به گزارش خبرنگار مهر، در ششمین نشست اقتصاد بازارپردازی فرهنگی که با حضور جمعی از مدیران بانکی و مؤسسات مالی در محل صندوق نوآوری و شکوفایی رئیس‌جمهوری برگزار شد، شرکت‌کنندگان به ارائه نقطه‌نظرات و مسائل خود برای سرمایه‌گذاری در زنجیره محصولات فرهنگی پرداختند.
در این نشست مدیرانی از بانک‌های آینده، سامان، قرض‌الحسنه مهر ایران، کارآفرین و شرکت‌ها و مؤسسات مالی با نام فناپ و شناسا، شرکت گسترش الکترونیک تدبیر ایران، صندوق پژوهش و نوآوری دانشگاه تهران، صندوق جسورانه سپهر یکم، صندوق توسعه صادرات و فناوری کارن کرود، صندوق پژوهش و نوآوری گیلان، صندوق پژوهش و نوآوری کریمه، شرکت سرمایه‌گذاری داوین، صندوق پژوهش و فناوری شریف، شرکت تأمین سرمایه تمدن، شرکت سرمایه‌گذاری حرکت اول حضور داشتند.
این نشست، نشست ششم از نشست‌های اقتصاد پازارپردازی فرهنگی بود و هدف میزبانان آن رونق هرچه بیشتر همآورد بازارپردازی تهران و حضور پررنگ‌تر بانک‌ها و مؤسسات مالی در آن بود. در مجموع این هم‌اندیشی شامل سه بخش بود که می‌توان به اهمیت بازارپردازی فرهنگی، نقطه‌نظرات بانک‌ها و مؤسسات مالی و جمع بندی اشاره کرد.
بخش اول: اهمیت بازارپردازی فرهنگی
در بخش اول سید امیر آقایی دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی، به اهمیت بحث بازارپردازی فرهنگی (مرچندایز) اشاره کرد و گفت: شکل‌گیری زنجیره محصولات فرهنگی اهمیت زیادی در توسعه کسب‌وکارهای این حوزه دارد.
وی در ادامه به تجربه این سیاست در ایران اشاره کرد و افزود: مؤسسات مالی و بانک‌ها معمولاً علاقه دارند در حوزه تک‌محصولات فرهنگی سرمایه‌گذاری کنند مثلاً بازی‌های رایانه‌ای و پویانمایی و… اما به زنجیره محصولات فکر نمی‌کنند، در واقع نگاه جزیره‌ای دارند و این معضلی جدی است و خواستار آن شد که شرکت‌کنندگان به چرایی این موضوع بپردازند.
وی نکاتی برای پاسخ به این چرایی مطرح کرد و یکی از این عوامل را خلأ مدل‌های اقتصادی دانست و ادامه داد: تولیدکنندگان ما به دلیل اینکه تولیدکنندگان تک‌خطی هستند و به محصولات دیگر نمی‌اندیشند، سرمایه‌گذاری‌ها هم عملاً تک‌محصولی شده‌است و نه زنجیره‌ای. ایشان اضافه کردند برای بهبود این اوضاع بهتر است فضای همکاری بین تولیدکنندگان و فعالان فرهنگی نیز عوض شود و از تعامل سفارشی به مشارکت در محصول تبدیل شود. آقای آقایی گفتند پرداختن به این موضوع توسط حاضرین راه را برای سیاستگزاری قرارگاه بازارپردازی فرهنگی خواهد گشود.
در ادامه ایزدخواه نیز در این بخش با اشاره به صنایع خلاق فرهنگی بحثی را با محوریت بازارپردازی فرهنگی مطرح کرد و در آن بحث به بعضی تجارب این سیاست در کشورهای دیگر اشاره کردند و از جمله، نمونه‌های موفق بازارپردازی فرهنگی را در کشورهای دیگر برشمرد.
بخش دوم: نقطه‌نظرات بانک‌ها و مؤسسات مالی
نمایندگان بانک‌ها و مؤسسات مالی به نقطه نظرات خود در مورد بحث بازارپردازی فرهنگی اشاره کردند و به مسائل و مشکلات بانک‌ها برای ورود به سرمایه‌گذاری در زنجیره محصولات پرداختند.
