خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه: در هفته‌های اخیر به مناسبت ایام دهه فجر همه برنامه‌ها تحت الشعاع این مناسبت ملی قرار گرفته بود و حتی برنامه‌های اندیشه‌ای هم رنگ وبوی انقلابی داشت. مثلاً برنامه تلویزیونی «زاویه» که یک برنامه اندیشه‌ای است به مناسبت دهه فجر ویژه برنامه‌ای با موضوعات مرتبط با انقلاب اسلامی تدارک دیده بود که هرشب ساعت ۱۰ شب از شبکه چهار سیما پخش می‌شد و به همین دلیل دیگر برنامه اندیشه‌ای این شبکه یعنی برنامه تلویزیونی «سوره» به مدت دو هفته پخش نشد و پس از پایان ویژه برنامه زاویه برای ایام دهه فجر مجدد پخش هفتگی خود را آغاز کرد.
برنامه‌های انقلابی صدا و سیما را قُرُق کردند
به طور کلی پخش ویژه برنامه‌های مناسبتی ایام دهه فجر بسیاری از برنامه‌های روتین اندیشه‌ای رادیو و تلویزیون را به صورت موقت متوقف کرد خصوصاً که در این ایام جشنواره‌های مختلف فجر برگزار می‌شد و در صدا و سیما برنامه‌های مختلفی با موضوعیت این جشنواره‌ها پخش می‌شد.
اما پژوهشگاه‌ها و اندیشکده ها هم نشست‌ها و برنامه‌های خود را مرتبط با موضوعات انقلابی برگزار کردند و از کانون اندیشه جوان گرفته تا پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برنامه‌های مناسبتی متعددی برای این ایام تدارک دیده بودند که به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد با این حال برخی از مراکز هم برنامه‌های روتین خود را طبق برنامه خود برگزار کردند.
همانطور که اشاره کردیم برنامه زاویه در ویژه برنامه خود که به مدت ۱۰ شب پخش شد از اندیشمندان مختلفی مثل تقی آزاد ارمکی، عماد افروغ، محمدرضا جوادی یگانه و…دعوت کرد تا درباره مسائل مختلف مرتبط با انقلاب اسلامی بحث و گفتگو کنند. در یکی از قسمت‌های این برنامه عماد افروغ گفت: متأسفانه انقلاب اسلامی ایران را به خوبی تئوریزه نکردیم و به ابعاد فلسفی آن توجه کافی نداشتیم همچنین در شعار استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی تنها استقلال را مورد توجه قرار دادیم و آزادی و عدالت اجتماعی را نادیده گرفتیم. ضمن اینکه در استقلال سیاسی توفیق داشته ایم اما در استقلال اقتصادی و فرهنگی هنوز اول راه هستیم. استقلال فرهنگی یعنی ما خودمان را بشناسیم و هویت ایرانی خود را که با یکتا پرستی معنا می‌شود درک کنیم.
یکی دیگر از موضوعاتی که در این ایام خیلی مورد بحث و گفتگو قرار می‌گرفت، موضوع بررسی و گفتگو درباره بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی بود مثلاً اندیشکده سبک زندگی اندیشگاه بیانیه گام دوم در این ایام هرروز عصر پیش نشست‌هایی را با موضوعات مختلف مرتبط با بیانیه گام دوم با حضور افراد مختلف در حوزه‌های مختلف برگزار می‌کرد. در یکی از این نشست‌ها مهدی جمشیدی عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی درباره تبیین بایسته‌های سبک زندگی اسلامی در اندیشه مقام معظم رهبری و در نشست دیگری حجت الاسلام ذوعلم رئیس اندیشگاه درباره ارزشهای جهانی و فطری انقلاب سخنرانی کرد.
مناظره آینده انقلاب اسلامی با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین احمد رهدار عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و بیژن عبدالکریمی عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی از دیگر برنامه‌هایی بود که به مناسبت ایام دهه فجر در در مدرسه اندیشه انقلاب اسلامی مجموعه فرهنگی سرچشمه برگزار شد. عبدالکریمی در این مناظره خطاب به رهدار گفت: گفتمان انقلاب ما اگر پوست‌اندازی نکند، بیش از آنچه که تا به امروز شکست خورده است، شکست خواهد خورد و من به هیچ خواهان شکست گفتمان انقلابمان نیستم. ما حتماً باید سعی کنیم وفاق ملی را ایجاد کنیم. گفتمان انقلاب از نقد اسلام سنتی غافل بوده است. این اسلام سنتی خود گفتمان انقلاب را خفه کرده است. از طرف دیگر قشر جدیدی از انقلابیون ظهور کرده‌اند که چهره انقلاب را بسیار زشت کرده‌اند. من معتقدند آنها پیوندی با نظام جمهوری اسلامی ندارند.
انتصاب جدید در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
اما اگر کمی از برنامه‌های انقلابی فاصله بگیریم و به برنامه‌های روال عادی حوزه اندیشه بپردازیم خبر اول اینکه پس از انتصاب قاسم زائری به عنوان رئیس پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، با حکمی از طرف وی میثم مهدیار به عنوان معاون پژوهشی این پژوهشگاه منصوب شد. مهدیار دانش‌آموخته دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی از دانشگاه علامه طباطبایی است و معاونت پژوهشی پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی، مشاورت دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور و تدریس در دانشگاه علامه طباطبایی از جمله فعالیت‌های او در کارنامه کاری‌ش است.
