به گزارش خبرنگار مهر، به مناسبت بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران نشست خبری یاسر احمدوند، معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمد اللهیاری فومنی مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی، علی رمضانی مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران و علیرضا اسماعیلی مشاور اجرایی معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با خبرنگاران حوزه کتاب بعدازظهر پنجشنبه ۲۷ آبان در سالن عاشوری موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد.
هدف نزدیک شدن به عدالت فرهنگی است
علی رمضانی مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در این نشست با اشاره به طرح پاییزه کتاب ۱۴۰۰ گفت: تاکید ما بر این است که یارانه حمایتی به دست مصرف کننده واقعی برسد، نه اینکه صرفا در شهرهای بزرگ توزیع شود. بیش از ۹۷۰ کتابفروشی برای شرکت در طرح پاییزه کتاب ۱۴۰۰ ثبت‌نام کرده‌اند و چنانچه کتابفروشی‌های مناطق دورتر از پایتخت از ثبت‌نام در این طرح جامانده باشد؛ مسیر ثبت نام را تسهیل خواهیم کرد تا در روزهای آینده به این طرح بپیوندند. نکته دیگر این است که کتابفروشی‌هایی که در خارج از مراکز استان هستند و کتابفروشی‌های مناطق کم برخوردار به نسبت بیش از سال‌های گذشته یارانه و اعتبار دریافت خواهند کرد.
وی افزود: اعتبار اختصاص داده شده در این دوره پاییزه کتاب کمتر از تابستانه نیست ولی ممکن است برای برخی فروشگاه‌ها اعتبار متفاوت‌تری در نظر گرفته شده باشد و از سوی دیگر به برخی از کتابفروشان نیز اعتبار کمتری تخصیص داده شود چرا که تلاش کرده‌ایم یارانه‌ها را به سمت مناطق کمتر برخوردار هدایت کنیم.
رمضانی درباره برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب در بهمن ماه امسال نیز اشاره کرد: مهمترین دلیل ما برای برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب، عدالت در دسترسی به همه ناشران و عدالت در توزیع یارانه‌ها است. همه افراد برای حضور در نمایشگاه کتاب تهران امکان لازم را ندارند، از سوی دیگر در شهرستان‌ها نیز امکان مراجعه افراد به نمایشگاه‌های استانی اندک است، لذا بخش فروشگاهی نمایشگاه‌ها کتاب به صورت مجازی برگزار می‌شود و موضوع نشست‌ها و بخش نمایشگاهی در استان‌ها تبدیل به بخش اصلی در نمایشگاه‌های استانی می‌شود.
مدیرعامل موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران همچنین به تبلیغات متفاوت بیست و نهمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: با همکاری شهرداری تهران امسال بنرها و تابلوهایی از ۱۰۰ نویسنده برتر از طیف‌های مختلف فکری به همراه اسامی آثار مهم آنها، در سطح شهر تهران نصب شده است. به طور کل تبلیغات این دوره بدیع، گسترده و منظم بود.
علت کتاب‌نخواندن فقط اقتصادی نیست
یاسر احمدوند نیز در این نشست گفت: امروز به چند کتابفروشی سر زدم و پای صحبت دست اندرکاران آنها نشستم. امروزه کتابفروشان با مسائل و مشکلاتی مثل مالیات، بیمه و حضور در مکان‌های مسکونی مواجه هستند. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال تعامل با وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان امور مالیاتی و شهرداری هستیم تا نتیجه کار موجب رونق کسب‌وکار کتابفروشی‌ها شود.
وی افزود: طی دو سال اخیر استقبال ناشران از خدمات پستی رشد قابل توجهی داشته است، زیرا موجب سهولت دسترسی مخاطبان به کتاب را فراهم کرده است. امیدوارم تعامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اداره پست کماکان ادامه پیدا کند.
احمدوند ادامه داد: توسعه فرهنگ کتابخوانی، از سیاست‌های کلان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. بی‌توجهی به کتاب و کتاب نخواندن صرفا به دلیل مشکلات اقتصادی نیست، چرا که جامعه برخوردار ایرانی نیز چندان کتاب نمی‌خواند. این مسئله دلایل فرهنگی دارد و نهادینه نشدن عادت به مطالعه از ریشه‌های آن است. باید عادت به مطالعه را از کودکان شروع کرد.