محمدصادق عبدالهی‌پور نماینده بانک آینده گفت: تاکنون بانک‌ها به علت قوانینی که وجود داشت، مجاز به سرمایه‌گذاری در حوزه‌های خطرپذیر نبودند و اخیراً این مشکل مرتفع شده است لذا امکان سرمایه‌گذاری در زنجیره محصولات تا اندازه‌ای فراهم شده است. البته باید به نکته‌ای هم توجه داشت، تولیدکنندگان نوپا عمدتاً به تأمین مالی و سرمایه‌گذاری احتیاج دارند و نه به وام و تسهیلات و بدهی.
محمودکلانتری نماینده شرکت گسترش الکترونیک تدبیر ایران گفت: ما وقتی می‌توانیم در سرمایه‌گذاری از حوزه (ICT) حضور داشته باشیم که بازیگرانی بزرگ پیش روی ما باشند و مثلاً بخواهند به بورس ورود کنند. البته بزرگترین مانع سرمایه‌گذاری مجموعه‌ای مثل ما، نبود ساختارهای شفاف مالی مجموعه‌هاست.
محمد مهدی سالاری نماینده فناپ و شناسا گفت: مجموعه‌های فناپ و شناسا تاکنون در حوزه‌های سرمایه‌گذاری داشته‌اند، به صورت خاص فنآپ در حوزه محصولات کودک، بازی‌های رایانه‌ای اپلیکیشن موبایلی و متاورس فعالیت‌هایی داشته است و تجربیاتی دارند اما هنوز به زنجیره محصولات ورود نکرده‌اند. در مورد عدم ورود شرکت شناسا به زنجیره محصولات هم می‌توان به مواردی اشاره کرد از جمله اینکه هنوز شرکت‌ها چندان مشارکتی در ساخت محصول مشترک ندارند و لذا نمی‌توان برای سرمایه‌گذاری هم ورود کرد. شرکت شناسا تلاش‌هایی در حوزه سلامت، سلامت دیجیتال و گردشگری سلامت و بازی‌های رایانه‌ای داشته است.
احسان ملکلو نماینده صندوق پژوهش و نوآوری دانشگاه تهران گفت: ریسک‌ها فقط مالی و قانونی نیست نباید علوم روانشناختی و اجتماعی کار را نادیده گرفت. اینکه آیا فلان پویانمایی بازار خود را پیدا می‌کند یا خیر، آیا فلان محصول اقبال دارد یا خیر. اینها می‌تواند مقدمات سرمایه‌گذاری را فراهم آورد.
سپیده جوادی نماینده بانک کارآفرین گفت: بانک‌ها علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری هستند اما عدم شفافیت مالی مانع این کار است. به همین خاطر ورود بانک‌ها به تولید محصولات فرهنگی تک‌محصولی می‌شود نه زنجیره‌ای. در کل بانک‌پذیربودن شرکت‌ها برای بانک‌ها خیلی مهم است.
محمدرضا سلطانی نماینده صندوق پژوهش و نوآوری کریمه گفت: مجموعه ما در حوزه صنایع خلاق فرهنگی فعال است و تلاش کرده‌ایم از شرکت‌هایی که خارج از مجموعه‌های دانش‌بنیان هستند حمایت کنیم اما این مجموعه‌ها رشدکافی برای سرمایه‌پذیری ندارند لذا نقش شتاب‌دهنده‌ها خیلی مهم است.
حامد حیدری نماینده تأمین سرمایه تمدن گفت: ورود به زنجیره محصولات فرهنگی برای ما مانعی ندارد اما برای مدیریت ریسک و ضمانت‌ها، نهادهایی باید کمک‌دهنده باشند. برای مثال صندوق نوآوری و شکوفایی می‌تواند کمک‌دهنده باشد.
امیر بیگدلی نماینده بانک قرض‌الحسنه مهر ایران گفت: ما می‌توانیم به افراد حقیقی و حقوقی وام و تسهیلات بدهیم، این وام می‌تواند از طریق آورده و گردش حساب باشد. از طریق پلفرم توسعه فروش هم می‌توانیم به تجاری‌سازی محصولات کمک کنیم.
دانیال سمیعی، نماینده صندوق پژوهش‌ونوآوری گیلان گفت: ما تجربه برگزاری رویداد در حوزه محصولات فرهنگی داریم. متأسفانه صنایع خلاق در ایران متولی خاصی ندارد و این حوزه پرریسک‌تر از سایر حوزه‌هاست. دیگر اینکه متولیان و حاکمان باید به عملکرد واحدی در صدور مجوز برسند بلکه این امر سامان پیدا کند و تأمین مالی امکان‌پذیر شود.
