به گزارش خبرنگار مهر، برنامه «چراغ» شبکه ۵، میزبان «سیده شهناز موسوی» روانشناس و مشاور، کارشناس مامایی و کارشناس ارشد روانشناسی شخصیت، باسابقه دو دهه در حوزه مامایی و یک دهه در حوزه روانشناسی و مادر سه دختر، که یکی دانشجوی پزشکی، دختر دوم دانشجوی داروسازی و دختر سوم که دانش آموز هست.
موسوی دباره بحث فیزیولوژی بدن انسان و نقش هورمون آکسی توسین در انسان که در تعامل انسان ها با یکدیگر شکل می گیرد و اصطلاحاً هورمون «عشق» نیز گفته می شود، گفت: شناخت فیزولوژی انسانها و تفاوت آن در زن و مرد نقش مهمی در رعایت حریم ها و روابط بین زن و مرد دارد. به عبارتی در خانواده شناخت فیزیولوژی متفاوت هر یک از زن و مرد سبب می شود تا اعضای خانواده متوجه شوند که چقدر می توانند مراقب حال خوبشان باشند و حریم خانواده و وفاداری و عشق نسبت به یکدیگر را حفظ کنند. بر اساس فیزیولوژی و هورمونهایی که در بدن انسان وجود دارد، تحت تاثیر هر نوع هیجان و احساس بیرونی، اتفاقات درونی بیشماری نیز در بدن رخ می دهد. در واقع هورمونها هستند که سبب می شوند فکر و احساس فرد به رفتار و واکنش او نسبت به نوع هیجان بیرونی شکل گیرد. وقتی صحبت از حریم خانواده می شود، نقش هورمون آکسی توسین بسیار بارز می شود؛ چون حریم خانواده مرکز عشق بین زن و مرد است، وقتی دو نفر در کنار هم رابطه ای را شکل می دهند و صمیمیت و هیجانی را در کنار هم تجربه می کنند، فرد سوم هورمون آکسی توسین است که به رفتار آنها جهت می دهد.
نقش عفت ورزی در کاهش بی بندوباری اجتماعی
وی خاطر نشان کرد: اگر در حریم خانواده زن یا مرد متعهد باشند و یک تعهد درونی نسبت به همدیگر داشته باشند، در این صورت به واسطه حس و حال خوبی که در رابطه تجربه می کند، با تولید هورمون آکسی توسین بسیار فعال تر، جذابتر و موثرتر می توانند با مسائل زندگی مواجه شوند. همچنین می توانند بسیاری از مشکلات را به راحتی با یکدیگر حل کنند. پس وقتی صحبت از این هورمون می شود به این معنی است که اگر زن و مرد بخواهند در خانواده وفاداری عمیقی نسبت به یکدیگر داشته باشند و امنیتشان حفظ شود، باید وقتی کنار هم قرار می گیرند، متعهدانه نسبت به هم رفتار کنند و روابط بین آنها کنترل شده باشد و در رعایت حریم ها و حفظ حیا و عفاف دقت کنند، از جمله اینکه رابطه ای که مربوط به همسران هست فقط در حریم خانواده حفظ شود. بنابراین اگر افراد علیرغم اینکه دارای خانواده هستند، در روابط اجتماعی، خود کنترل درونی لازم را نداشته و حریم ها را رعایت نکنند، به غیر از مشکلات فردی بین زوجین در خانواده، در اجتماع نیز با زیرپا گذاشتن حد و حدودها، سبب اختلال و بروز دیگر مشکلات خواهند شد و جامعه را به سمت بی بند و باری می کشانند.
رعایت نکردن حریم‌ها عامل اصلی شکست عشقی و عدم وفاداری زوجین است
موسوی تصریح کرد: زنان در ارتباط به دنبال حمایتگری هستند و رابطه ای را می پسندند که احساساتشان درک شود. لذا در اولین مرحله وقتی احساس ناخوشایندی نسبت به یک مسئله دارند، دوست دارند با گفتگو و در میان گذاشتن آن مسئله با یک فرد از فشار روانی آن بکاهند. حال اگر در طرح این مسئله یا درد و دل کردن، دقت نکنند ممکن است مشکل ساز شود. برای مثال مراجع خانمی داشتم که در بیمارستان کار می کردند و متاهل هم بودند، اما چون در فضای کاری خود شروع به درد و دل و گفتگو با یکی از همکاران آقا کرده بودند و آقا هم با او همدلی کرده بودند و در پی این رابطه دلبسته آقا شده بود و از اینکه حریم وفاداری اش بعد از ۳۵ سال زندگی مشترک و با وجود فرزند به خطر افتاده بود برای مشاوره مراجعه کرده بودند. در چنین موقعیتی خانم باید یاد بگیرد که خود کنترلی داشته باشد و سعی کند احساس امنیت و حال خوب را در نشست های صمیمانه از همسرش درخواست کند. اکثر اوقات انسان متوجه نیست که همیشه خودش در اتفاقات درونی ایی که رخ می دهد نقش ندارد و همه کاره نیست. چه بسا از فعالیت هورمونهای بدن بی اطلاع است و متوجه وضعیت آنها نیست. لذا تصور اینکه فرد معتقد است چون متاهل است و یا فرزند دارد، اتفاقی برای او نمی افتد، ناخواسته و بدون اینکه متوجه شود در فضایی قرار می گیرد که آسیب می بیند. اگر مثلث عشق یک زندگی درست شکل نگیرد، پایان این زندگی عدم وفاداری است. اگر به صورت منطقی نگاه کنیم، متوجه می شویم بخش زیادی از آسیب ها ناشی از عدم رعایت حریم هاست. در جلسات مشاوره هم شاهد هستیم که اکثراً چون نتوانستند در برهه ای از زمان مراقب حال همدیگر باشند و یا بعضاً حریم ها را رعایت نکرده اند، متاسفانه آسیب دیدند و عامل اصلی شکست عشقی و عدم وفاداری زوجین نسبت به همدیگر، رعایت نکردن حریم های لازم است.
