به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «اخلاق تبلیغ دین (منشور اخلاقی مبلغان در سیره اهل بیت (ع))» اثر مهدی احمدپور است که در پژوهشکده اخلاق و معنویت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۲۹۷ صفحه منتشر شد.
«تبلیغ دین» مهم‌ترین رسالت حوزه‌های علمیه است و منش، رفتار و زیست اخلاقی مبلغان دینی، خود برترین تبلیغ برای دین به شمار می‌رود. هدف کتاب «اخلاق تبلیغ دین» معرفی اصول اخلاقی تبلیغ دین است.
ویژگی این کتاب در این است که: اولاً پدیده تبلیغ دین را از منظر اخلاقی بررسی کرده است. ثانیاً علاوه بر توصیه‌های گفتاری، بر هر اصل اخلاقی نمونه‌های عملی التزام اهل بیت (ع) به اصول اخلاقی تبلیغ دین را از منابع معتبر روایی استخراج و عرضه کرده است. ثالثاً اصول اخلاقی کلی تبلیغ را بر مصادیق جزئی و امروزی آنها منطق کرده و اصطلاحاً کدهای اخلاقی تبلیغ دین را بیان کرده است.
ساختار اثر
این اثر در پنج فصل تألیف شده است؛ در فصل اول این کتاب که به کلیات پرداخته، چیستی و اهمیت مسئله تحقیق، پیشینه تحقیق در مسئله، سوالات اصلی و فرعی تحقیق و پیش فرض‌ها و مبانی نظری تحقیق مورد اشاره قرار گرفته است.
در دومین فصل از این کتاب که با عنوان «جایگاه تبلیغ دین در فرهنگ اسلامی» نگارش یافته، معنای تبلیغ دین، گستره، هدف و ضرورت تبلیغ دین، عهده دار تبلیغ دین، عناصر مؤثر بر تبلیغ دین، اهمیت و مشقت تبلیغ دین، ضرورت اقتدای به حضرات معصومین در امر تبلیغ دین، اتحاد سیره تبلیغ ایشان (ع) و مقصود از اخلاق تبلیغ دین تبیین شده است.
نویسنده در فصل سوم این اثر که با عنوان «جایگاه اخلاق در تبلیغ دین» تألیف شده، نقش اخلاق در فرستنده پیام دین، متن پیام دین، مبلّغ پیام دین، ابزار تبلیغ پیام دین و مخاطب پیام دین بررسی گردیده است.
«اخلاق تبلیغ دین در آموزه‌های اهل بیت (ع) در عرصه حیات شخصی» عنوان چهارمین فصل از این کتاب است که در این فصل، شش اصل از اصول اخلاقی تبلیغ دین در عرصه حیات فردی، ذیل عنوان «مفاد اصل، مستندات اصل و کدهای اخلاقی» مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
در پنجمین و آخرین فصل از کتاب مذکور که با عنوان «اخلاق تبلیغ دین در آموزه‌های اهل بیت (ع) در عرصه حیات اجتماعی» به رشته تحریر در آمده، ۱۳ اصل از اصول اخلاقی تبلیغ دین در عرصه حیات جمعی، ذیل همان سه عنوان «مفاد اصل، مستندات اصل و کدهای اخلاقی» مورد بررسی قرار گرفته اند.
اصلِ فروتنی، نرمخویی و مهربانی
«فروتنی، نرمخویی و مهربانی» از برجسته‌ترین فضائل اخلاقی هستند که شایسته است هر انسانی با ایمانی – و به طریق اولی هر مبلّغ دینی – به آنها آراسته باشد. «تواضع» نتیجه اندازه شناسی انسان از قدر و قیمت خویش است و در مقابل دو رذیله «تکبر و تذلل» قرار دارد که اولی حاصل خودبزرگ بینی و دومی حاصل خودکوچک بینی انسان است.
امیرالمؤمنین (ع) در وصف متقین می‌فرمایند: متقین در دنیا اهل فضائل هستند، کلامشان درست، لباسشان میانه و رفتارشان متواضعانه است … از آن که به ایشان ستم کرده، می‌گذرد… فحش نمی‌گویند و قولشان نرم و مهربانانه است.
اصل اخلاقی مذکور در مقام تبلیغ دین، امروزه در موارد زیر مصداق می‌یابد:
۱. مبلّغ باید در سلام کردن، مصافحه نمودن و برخورد گرم و با روی باز با مردم پیشقدم باشد.
۲. مبلّغ دین نباید تعریف و تمجید دیگران را به هیچ وجه جدی بگیرد و بر اساس آنها برای خودش – در عالم خیال – شئونات خلاف واقع بسازد.
۳. همیشه منتظر سلام و تکریم و احترام یک جانبه از طرف مردم نباشد و خود نیز از تکریم مردم و احترام ایشان خصوصاً اهل ایمان و جهاد و بزرگسالان غافل نشود.
۴. با کودکان، نوجوانان و جوانان انس بگیرد و وقت گذاشتن برای آنها را دون شأن خود نداند.
۵. نباید در برابر افراد متکبر نرمش نشان دهد.
۶. همیشه منتظر دعوت مردم نماند و اگر از نیاز مردم به مبلّغ دینی در جایی اطلاع پیدا کرد، خودش رأساً اقدام کند و برای تبلیغ به میان مردم برود.