محمد جمال ولی سامانی، مدیر گروه مطالعات آب مرکز پژوهشهای مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: با توجه به اتفاقاتی که سال گذشته افتاد، مقایسه بارشهای امسال و پارسال، حساسیت موضوع را بیشتر میکند. امسال کشت پاییزه را رد کردیم و کشت تابستانه را داریم که بر اساس شنیدهها مجدداً محصولات آببری مثل برنج در تمام استان خوزستان و حوزههای آبریز این استان کشت میشود و برای این موضوع قبل از نهایی شدن کشت تابستانه باید اندیشیده شود.
وی با تأکید بر اینکه باید با جلوگیری از کشت محصولات آببر از خسارت به سایر بخشها، مثل دامداری و آب شرب جلوگیری کرد، گفت: باید توجه داشت هنگامی که آورد آبی کم میشود کیفیت آب نیز کاهش مییابد به طور مثال برای رودخانه کارون سال گذشته ما مشکل جدی برای بحث شوری و سایر مؤلفههای کیفیت آب داشتیم. در واقع وقتی آب کم میشود ورودی زهاب ها به آب افزایش مییابد و به طور کلی کیفیت آب با حجم آن رابطه عکس دارد.
ولیسامانی ادامه داد: مجموع ورودی سدهای استان تا ۳۰ بهمن حدود ۵ میلیارد و ۷۳۰ میلیون متر مکعب است که ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته و ۳۲ درصد نسبت به دراز مدت کاهش یافته است. به طور کلی در مخازن استان ۲۲ درصد حجم مفید سدها را در اختیار داریم که نسبت به سال گذشته که سال خوبی هم نبود ۳۹ درصد کاهش یافته است.
این کارشناس آب با اشاره به اینکه حوضههای آبریز لزوماً انطباقی با مرزهای جغرافیایی ندارد، افزود: در استانهای بالادست سد کرخه که منبع اصلی این سد است، کاهش آورد طبیعی بیشتر از قسمتهای جنوبی بوده است مثلاً در ایلام و کرمانشاه بیش از ۵۰ درصد نسبت به دراز مدت کاهش بارش داشته ایم.
وی افزود: سد کرخه امسال ۷۹۲ میلیون متر مکعب آب آورد طبیعی داشته است که نسبت به سال گذشته ۴۳ درصد و ۵۶ درصد نسبت به دراز مدت کاهش یافته است. در واقع سد کرخه در شرایط فعلی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون مترمکعب آب کمتری نسبت به سال گذشته دارد.
مدیر گروه مطالعات آب مرکز پژوهشهای مجلس ادامه داد: شرایط فعلی سد کرخه نشان میدهد حتی با وجود بارشهای نرمال و طبق پیش بینیهای هواشناسی تا پایان فروردین ماه، امکان تأمین آب برای کشت تابستانه، مخصوصاً برنج، وجود ندارد.
وی با اشاره به اینکه هر هکتار برنج در استان خوزستان حدود ۵۰ هزار متر مکعب آب مصرف میکند، افزود: سال گذشته ۷۰ تا ۹۵ هزار هکتار شلتوک برنج کشته شد که مصرف میلیاردی آب را به دنبال داشت که در پی آن مشکلاتی برای دامداران هورالعظیم و حتی آب شرب مردم به وجود آمد و امسال اگر به خاطر سود بالای برنج نسبت به سایر کشتها، این کشت انجام شود با مشکل حادتری مواجه میشویم.
ولیسامانی با تأکید بر اینکه این معضل قطعاً با شعار و تبلیغ اصلاح نمیشود، گفت: سازمان آب و برق خوزستان متولی تخصیص آب هست ولی الگوی کشت ذیل جهاد کشاورزی است، بنابراین به طور کلی مسئولیت این بحث با شورای تأمین استان و استانداری هست و باید با پیگیری و جدیت به این بحث ورود کند و حتی اگر لازم بود جلوی برخی کشتها را بگیرد و از طرفی به هر نحوی برای خسارتها تدبیری بیاندیشد تارا از همین الآن مدیریت بحران را انجام دهد. امسال اگر با همین فرمان رویم مشکل حادتری خواهیم داشت و من از همین الان هشدار میدهم.