راهکارهایی برای جلوگیری از کتابسازی
در ادامه این برنامه محمد اله‌یاری فومنی مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تاخیر در صدور مجوزها و پاسخگویی به ناشران به سامانه‌ای اشاره کرد که روند قرار گرفتن درخواست را نمایان می‌کند و گفت: سامانه‌ای که کارها را برای گروه‌های کارشناسی ارسال می‌کند این امکان را دارد که نشان دهد چه کتابی در چه مرحله‌ای و در چه موضوعی متوقف مانده است. بر این اساس ما مسئله زمان در کارشناسی را به صورت نسبی حل خواهیم کرد.
وی درباره مبارزه با کتابسازی در اداره کتاب با بیان اینکه ما در اداره کتاب شاهد کتاب‌هایی هستیم که برای دریافت مجوز مراجعه می‌کنند و بررسی ممیزها نشان می‌دهد که این کتاب‌ها کتابسازی شده هستند گفت: خوشبختانه در محافل علمی و دانشگاهی نرم‌افزارهای مشابهت‌یاب پیش‌بینی شده است که کمک می‌کند به این نکته برسیم که متن مورد نظر حاصل تلاش نویسنده است یا خیر. در این دوره قرار شده است این دسته کتاب‌ها جدا شوند و نتیجه بررسی نرم‌افزاری مشابهت‌یابی به ناشر ارائه شود.
وی همچنین درباره ترجمه‌های متعدد از یک کتاب و راهکارهای رسیدگی به اعتراضات در این مسئله گفت: گاهی ناشر ایرانی با صرف هزینه‌هایی رایت کتاب را خریداری کرده است اما از آنجایی که کشور ما به کنوانسیون جهانی کپی‌رایت نپیوسته نمی‌توان ناشران دیگر را از انتشار این کتاب‌ها بازداشت و ما در این موارد سعی می‌کنیم تا به صورت اخلاقی به حل مشکل بپردازیم. معیاری که برای اداره کتاب در نظر گرفته شده رعایت تقدم و تاخر است.
پاسخ به مهر: در مسائل فرهنگی راهی جز گفت‌وگو نداریم
در ادامه این نشست خبرنگار مهر این سوال را مطرح کرد: قوانین موجود برای ممیزی و صدور مجوز نشر، دست بررس‌های کتاب را در اعمال سلیقه بازگذاشته است. بارها اتفاق افتاده که در حوزه ترجمه یک کتاب مشابه را دو مترجم در دو نشر متفاوت ترجمه کرده و برای کسب مجوز به وزارتخانه ارسال کرده‌اند، اما یک ترجمه توانسته بدون هیچ حذفیاتی مجوز نشر بگیرد و ترجمه دیگر انتشارش منوط به حذف حتی فصلی از کتاب شده است. در نخستین دوره مدیریت اله‌یاری بر دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی تلاش می‌شد تا اعتراض‌ها به روند ممیزی با دعوت از پدیدآورنده و ناشر کتاب، موضوع در نشستی بررسی شود تا طرفین به نتیجه برسند. سنتی که در دولت‌های بعد و پس از تعیین مدیر جدید برای دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی، به فراموشی سپرده شد. آیا زمان آن نرسیده است که با کار کارشناسی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، قوانین جدید برای مسئله صدور مجوز انتشار کتاب، تدوین و پیشنهاد شود؟
اللهیاری در پاسخ گفت: با توجه به رشد فکری در جامعه و پیشرفت فناوری‌ها، ابزارهای مطالعه مردم نیز تغییر می‌کند و ضروری است که در این حوزه قوانین هم به‌روز شودو ما تلاش می‌کنیم تا با همفکری و گفت‌وگو با صاحبان آثار به نتیجه‌گیری برسیم. اعتقاد ما بر این است که در حوزه فرهنگ راهی جز گفت‌وگو و تعامل وجود ندارد. اینکه برای یک کتاب و یک متن واحد دو نوع برخورد می‌شود، شاید سلیقه‌ای باشد، اما می‌توان دلایل دیگری را نیز برای آن درنظر گرفت.
سوال دیگر خبرنگار مهر درباره سرانجام ماجرای کلاهبرداری از خانه کتاب در پروژه خرید هتل وصال مشهد بود. علیرضا اسماعیلی در پاسخ به این سوال گفت که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر این موضوع است و جلساتی نیز با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره این پرونده داشته‌ایم. برای پیگیری نیز وکیل گرفته‌ایم، اما نمی‌توانم تاریخ دقیقی را برای حل این مسئله و این دعوی حقوقی ارائه کنم.