به گزارش خبرنگار مهر، یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش در مراسم افتتاحیه هفتمین نمایشگاه اسباب‌بازی که عصر یکشنبه ۲۱ فروردین در محل مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون برگزار شد، گفت: چند مورد را به شکل کلی عرض می‌کنم؛ اولاً که اسباب‌بازی نقش‌های چندگانه‌ای دارد. یکی از آنها پرورش جان انسان است، یعنی یک نقش تربیتی از بعد روانشناختی و یک نقش تربیتی از بعد جامعه‌شناختی دارد. یک بخش از نقش روانشناختی اسباب‌بازی‌ها ارتقای مهارت‌های شناختی ما است که در مقوله هوش، خلاقیت و نوآوری قرار می‌گیرد.
وی در ادامه درباره نقش اسباب‌بازی‌ها افزود: اسباب‌بازی نقش‌های مکمل دیگری دارد که این نقش‌ها برای همه ما ملموس است. مخصوصاً اسباب‌بازی‌هایی که نقش اجتماعی دارند یعنی برای بازی‌های گروهی ساخته شده‌اند. این نوع اسباب‌بازی‌ها دانش‌آموزان، نوآموزان، کودکان و حتی نوجوانان و بزرگسالان را وادار می‌کنند که در فعالیت‌های گروهی شرکت کنند و به نحوی در هر سنی که هستند، بلوغ اجتماعی خود را بهتر تثبیت کنند یا به مرحله بلوغ اجتماعی برسند. بازی میدانی است برای بزرگ شدن، در دین اسلام هم بیان شده است که کودک در هفت سال اول زندگی‌اش باید بازی کند. امروز بازی‌های فردی و گروهی به بازی در فضای مجازی تبدیل شده‌اند اما هیچکدام از این‌ها جای بازی‌هایی که جِرم و حجم دارند، نمی‌گیرند.
وزیر آموزش و پرورش با اشاره به اینکه حضرت آقا امسال را به نام «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» نامگذاری کرده‌اند، گفت: ما در بخش‌های صنعتی وسیله‌ای را با روش‌های مختلف ازجمله مونتاژ، کپی، طراحی، ساخت و مهندسی معکوس می‌سازیم و سپس این دستگاه جایی در صنعت گذاشته می‌شود و دیگر ارتباطی با آن وجود ندارد ولی اسباب‌بازی اینگونه نیست و نقش تربیتی دارد. کودک وقتی عروسکی دارد خود را در نقش آن عروسک می‌بیند و تمام شخصیت کودک در آن پیاده می‌شود. در اینجا این دیگر وسیله صنعتی نیست و ارتباطی با کارگر، مهندس و خلبان ندارد لذا امروزه می‌بینیم کمپانی‌های بزرگ دنیا برای اسباب‌بازی‌های کهنه و دورریختنی هم فیلم‌هایی می‌سازند.
نوری درباره روش‌های خلق اسباب‌بازی برای کودکان تصریح کرد: ما ابتدا باید اسباب‌بازی را از دید کودک ببینیم. همچنین نباید کودک را مانند آنگونه ببینیم که مانند خمیر می‌توان هرطور او را شکل داد. همچنین کودک سوژه‌ای نیست که صرفاً روی آن کار کنیم و او منفعل باشد بلکه او سوژه‌ای فعال است. کودک همراه پژوهشگر و حتی خود پژوهشگر است پس اگر با او همراه نشده و از دید او اسباب بازی را نسازیم، فایده ندارد.
قدمت ساخت اسباب‌بازی در کشور ما دیرینه است
وزیر آموزش و پرورش گفت: در هر کاری که می‌خواهیم برای کودک انجام دهیم اگر او را نبینیم و خواسته‌اش را درک، احصا و استخراج نکنیم و بعد برای او ابزاری را بسازیم، او با آن محصول ارتباط برقرار نمی‌کند.
وی در ارتباط با ویژگی‌هایی که باید در خلق اسباب‌بازی‌ها در نظر گرفت، افزود: نکته دیگر شناخت فلسفه کار است و اینکه از این اسباب‌بازی چه انتظاری داریم. فلسفه ما و چیستی و چرایی ما از ساخت این اسباب‌بازی چیست. اگر این را ندانیم، نمی‌توانیم اسباب‌بازی را در میدان یا در بازار کار به درستی حفظ کنیم، همانطور که اسباب‌بازی‌هایی در همین کانون به عنوان اسباب‌بازی‌های ملی معرفی شدند ولی امروز خبری از آنها نیست که یکی از دلایلش همین ندیدن کودک در کنار اسباب‌بازی بود. نکته دیگر هم این است که به بحث‌های زیست محیطی هم توجه کنیم که این اسباب‌بازی آلودگی زیست محیطی نداشته باشد و به کودک آسیب نزند و از نظر قالب و محتوا همه قابل قبول باشد.
