به گزارش خبرنگار مهر، خوشبختانه با پائین آمدن آمار ابتلا و جان باختگان ویروس کرونا در کشور روال زندگی کم‌کم دارد به حالت عادی برمی‌گردد و با باز شدن تدریجی مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی رونق علمی و پژوهشی دوباره به جامعه برمی‌گردد.
انتصاب سرپرست جدید موسسه حکمت و فلسفه
اما همانطور که پیشبینی می‌شد با روی کار آمدن دولت سیزدهم و انتصاب‌های جدید، دایره تغییر و تحولات و انتصاب‌ها به حوزه اندیشه هم رسید و رئیس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه تغییر کرد. طی حکمی که محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری صادر کرد، حجت‌الاسلام و المسلمین احمدحسین شریفی به عنوان سرپرست این موسسه منصوب شد وجای غلامرضا زکیانی رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه را گرفت. حجت‌الاسلام و المسلمین شریفی، زاده نهاوند، متولد ۱۳۴۹، استاد فلسفه و عضو هیات علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) است و پیش از اینکه عهده دار این مسئولیت شود معاون آموزشی و پژوهشی این موسسه بوده است.
ادامه برنامه‌های روز جهانی فلسفه
در گزارش هفته قبل اشاره کردیم که امسال برنامه‌های روز جهانی فلسفه که پنجشنبه ۲۷ آبان ماه بود خیلی پرشور و مفصل برگزار شد و بسیاری از این برنامه‌ها به هفته‌ای که پشت سرگذاشتیم موکول شد. به عنوان مثال انجمن آثار و مفاخر فرهنگی پیشنهاد داده بود که به مناسبت روز جهانی فلسفه، روز سی‌ام آبان ماه روز فارابی نامگذاری شود و به همین بهانه هم مراسم بزرگداشتی برای فارابی با حضور بزرگان و متخصصان این حوزه به صورت مجازی برگزار کرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضا داوری اردکانی، غلامرضا اعوانی، اصغردادبه، عبدالله انوار، قاسم پورحسن، منوچهر صدوقی سها و حسن بلخاری از جمله سخنرانان این مراسم بودند.
از دیگر نشست‌هایی که به بهانه روز جهانی فلسفه برگزار شد همایش «زیست عقلانی» بود که دوم آذرماه از سوی دانشگاه خاتم برگزار شد. محسن جوادی، غلامرضا اعوانی و سید محمدرضا بهشتی از جمله سخنرانان این همایش بودند. بهشتی، استاد فلسفه دانشگاه تهران در سخنرانی خود گفت: موضع جدیدی به نام موضع اخلاقی و حقوقی در قبال طبیعت سبب شده است که فضای فلسفی به خصوص کشورهای صنعتی در چند دهه بیشتر مشغول آن باشند. حوزه اخلاق از قدیم به رابطه انسان‌ها و جوامع انسانی با همدیگر معطوف بوده، ولی اینکه انسان با طبیعت نسبت اخلاقی برقرار کند پدیده جدیدی است و علت آن بحران محیط زیست و نقش تخریبی انسان در قبال طبیعت بود. این تفکر که ما طبیعت را به منزله انبانی از مواد و نیروها می‌دیدیم، سبب شده بود تا نیندیشیم که ممکن است روزی با کمبود مواد غذایی مواجه شویم، ولی قدرت تصرف بشر این تفکر را ایجاد کرد که ما باید نوعی رابطه با طبیعت داشته باشیم که بتواند حیات و بقای انسان را تأمین کند. لذا بایدها و نبایدها در این موضوع مطرح شد. در ۵ دهه اخیر ضرورت این مسئله بیشتر شده است و وقتی سران کشورهای صنعتی گرد هم آمدند مسئله محوری خود را بحران طبیعت و محیط زیست دانستند.
احمد پاکتچی، سفیر ایران در یونسکو هم به مناسبت روز جهانی فلسفه، به طرح بحث در زمینه «ریشه‌های فلسفه در ایران باستان و اهمیت آن برای آکادمیای ایران» پرداخت. وی گفت: فلسفه ایران باستان از این حیث که در دو نظام فلسفی ما؛ یعنی فلسفه اشراقی و صدرایی اثر ماندگار برجای گذاشته حائز اهمیت است و به این‌ها می‌شود فلسفه‌های غیررسمی؛ مانند آثار شعرا و نوشته‌های حکمای حوزه عرفان نظری را هم اضافه کرد اما مسئله اثر فلسفه ایران باستان در فرهنگ ایرانیان محدود به آنچه عرض کردم نیست، بلکه در آموزش عمومی ایرانیان نیز اثر عمیقی از فلسفه ایران باستان می‌بینیم که باید در کنار بحث قبلی مدنظر باشد.
