به گزارش خبرگزاری مهر، به مناسبت نخستین سالگرد ارتحال علامه آیت الله محمد تقی مصباح یزدی، نشست علمی- پژوهشی «خدمات علمی علامه مصباح یزدی در حوزه علوم اسلامی»، با حضور جمعی از اندیشمندان و صاحبان قلم، در حوزه امام خمینی (ره) نمایندگی جامعة المصطفی در سوریه برگزار شد.
در ابتدای این نشست و پس از تلاوت آیاتی چند از کلام الله مجید، حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین مهدوی مهر، نماینده جامعة المصطفی در منطقه شامات، ضمن خوشامدگویی به مهمانان و حاضران، به برخی از ویژگی‌های اخلاقی علامه مانند تواضع، فروتنی و بصیرت ایشان اشاره کرد.
در ادامه، حجت الاسلام مجتبی مصباح یزدی، مقاله خود را تحت عنوان «بازخوانی روش شناسی تعمیق مبانی معرفتی عقائدی در طرح‌های علامه مصباح» ارائه نمود.
وی گفت: دین از سه بخش اصول عقاید، فقه و اخلاق تشکیل شده است و عقاید، ستون فقرات این خیمه به شمار می‌رود و از سویی، مسائل و موضوعات اعتقادی نیز به هم پیوند خورده اند و برخی نقش زیربنا را برای دیگر عقاید ایفا می‌کنند، همان گونه که توحید اساس همه عقاید اسلامی است. برای شناخت نظام اعتقادی اسلام همان گونه که نیازمند شناخت مسائل و شاخ و برگ‌های کلامی هستیم، باید چگونگی پیوند و ارتباط بین اجزایی این مجموعه نیز درک شود تا به فهم درستی از این نظام اعتقادی و منظومه اعتقادی دست یابیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین مصباح یزدی افزود: مرحوم علامه مصباح کوشید این منظومه به هم پیوسته را به صورت فشرده و در قالب طرح ولایت برای جامعه دانشجویی ارائه کند. در این طرح، شش عنوان و موضوع شامل شناخت شناسی، خداشناسی، انسان شناسی، فلسفه اخلاق، فلسفه حقوق و فلسفه سیاست به ترتیب منطقی عرضه می‌شود.
سخنران نشست، با اشاره به نظرات مرحوم علامه مصباح یزدی در زمینه‌های علوم انسانی و اجتماعی، بیان کرد: از نظر مرحوم علامه مصباح، علوم انسانی و اجتماعی از قبیل اقتصاد، جامعه شناسی، تربیت، حقوق و علوم سیاسی موجود - همگی- مبتنی بر زیربناهای معرفتی خاصی شکل گرفته که اسلامی سازی آنها، در گرو بازگشت به اصول و مبانی اسلامی است.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام نبیل الحلباوی، مدیر گروه کلام اسلامی نمایندگی جامعة المصطفی در سوریه، مقاله خود را تحت عنوان «بر ساحل اندیشه و شخصیت علامه مصباح» ارائه کرد.
وی علاوه بر ذکر برخی از نوآوری‌های علمی و معرفتی مرحوم علامه مصباح، به ویژه اهتمام ایشان درباره تدوین متون درسی متناسب با نیاز روز جامعه، به برخی از ابعاد شخصیتی ایشان اشاره و بر ویژگی تواضع، فروتنی و دغدغه مندی آن مرحوم در پاسخ گویی به شبهات روز جامعه تأکید کرد.
سپس حجت الاسلام دکتر احمد حسین شریفی مقاله خود را تحت عنوان «عوامل شکل دهنده تمدن اسلامی از منظر علامه مصباح یزدی» ارائه نمود.
