خبرگزاری مهر - گروه دین و اندیشه- فاطمه علی آبادی: اشرافیت یکی از پدیده‌های اجتماعی است که در طول تاریخ در جوامع بشری به اشکال مختلف بروز و ظهور یافته و همواره به عنوان یکی از آفت‌های اصلی جامعه و برخی نظام‌های سیاسی بوده که عدم جلوگیری از به وجود آمدن تجمل گرایی و اشرافیت به ویژه در بین مسؤلین و زمامداران یک حکومت باعث بروز مشکلات فراوان برای آن جامعه و بی اعتمادی بین مردم و مسئولین شده است.
نتیجه طبیعی جوامعی که اجازه می‌دهند که اشراف زمام امور را به دست بگیرند چیزی جز نابهنجاری در حوزه اجتماع و تجاوز از حدّ و حقوق و قانون در امور سیاسی و… نخواهد بود. این گونه است که زمام امور اجتماعی از حالت اعتدال خارج شده و گرفتار انحراف می‌گردد. در نتیجه باعث کاهش همبستگی و اتحاد و همدلی و بی اعتمادی جامعه به نظام سیاسی را موجب می‌گردد.
یکی از شاخصه‌های اصلی نظام جمهوری اسلامی ایران که این حکومت را از سایر نظام‌های سیاسی موجود در جهان متمایز می‌نماید، فرهنگ مبارزه با اشرافی گری و تجمل گرایی و ترویج زندگی اسلامی و ساده و بدون تجمل می‌باشد که به دفعات مختلف از سوی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته است که زمامداران و مسؤلین کشور مراقب و مواظب باشند که از مردم فاصله نگیرند و دچار دنیا طلبی و تجمل گرایی نشوند. مسئله‌ای که در سال‌های اخیر متأسفانه مورد بی توجهی برخی از مسؤولان قرار گرفته است.
بر همین اساس با حجت الاسلام محمد ملک زاده عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به گفتگو نشستیم که در ادامه حاصل آن را می‌خوانید:
حجت الاسلام محمد ملک زاده با بیان اینکه رواج اشرافی گری در میان مدیران و مسئولین کشور می‌تواند آسیب‌ها و عواقب خطرناکی را برای جامعه و مردم ایران داشته باشد اظهار داشت: یکی از آن آسیب‌های گسترش بی عدالتی و فاصله طبقاتی است بنابراین رواج روحیه اشرافی گری در قشر مسئولان باعث می‌شود تا توازن اقتصادی در کشور از هم بپاشد و فشار طبقاتی در جامعه افزایش پیدا کند.
رابطه مستقیم ظهور اشرافی گری و تضعیف نظام اسلامی
وی تضعیف نظام اسلامی را از دیگر آسیب‌ها برشمرد و گفت: اشرافی گری موجب تضعیف نظام اسلامی و مخالفت با دیدگاه اسلام و سیره پیامبر، امام علی، امام حسن و امام حسین و سایر اهل بیت علیهم السلام است. یادآور می‌شود منش تجمل‌گرایی حادثه عظیمی همانند عاشورا را بوجود آورد…؛ اشرافیگری موجب به چالش کشیدن انقلاب اسلامی است در وقایعی همچون فتنه سال ۸۸ همگان دیدند که منش اشرافی گری یک تعداد انسان‌های بی‌درد را در نقطه مقابل نظام قرارداد.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به آسیب دیگر اشاره و تصریح کرد: به راه افتادن مسابقه اشرافیگری و چشم و هم چشمی‌های مذموم در جامعه یکی دیگر از آسیب‌های اشرافی گری است. به راه افتادن مسابقه مذموم و غیر ممدوح و چشم و هم‌چشمی بین مردم، یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اشرافی گری به شمار می‌رود، این آسیب، نظام مقدس اسلامی را از درون دچار آسیب می‌کند که احیاناً ممکن است آسیب‌های آن کل جامعه را فراگیرد.
ملک زاده درباره راهکارهای مقابله با اشرافی گری اظهار داشت: یکی از راه‌های مقابله با اشرافی گری ترویج الگو و سیره اهل بیت (ع) است؛ ما مسلمان و شیعه هستیم و الگویمان حضرت علی (ع) و اهل بیت هستند. لقب ابوتراب برای امام اول نشان از ساده زیستی آن حضرت دارد. به خاطر مشی ساده زیستی و خاکی بودن، به این لقب مشهور شد. نامه امام علی (ع) به عثمان بن حنیف مشهور است که چگونه وی را از حضور در مجلس اشراف برحذر داشت. ایشان به صراحت بیان داشت که حاکمان بایستی مانند ضعیف‌ترین اقشار جامعه زندگی کنند. بنابراین اگر ما شیعه و مدعی شیعه گری هستیم باید در رفتارهای حکومتی خود نیز به آن حضرت تمسک کنیم.