معرفی برگزیدگان اولین جایزه فلسفه دین
اما اگر بخواهیم به سایر نشست‌های مهمی که در هفته گذشته برگزار شد اشاره کنیم، می‌توانیم به معرفی برگزیدگان اولین جایزه فلسفه دین بپردازیم که از سوی انجمن علمی فلسفه دین ایران انتخاب شدند. بنابر اعلام این انجمن در بخش کتاب، غزاله حجتی برای تألیف کتاب «اختلاف‌نظر دینی: بررسی معرفت‌شناختی» و انشاءالله رحمتی برای ترجمۀ کتاب «دانشنامۀ فلسفۀ دین»، در بخش پایان‌نامه و رساله، نیما نریمانی با رساله «بررسی انتقادی بستار فیزیکی از طریق علیت ذهنی و ارادۀ آزاد و دلالت‌های آن نسبت به فاعلیت الهی در جهان» و در بخش مقاله، حامد قدیری برای مقاله «آیا ارجاع متعین به ساحت الهی ممکن است؟» به عنوان برگزیده شناخته شدند.
همچنین توسط مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی مراسم چهلمین روز درگذشت آذرتاش آذرنوش، استاد دانشگاه تهران با حضور جمعی از اندیشمندان برگزار شد. موسوی بجنوردی رئیس این مرکز در این مراسم گفت: او ابن مقفع زمان خود بود. ابن مقفع در قرن سوم آثاری را از فارسی به عربی ترجمه می‌کرد و نقش بسیار برجسته‌ای در معرفی زبان و ادب فارسی به جهان عرب داشت. مرحوم دکتر آذرنوش هم یک چنین نقشی داشت و من فکر می‌کنم که مکتب آقای آذرنوش برای همیشه باقی می‌ماند و راهی که ایشان گشوده توسط شاگردان ایشان ادامه خواهد یافت.
هفته جدید چه خبر؟
اما به معرفی دو برنامه در هفته‌های آتی هم بپردازیم و سپس سراغ تازه‌های نشر برویم.
اولین برنامه هفته آتی که در اولین روز هفته برگزار می‌شود، چهارمین پیش‌نشست کنفرانس بین‌المللی الهیّات عملی با عنوان «زمینه‌های پژوهشی الهیات عملی در حوزه هنر» است که روز شنبه ۶ آذر برگزار می‌شود.
و برنامه دیگر اینکه همایش بین‌المللی تفسیر اجتماعی قرآن کریم در جهان اسلام فراخوان داده و از علاقمندان به این حوزه درخواست کرده تا چکیده مقالات خود را تا ۳۰ آذرماه ارسال کنند.
چه خبر از بازار نشر
بازار نشر در هفته قبل بیش از اینکه در عرصه انتشار شلوغ باشد در بازار و فروشگاه‌ها شلوغ بود چون هم به خاطر هفته کتاب و هم به خاطر طرح پائیزه کتاب تخفیف‌های خوبی دایر بود و اهالی کتاب حسابی مشغول خرید کتاب بودند.
اولین کتابی که قول معرفی آن را هفته پیش داده بودیم. کتاب تازه عباس کاظمی با عنوان «مگامال ها و مجتمع‌های تجاری در تهران» است که توسط انتشارات مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران منتشر شده است. هدف این کتاب، مطالعۀ پیامدهای فرهنگی و اجتماعی ناشی از حضور مال‌ها و مراکز خرید در شهر تهران و همین‌طور، شیوۀ استفادۀ مصرف‌کنندگان و شیوۀ مدیریت آن‌ها در شهر تهران است. این کتاب با ۶۶۶ صفحه با شمارگان هزار نسخه و قیمت ۹۰ هزار تومان توسط انتشارات مرکز مطالعات و برنامه ریزی شهر تهران منتشر شده است.
«دانش اجتماعی اسلامی» عنوان کتاب دیگری است که به همت نشر صاد و با قلم محمد آقابیگی کلاکی منتشر شده است.