وی گفت: هم اکنون، تمدن غربی یا به عبارتی، لیبرال دموکراسی، یکی از مهم‌ترین تمدن‌های معاصر به شمار رفته، بر جهان حاکم است و در کنار خدمات چشمگیر به بشریت، بزرگ‌ترین خیانت‌ها را نیز در حق انسان در پرونده خود دارد؛ البته این تمدن از منظر تمدن پژوهان، با دور شدن از دوران اوج خود، در سراشیبی افول قرار گرفته است و در آینده‌ای نه چندان دور جای خود را به تمدن اسلامی خواهد داد، زیرا تمدن اسلامی همه ویژگی‌های مثبت تمدن لیبرال دموکراسی غربی را داراست و در عین حال، فاقد ضعف‌های آن در حوزه‌های معرفتی و عملی و اخلاقی است.
حجت‌الاسلام شریفی ادامه داد: باید توجه داشت که تمدن، کنش انسانی و فرهنگی در دو بُعد «شکلی» و «محتوایی و پیامی» است. جنبه شکلی یا ظاهری آن در پیشرفت‌های تکنولوژیک به منصه ظهور می‌رسد و بُعد محتوایی آن در قالب فرهنگ به معنای عام آن شامل جهان بینی و انسان شناسی و معرفت جلوه گر می‌شود؛ از این رو، فرهنگی مادی گرایی، اومانیسم و لیبرالیسم، خروجی جز علوم انسانی گسسته از مبدأ و معاد نخواهد داشت.
سخنران نشست ادامه داد: امروزه، تمدن غربی بر پایه‌های شک گرایی، نسبی گرایی، تجربه گرایی و اصالت لذت و قدرت بنا نهاده شده است و تردیدی نیست که این مبانی - همگی- در نقطه مقابل معارف و داده‌های اسلامی قرار دارد؛ از این رو، دین مبین اسلامی در تعارضی آشکار و پایان نایافتنی به این تمدن به سر می‌برد.
وی، در ادامه، نظرات آیت الله مصباح یزدی را در زمینه شاخصه‌های تمدن اسلامی مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: از منظر آیت الله مصباح یزدی، شاخصه‌های تمدن اسلامی عبارت است از: محوریت توحید و عبودیت انسان برای پروردگار، عقلانیت و دوری جستن از تحجرگرایی و اخلاق گرایی، فرهنگ جهاد در همه عرصه‌ها و پرهیز ستیزه‌جویی است که با توجه به فطرت انسان، به نیازهای حقیقی و بنیادین بشر پاسخ می‌دهد و از این رو، در آینده‌ای نه چندان دور، جانشین تمدن تک بُعدی لیبرال دموکراسی کنونی خواهد شد.
در ادامه این نشست، حجت الاسلام حسین مظفری مقاله خود را با عنوان «سیره علمی و عملی علامه مصباح یزدی» قرائت کرد.
وی بیان نمود: آیت الله مصباح یزدی تحصیلات حوزوی خود را از سیزده سالگی آغاز کرد و مدتی نیز در نجف اشرف و تهران مشغول تحصیل بود و سپس به قم مهاجرت کرد و از محضر استادان برجسته ای مانند امام خمینی، آیت الله بروجردی، آیت الله اراکی، آیت الله بهجت و علامه طباطبایی کسب فیض کرد و در ۲۳ سالگی به درجه اجتهاد رسید.
حجت‌الاسلام مظفری، با اشاره به ویژگی‌های ایشان، ابراز نمود: از ویژگی‌های مهم سیره علمی آیت الله مصباح یزدی، می‌توان به برخورد مجتهدانه با مسائل علمی، شاگردپروری، مبارزه با انحرافات فکری، اهمیت دادن به کار جمعی، تواضع و جامعیت علمی اشاره کرد.
سخنران نشست خاطرنشان ساخت: همچنین در باب سیره عملی ایشان می‌توان سحرخیزی، راز و نیاز با پروردگار متعال، اخلاص در عمل، توسل و توجه دائمی به حضرت ولی الله اعظم (عج)، ولایتمداری، فروتنی و نظم فکری و رفتاری را برشمرد. شایان ذکر است پخش کلیپ‌های تصویری از بیانات اخلاقی علامه مصباح، مورد استقبال حاضران در این نشست علمی-پژوهشی قرار گرفت.
در پایان این مراسم، با حضور مهمانان این نشست، نمایشگاهی از آثار آیت الله مصباح یزدی، که به زبان عربی ترجمه شده است، افتتاح شد.