نوری درباره مأموریت‌های کانون در قبال تولیدکنندگان اسباب‌بازی در ایران گفت: باید بچه‌های دانش بنیان توسط کانون هدایت شوند تا فلسفه کار در این زمینه برای آنها تبیین شود، نیاز کودک را بشناسند و بعد تولید کنند. البته در این بین عزیزانی داریم که از همین روش استفاده می‌کنند. ما باید یک نظام آموزش و پرورش شاد داشته باشیم و برای خلق شادی نیاز به ابزار داریم که یکی از آنها اسباب‌بازی است. در سند تحول بنیادین که یک رکن آن مدرسه‌ای شادی‌آفرین است، اسباب‌بازی نقش مهمی دارد.
این عضو کابینه دولت، به قدمت و ریشه ساخت اسباب‌بازی بومی و ملی در ایران اشاره کرد و گفت: قدمت ساخت اسباب‌بازی در کشور ما دیرینه است و خوشبختانه در کشورمان بیش از ۳ هزار عروسک داریم که هر کدام از آنها فلسفه‌ای در زندگی دارند. ما باید برای آنها دوباره سناریونویسی کنیم و از روی آنها محصولات جدید هم بسازیم.
جامعه دانش‌بنیان در آموزش و پرورش شکل می‌گیرد
وی در بخش دیگر صحبت‌هایش درباره چرخه اقتصادی حوزه اسباب‌بازی در جهان گفت: گردش مالی جهانی این حوزه بیش از ۹۰ میلیارد یورو است و کشور ما حدود ۳۰۰ میلیون یورو از این بازار را پوشش می‌دهد. یعنی تقاضا زیاد است و چون خودمان این بازار را تأمین نکرده‌ایم، ارز را خارج می‌کنیم. حال این مساله چگونه جبران می‌شود؟ با جامعه دانش‌بنیان و سپس شرکت‌های دانش‌بنیان.
نوری گفت: جامعه دانش‌بنیان در آموزش و پرورش شکل می‌گیرد مخصوصاً در دوران کودکی، برای همین بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا هم به ساخت اسباب‌بازی روی آورده‌اند. این خلاء حداقل ۶۵ درصدی که در بازار وجود دارد توسط شرکت‌های دانش‌بنیان پر می‌شود و به همین منظور ما تفاهم‌نامه‌ای با معاونت علمی ریاست جمهوری منعقد کرده‌ایم.
راه‌اندازی مرکز فن‌بازار در کانون
وزیر آموزش و پرورش همچنین خطاب به مدیرعامل کانون، گفت: ما باید یک مرکز رشد برای انجام این کارها درست کنیم و از همین امروز و نه فردا دنبال آن باشید. بچه‌هایی که ایده دارند، در این مرکز دور هم جمع و برای آنها مربی تربیت کنید. همین ساختمان را تبدیل به مرکز فن‌آوری یا «فن بازار» کنید. از بچه‌های مستعد حمایت کنید تا وقتی کارشان راه افتاد به بازار کار هدایت شوند.
وی با تاکید مجدد بر لزوم حمایت از استعدادهای جوان گفت: ما نباید مانعی سر راه بچه‌هایی که ایده و خلاقیت دارند، بگذاریم و مطمئن باشید اگر این حمایت‌ها اتفاق بیفتد، سال آینده می‌توانیم سهم بیشتری از نیاز بازار داخلی را پاسخ دهیم. جوانان و نخبگان ما آمادگی، انرژی، توان و دانش لازم را دارند ولی مهم این است که ما در بخش‌های مختلف دولتی و حکومت از آنها حمایت کنیم و این همان دستوری است که رئیس جمهوری محترم به صراحت فرموده‌اند.
نوری در پایان گفت: به دوستان عزیزی که در این صنعت فعال هستند، نوید می‌دهم که رویکرد ما در دولت تغییر کرده است و دیگر تنها به برگزاری جشنواره و نمایشگاه بسنده نمی‌کنیم، بلکه به حمایت جدی از این حوزه می‌پردازیم.