ادامه نقدها به اظهارات محقق داماد در نشست صدسالگی حوزه
خبر دیگر اینکه در چندین گزارش هفتگی اندیشه مهر به موضوع برگزارینشست صدسالگی حوزه قم که با حضور محقق داماد، رسول جعفریان و مختاری برگزار شده بود و واکنش‌های بعد آن که به حرفهای محقق داماد صورت گرفته بود پرداختیم اما این نقد و واکنش‌ها همچنان ادامه دارد و به تازگی علیرضا جوادزاده، استادیار مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) هم در یک یادداشت مفصل، سخنان محقق داماد را نقد کرد و مشروح این یادداشت در خبرگزاری مهر منتشر شد. وی در بخشی از این یادداشت اشاره کرده که تصویری که از سخنان دکتر محقق داماد درباره تاریخ روحانیت (قبل و بعد از تأسیس حوزه قم) و نسبت آن با سیاست، و میزان اعتبار و محبوبیت روحانیان بدست می‌آید، نادرست بوده و با واقعیت‌های تاریخی فاصله دارد وی برای این نادرست بودن و نقد سخنان محقق موارد متعددی با ذکر شماره آورده است که مفصل آن را اینجا می‌توانید بخوانید.
محقق داماد هم هفته پیش، پس از واقعه تلخی که در اهواز برای دختر جوان (مونا حیدری) رخ داد یادداشتی نوشت و با تشریح موارد فقهی و قانونی متعدد اشاره کرده که مگر لازم است هر چه در فقه است در قانون مملکتی بیاید؟ برای پاسخ دادن به این سوال بهتر است قانونگذاران به یک قرن قبل بازگردند و سری به قوانین آغاز مشروطیت و تشکیل دادگستری نوین بزنند. قانون مدنی ایران از فقه شیعه اقتباس شده ولی انتخاب احکام و نوع نگارش به نحو اعجاب انگیزی دقیق و منطبق با مصالح و مقتضیات زمان است.
در هفته‌های اخیر دو نشست مرتبط با سهروردی برگزار شد؛ یکی نشست «چرا سهروردی» که با حضور غلامرضا اعوانی، استاد بازنشسته فلسفه، نجفقلی حبیبی رئیس اسبق دانشگاه علامه طباطبایی، آیت‌الله سیدمصطفی محقق‌داماد، مدرس حوزه و دانشگاه و علی‌اصغر محمدخانی، نویسنده و پژوهشگر به میزبانی مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد و دیگری نشست «تأملی در تلویحات سهروردی» که با سخنرانی نجفقلی حبیبی به صورت آنلاین برگزار شد و البته این نشست به صورت سلسله درسگفتاری است که قرار است ادامه دار باشد و روز چهارشنبه چهارم اسفندماه ساعت ۱۱ صبح هم برگزار می‌شود.
و در پایان اینکه انجمن علمی فلسفه دین ایران، مدرسه‌ای زمستانه با عنوان «فلسفه دین جهانی» و به‌صورت مجازی تدارک دیده است. این مدرسه به مدت ۲۴ ساعت از سوم تا پنجم اسفند ماه هر روز به مدت ۸ ساعت برگزار می‌شود.
ایران بین دو انقلاب به چاپ سی ام رسید
به روال همیشه در بخش پایانی به معرفی تازه‌های نشر می‌پردازیم. خبر جالب و مهم اینکه همزمان با ایام دهه فجر به نظر می‌رسد که حال و هوای این روزها دوستداران کتاب را علاقمند کرده که دوباره سراغ کتاب معروف «ایران بین دو انقلاب» بروند و این اثر در همین ایام به چاپ سی‌ام رسید. چاپ سی‌ام کتاب «ایران بین دو انقلاب» نوشته یرواند آبراهامیان و ترجمه احمد گل محمدی و محمدابراهیم فتاحی توسط نشر نی منتشر شد.
و خبر مهم دیگر برای علاقمندان به مطالعه آثار اندیشه اینکه به تازگی اثر جدید تقی آزاد ارمکی که اتفاقاً مدتها هم از او خبری نبود با نام «جامعه ایرانی؛ جامعه‌ای ناهموار» منتشر شد.
آزاد در پیشگفتار این اثر آورده است: کتاب پیش رو که با عنوان «جامعه ایرانی: جامعه‌ای ناهموار» نامیده شده است، مقدمه‌ای است بر توضیح عنصر مرکزی پروژه تحقیقاتی‌ام تحت عنوان «مدرنیته و جامعه ایرانی». در طول سه دهه گذشته سعی اصلی‌ام تمرکز بر جامعه ایرانی» با بهره‌گیری از دانش جامعه‌شناسی بوده است؛ زیرا بر این باور بوده‌ام که اغلب محققان اجتماعی بی اعتنای به نقش و ارزش دانش جامعه‌شناسی، بیش از تمرکز بر جامعه ایران و روندهای حاکم بر تغییرات اجتماعی و فرهنگی آن، بر نتایج یا آسیب‌های ناشی از تغییرات متمرکز شده‌اند که حاصل آن شکل‌گیری «گفتمان آسیب‌شناسی اجتماعی» است. در این گفتمان ضمن حضور بخش مهمی از جامعه‌شناسان ایرانی، افراد و متخصصان بسیاری از همه گروه‌ها و جهت‌گیری‌های سیاسی حاضر هستند. عده‌ای دیگر بی اعتنایی به این گفتمان، به جای تمرکز بر ماهیت جامعه ایرانی، با تمرکز بر جامعه غربی وطرح دیدگاه‌های عاریتی از غرب به صورت‌بندی مفهومی شبیه‌گونه‌ای - شبه عرب - از ایران اقدام کرده‌اند.
کتاب «جامعه ایرانی؛ جامعه‌ای ناهموار» نوشتهتقی آزاد ارمکی از سوی انتشارات تمدن علمی در ۲۰۴ صفحه با شمارگان ۵۵۰ نسخه و قیمت ۸۵ هزار تومان منتشر شده است.