مسعود فرخی نماینده شرکت سرمایه‌گذاری حرکت اول گفت: حرکت اول در حوزه‌های رسانه و آموزش تجربه سرمایه‌گذاری دارند. البته باید توجه داشت کار این مجموعه‌ها ایجاد زنجیره ارزش نیست بلکه چنین مجموعه‌هایی در کنار کارآفرینان ایستاده‌اند و از آنها حمایت می‌کنند. البته به دنبال نفع اقتصادی هم هستیم.
سیدمهدی سادات رسول نماینده صندوق پژوهش و فناوری شریف گفت: تجربه ما در حوزه بازی‌های رایانه‌ای و موبایلی است. البته ما نمی‌توانیم در هر مجموعه‌ای سرمایه‌گذاری کنیم باید مجموعه‌ها به اندازه کافی بزرگ باشند و تجربه بین‌الملل داشته باشند. مجموعه‌هایی هم بوده‌اند که ما ورود کرده‌ایم ولی آنها احتیاجی به سرمایه‌گذاری نداشته‌اند.
حسن پناهی نماینده صندوق جسورانه سپهر یکم گفت: عدم شفافیت مالی و اطلاع نداشتن از سازوکارهای مالی از مسائل عمده مجموعه‌هاست که ریسک را بالا می‌برد، فرایند را سخت و سرمایه‌گذاری را دشوار می‌کند. دیگر اینکه کسب‌وکارها عمدتاً سنتی هستند. نکته دیگری که می‌توان اضافه کرد این است که مجموعه‌های موفق معمولاً سراغ سرمایه نمی‌آیند تا با چالشی مواجه شوند. مثلاً زمانی می‌آیند که نتوانند مواد اولیه تأمین کنند. عدم وجود شبکه توزیع و دشواری راهبری شرکت‌ها هم از عوامل عدم سرمایه‌گذاری مؤسسات است.
مصطفی اسماعیل نیا نماینده بانک سامان گفت: مجموعه‌ها باید شرایط مورد قبول بانک‌ها را داشته باشند که امکان سرمایه‌گذاری در آنها فراهم شود؛ باید شفافیت مالی داشته باشند، تداوم داشته باشند. از همه مهمتر اینکه برنامه داشته باشند تا امکان تحلیل ریسک وجود داشته باشد. بانک‌ها معمولاً در حوزه‌های خطرپذیر سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.
محمد پیری نماینده شرکت سرمایه‌گذاری داوین گفت: طبق تجربه‌ای که ما داریم بازگشت سرمایه در حوزه محصولات فرهنگی وجود ندارد. یکی از دلایل این امر می‌تواند مسئله عدم پذیرش مالکیت معنوی باشد.
بخش سوم: جمع‌بندی
در بخش سوم نشست، آقایی با جمع‌بندی نکات طرح شده، راحل‌ها و پیشنهاداتی ارائه کرد و از همه مجموعه‌ها درخواست کرد تا با مشارکت در این راه‌حل‌ها از هماورد بازارپردازی تهران حمایت کنند.
- ارائه درگاه مشترک مجازی برای ارزیابی ارزشگذاری‌های انجام شده
- ارائه درگاه مشترک مجازی برای تحلیل اقتصادی تحلیل ریسک
- ساماندهی توزیع و ترویج زنجیره محصولات فرهنگی برای ارائه بهتر محصولات
- ایجاد پلتفرم‌هایی که با معرفی محصولات و ذکر ویژگی‌های آنها به توسعه زنجیره محصولات کمک کند
- حمایت از تهیه‌کنندگان ارشد به عنوان بازیگران بزرگی که زنجیره محصولات فرهنگی شکل داده‌اند و و نیازمند سرمایه‌گذاری حول زنجیره محصولات هستند.
در پایان، دبیر نشست، به معرفی همه تهیه‌کنندگان ارشد هماورد بازارپردازی تهران پرداخت و همه شرکت‌کنندگان را به مشارکت فعال در این هماورد فراخواند.
همچنین در ابتدای این جلسه مصطفی بغدادی مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری‌وشکوفایی رئیس‌جمهوری به معرفی صندوق و اقدامات آن برای بانک‌ها و مؤسسات مالی پرداخت.