زندگی ساده امام خمینی (ره) اسوه مسؤولان کشور
وی افزود: حضرت امام خمینی (ره) با وجود آنکه بزرگترین قدرت حاکمیتی را در ایران معاصر داشت اما آنقدر ساده و بی تکلف زندگی می‌کرد که موجب حیرت اشخاصی می‌شد که از سراسر دنیا برای دیدار با ایشان به حسینیه جماران می‌آمدند. ایشان پیش از هر کس، ابتدا روحانیت را مخاطب قرار می‌داد که مراقب باشند به اشرافی گری گرایش پیدا نکنند. ایشان با هشدار به این موضوع می‌فرمود: «مسأله دیگر، مسأله تشریفات حوزه‌های روحانیت است که دارد زیاد می‌شود. وقتی تشریفات زیاد شد، محتوا کنار می‌رود. وقتی ساختمان‌ها و ماشین‌ها و دم و دستگاه‌ها زیاد شود، موجب می‌شود بنیه فقهی اسلام صدمه ببیند، یعنی با این بساط‌ها نمی‌شود شیخ مرتضی و صاحب جواهر تحویل جامعه داد. این موجب نگرانی است…».
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: بارها مقام معظم رهبری در سخنانشان بر پرهیز از اشرافی گری تاکید داشته اند و خود نیز الگویی برای زیست ساده بوده اند.
ملک زاده فرهنگ سازی را یکی دیگر از راه‌های مقابله با اشرافی گری عنوان کرد و گفت: برای مقابله با اشرافی گری باید در جامعه و از سنین کودکی از مدارس ابتدایی و … فرهنگ سازی شود. باید فرهنگ قرآنی در جامعه نهادینه گردد. قرآن کریم می‌فرماید کسانی که طلا و نقره (منظور ثروت است) جمع می‌کنند اگر از آن در راه خدا انفاق کرده اند که پاداش دارند و در غیر این صورت عذابی دردناک در انتظارشان است.
قوانین ضد اشرافی گری مسؤولین باید تقویت و قاطعانه اجرا شود
وی با تاکید بر اینکه قوانین ضد اشرافی گری مسؤولین باید تقویت و قاطعانه اجرا شود چرا که این امر مانع اشرافی گری می‌شود، بیان داشت: در قانون پیش بینی شده که مقامات و مسؤولین نظام جمهوری اسلامی بایستی میزان دارایی خود را قبل و بعد از دوران مسؤولیت اظهار کنند. ولی این قانون هم شاید کفایت نمی‌کند.بنابراین باید قانون محکم و قاطعی درباره مقابله با زراندوزی مسؤولین و گرایش به زندگی تجملاتی و اشرافی آنان وضع شود.
عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: عدم سپردن مسئولیت به اشراف یکی دیگر از عوامل مقابله با اشرافی گری به شمار می‌رود. در نظام اسلامی اشراف نمی‌توانند خدمتگزار مردم باشند چون درد محرومین را احساس نمی‌کنند. پس در دولت‌ها هم نباید مسئولیت به وزرایی واگذار گردد که از این قشر می‌باشند.
ملک زاده یکی دیگر از راهکارهای مقابله با اشرافی گری را عادلانه نمودن مالیات‌ها خواند و گفت: وضع مالیات‌ها چندان عادلانه نیست زیرا سرمایه داران و اشراف به طرق مختلف از پرداخت مالیات فرار می‌کنند اما طبقات پایین چه بسا مالیات می‌پردازند. در این باره می‌توان مالیات‌های خاصی را برای اشراف، ثروتمندان و مرفهین وضع کرد تا ضمن آن که آنها به کسب ثروت مشغولند بخش قابل توجهی از درآمدشان صرف رسیدگی به طبقات محروم شود.
وی در پایان خاطرنشان کرد: نه تنها مسؤولین و مقامات بلکه خود مردم نیز باید از اشرافی گری برحذر باشند. هر چند اسلام طرفدار داشتن رفاه در زندگی است اما این نعمت را برای همه جامعه می‌خواهد نه تنها بخشی از آن. بنابراین فاصله طبقاتی به این شکل مورد تأیید خداوند نیست.