخ اسلام را بخوانند. این دروس عمومی در هر رشته چند واحد خوانده میشود. مساله تنظیم کتابهای این دروس در نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها انجام شده و معاونت معارف اسلامی آن را تدوین میکند.سرفصلهایش را با توجه به شرایط روز مشخص و بروز رسانی میکند.این کتابها آنجا تدوین میشود و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها بر روی کیفیت و مطالب آورده شده در این کتابها نظارت دارد و سطح آن نیز تنظیم میشود که کسی که عمران میخواند یا دروس دیگر با کلیاتی از معارف اسلامی آشنا باشد. و سطحش را تخصصی نمیدانند و عمدتاً کسانی که در این دروس تدریس میکنند با تأیید نهاد در گروه معارف دانشگاهها حضور پیدا کردهاند. کتابهای دینی عمومی از تفسیر و کلام و اخلاق و تاریخ اسلام از این طریق تدوین میشود.
مدیر مرکز فعالیتهای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر خروجی کتابهای دین در رشتههای غیر تخصصی اظهار داشت: در رشتههای تخصصی اساتید ارزیابی شده و خروجی آن نویسنده و پژوهشگری است که کتب را تدوین میکند.
آیا کتابها با مخاطب تطبیق دارد؟ ما در این خصوص هم نقص داریم و دائم باید کتابهای دینی ما با مخاطب جدید هماهنگ شود و اطلاعات را بر اساس ذائقه تنظیم و بازخوانی کنند. اینکه آیا مساله دانشجویان ما همان چیزی است که اساتید بیان میکنند؟
وی گفت: ما باور به نظام دینی داریم و انقلاب کردیم تا نظام دینی در دانشگاهها تبیین و افرادی که پرورش میدهیم لازم است از آموزههای دینی مطلع باشند تا در رفتار و بینش و عملکرد آنها منعکس باشد. کتابهای دروس عمومی در دانشگاهها به دانشجویان کمک میکند معارف عمومی مانند مباحث اعتقادی و مباحث تفسیری و بخشی از حوزه اخلاق اسلامی که همگان در سطح گسترده جامعه به آن نیازمندند و هر شهروند ایرانی باید به آنها تسلط داشته باشد البته نباید به صورت تخصصی برای دانشجویانی که رشته شأن معارف نیست به کار برده شود چرا که باعث دلزدگی خواهد شد.
جعفر پور با بیان پرسشی در همین خصوص اضافه کرد: اینکه در شرایط مطلوبی این دروس ارائه میشود یا نه بحث و بررسی میخواهد باید دید در شرایط امروز آیا توانمندی و جذابیتی برای ارائه نسل جدید دانشجویان با شبهات ذهنی مختلف را دارد؟ واقعیت این است که در سطح کشور اساتید توانمندی که خوش بیان و جذاب باشند و ارتباط مناسبی با دانشجویان داشته باشند نداریم. اما قطعاً نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها چنین چیزی را میخواهد و برای پرورش اساتیدی که این کار را خوب پیش ببرند تلاش میکند.
وی افزود: آیا کتابها با مخاطب تطبیق دارد؟ ما در این خصوص هم نقص داریم و دائم باید کتابهای دینی ما با مخاطب جدید هماهنگ شود و اطلاعات را بر اساس ذائقه تنظیم و بازخوانی کنند. اینکه آیا مساله دانشجویان ما همان چیزی است که اساتید بیان میکنند؟ از بزرگترین نقدهایی است که میتوان به دروس معارفی پرداخت. نحوه ارائه و مخاطب شناسی در دنیا تغییر کرده است و باید به سمت موضوعات تکمیلی برویم.
جعفر پور ادامه داد: اینکه مقام معظم رهبری میگویند کرسیهای آزاد اندیشی در سطح دانشجویان و کرسیهای نظریه پردازی در سطح اساتید برپا شود و مسائل به جای ارتباط یک سوی به گفتگو محوری تبدیل شود و به سوالاتی که نسل جوان دارند پاسخ منطقی داده شود به دلیل همین تغییر فکر و ذهن است. باید اساتید ما در دانشگاه در این زمینه فعالیت کنند و اساتید به آن سمت پیش روند و به سوالات دانشجویان ادامه دهند و جذابیت ایجاد کنیم تا دانشجویان بتوانند از علوم معارفی استفاده کنیم.
مدیر مرکز فعالیتهای دینی و قرآنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه خودش در سر کلاس حضور و غیاب نمیکرده گفت: فردی که ارائه میدهد و موضوعی که میپردازد و جذابیتهایی که در کلاس از لحاظ گفتگو ایجاد میکند مهم است و نهاد وجودی دانشجویان ما نهاد پاکی است و وقتی ارائه خوب نباشد جذب نمیکند. اساتید باید شیوههای تدریس و دانش خود را بالا ببرند و از حالت اجباری و الزامی خارج شوند. اساتیدی در همین رشتهها کلاسهایشان مملو از دانشجو است چون مباحث را به شیوه جذاب بیان میکند این نسل را نمیتوان به صورت اجبار و الزام پیش برد و اصل این مباحث درست و بچهها نهاد پاک است که بتوان این ارتباط را برقرار کرد تا نهاد پاک جوانان رخ دهد فعالیتهای خوبی متوان رقم زد.
جعفرپور در پایان گفت: در حال حاضر این شرایط را نداریم و هم متون خوبی برای مخاطب جدید نداریم و هم در سطح متون کار جدی باید صورت گیرد. نحوه آموزشهای جدی به اساتید باید داده شود و از لحاظ اجباری و الزام بودن دروس دانشگاهی باید به سمت گفتگو محوری و کرسیهای آزاد اندیشی پیش رفت.