تعهد و مسوولیت پذیری عامل اصلی اسحکام بنیان خانواده
این مشاور و روانشناس در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با اجزای مثلث عشق گفت: با تشکیل زندگی مشترک بین زن و مرد رابطه ای شکل می گیرد که باعث صمیمیت آنها می شود؛ صمیمیت همان دوست داشتن، احترام، توجه و اهمیت دادن نسبت به همدیگر است که زاویه مهمی از یک مثلث است که در آینده تبدیل به عشق خواهد شد. از سویی اشتیاق و تمایلات جنسی نیز ضلع مهم دیگر است. اما آنچه تکمیل کننده این زاویه از مثلث زندگی و عشق است، تعهد و مسئولیت پذیری این رابطه است که وقتی شکل می گیرد، فرد می تواند آرامشی بنام عشق را تجربه کند. بارها دیده شده که دو نفر سالها با هم ارتباط دارند اما احساس تعهدی نسبت به هم ندارند و یا تن به ازدواج نمی دهند! لازمه شکل گیری تعهد این است که در روابط اجتماعی افراد کنترل گری وجود داشته باشد، همچنین مستلزم این است که افراد یاد بگیرند چگونه این رابطه را مراقبت و حمایت کنند و نگذارند که خللی به آن وارد شود. لذا جامعه تاثیر مهمی در شکل گیری ضلع سوم از زندگی و میزان استحکام و کیفیت آن دارد. می توان گفت یکی از دلایلی که جامعه ما را با معضل مواجه کرده است و اکثراً روابط به سمت ثبت شدن و تشکیل خانواده سوق نمی یابد و حتی بحث ازدواج سفید در برخی موارد مطرح می شود که با عرف و فرهنگ جامعه ما و همچنین روانشناسی روان زن و مرد ایرانی اصلاً همخوانی و سازگاری ندارد، همین عدم پذیرش تعهد در رابطه زوجین است که آسیب های بسیار جدی به افراد وارد می کند. برای حفظ تعهد در رابطه زوجین، آنها باید در روابط بیرون از خانواده، آنقدر متعهدانه برخورد کنند که بتوانند حرمت این رابطه را حفظ کنند. ولی اگر این حریم وجود نداشته باشد، زن حجاب نداشته باشد و در برخورد با همه افراد با همان شکلی که با همسرش رفتار می کند، برخورد کند، دیگر نمی توان انتظار تعهد و وفاداری داشت؛ چون در هر صورت بر اساس ساختار و فیزیولوژی انسان، هورمونهای بدن فعالیت خود را دارند، خصوصاً تولید هورمون تستسترون در مردان هیجانات جنسی شان را بالا می برد. پس وقتی زن در خانه تنها کسی نیست که چالش های هیجانی همسرش را ایجاد می کند و مرد در فضای اجتماع و در برخورد با زنانی که پوشش های زننده ای دارند، خواه ناخواه تحت تاثیر قرار می گیرد، زمینه عدم وفاداری او نسبت به همسرش کم کم شکل خواهد گرفت. از سویی بسیاری از مردان شناخت لازم درباره اینکه نگاهشان بسیار جاذب است و هیجانات ظاهری را زود دریافت می کند، ندارند. به عبارتی وقتی جاذبه بوجود می آید هیجان بصری رخ می دهد و بدون اینکه خود فرد متوجه باشد وارد فضایی می شود که امن نیست. لذا به راحتی فضای تعهد را رها کرده و خیانت شکل می گیرد.
همچنین وی یادآور شد: بر خلاف تصور بسیاری از مردم که گمان می کنند مشکلات اقتصادی علت و زمینه ساز طلاق است، باید گفت عدم رعایت حریم های اخلاقی و حرام و حلال های اخلاقی که خداوند تعیین کرده است که بیشتر آسیب زاست و زمینه ساز طلاق است. برای مثال آقای مطلّقه ای، چندبار برای مشاوره بابت ازدواج مجدد مراجعه می کردند و دچار وسواس و نگرانی شدید شده بودند. چون علت بهم خوردن ازدواج اولشان این بود که در اثر عدم رعایت حریم ها و در پی رفت و آمدی که با خانواده رفیق صمیمی خود داشتند، همسرشان به ایشان خیانت کرده و با رفیقشان ازدواج کرده بود و در این میان زندگی دو خانواده به هم ریخته و بچه های هر دو خانواده نیز دچار مشکل شده بودند. لذا این آقا دیگر به هیچ رابطه ای اعتماد نداشتند حتی در روابط فامیلی هم نمی توانستند راحت رفت و آمد کنند. بنابراین عدم رعایت حریم ها محدود به روابط اجتماعی نیست بلکه در حریم خانواده ها و بین اقوام نیز شاید شناخت فردی و جزئی وجود داشته باشد ولی اینگونه نیست که چون نسبت فامیلی است، مشکلی پیش نخواهد آمد. اگر حریم ها رعایت نشود، هیچ ارتباطی خارج از حریم خانواده ضامن سلامتی نخواهد بود.