به گزارش خبرنگار مهر، در کنار فرم‌ها و مدارکی که باید دانشجویان علوم پزشکی در سال تحصیلی جاری تکمیل کنند برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی آئین نامه رفتار و پوشش حرفه‌ای دانشجویان دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور که پیش از این مصوب شده را برای اطلاع دانشجویان در معرض دید آنها قرار دادند.
این آئین نامه به منظور حفظ شأن و حرمت محیطهای علمی، آموزشی-پژوهشی، صیانت از کرامت انسانی و شأن دانشجو و خدمت رسانی مناسب، ضمن افزایش اعتماد و اطمینان بیمار به محیطهای آموزشی و درمانی، ایجادحس احترام، آرامش و راحتی بیماران، ارتقای سلامت روانی دانشگاهیان، بیماران و مراجعین بیمارستانی و گروه‌های مختلف دانشجویی تهیه شده است.
شیوه نامه اجرایی آئین نامه رفتار و پوشش حرفه‌ای دانشجویان دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور
ماده ۱: وظایف اختصاصی دستگاه‌ها
در کنار شرایط مساعد اجتماعی الگو پذیری این فرهنگ نیازمند نهادینه شدن آن در وجود افراد است و بدون شک رسیدن به این هدف نیازمند مشارکت و توجه جدی همه نهادها و دستگاه‌ها به صورت مستمر و هدفمند است.
در این راستا دانشگاه علوم پزشکی موظف است به منظور اجرایی کردن شیوه نامه اجرایی آئین نامه رفتار و پوشش حرفه‌ای دانشجویان دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی کشور، شرح وظایف ذیل را مد نظر قرار داده و در اجرای بهینه آن کوشا باشد.
۱. تبیین و معرفی شیوه‌ها و راهکارهای مناسب برای ارتباط سالم جوانان و اهمیت زدایی از نماد لباس و آرایش مبتذل
۲. تحقیق و مطالعه پیرامون اثرات منفی تأثیر فرهنگ فاسد و غیر اخلاقی غرب در زندگی اجتماعی و فردی جوانان با همکاری دستگاه‌های ذیربط
۳. مطالعه جهت تعیین هنجارهای روشن در زمینه توسعه فرهنگ حجاب متناسب با علایق جوانان و ارزش‌های جامعه
۴. برنامه ریزی در جهت بهینه سازی فرهنگ رفتار و پوشش حرفه‌ای به ویژه در اوقات فراغت با اولویت اجرای برنامه‌ها به تفکیک دختران و پسران
۵. تعامل با سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی فعال در راستای گسترش فرهنگ رفتار و پوشش حرفه‌ای
۶. ایجاد مراکز مشاوره به صورت نیمه متمرکز و غیر متمرکز با کادر مجرب جهت اطلاع رسانی و تعامل بیشتر با دانشجویان دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها
۷. برگزاری نشست‌های هم اندیشی، مناظره و کرسی‌های آزاد اندیشی در خصوص فلسفه عفاف و حجاب
۸. تشویق و تجلیل از دانشجویان نخبه و ممتاز و معرفی افراد نمونه با توجه به الگو بودن آنها در زمینه پوشش
۹. گنجاندن مفاهیم عفاف و حجاب در دوره‌های آموزشی (ساعت‌های فرهنگی) دانشجویان
۱۰. اجرای کامل قانون انطباق امور پزشکی با موازین شرع مقدس اسلام و ابلاغ دستورالعمل‌های اجرایی در محیطهای بهداشتی درمانی
۱۱. نظارت بیشتر بر بیمارستان‌های تابعه به منظور ترویج فرهنگ حجاب و رعایت حقوق بیماران توسط دانشجویان
۱۲. تاکیدبر رعایت حجاب و اخلاق اسلامی به عنوان یکی از پیش شرط‌های اساسی جهت حضور دانشجویان در حوزه‌های مختلف علمی، فرهنگی، ورزشی و...
۱۳. تقویت شوراهای امر به معروف و نهی از منکر در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های تابعه
۱۴. اهمیت به مساله حجاب به عنوان یکی از امتیازهای شاخص در گزینش و معرفی دانشجویان نمونه دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی آئین نامه رفتار و پوشش حرفه‌ای
۱۵. فعال کردن دانشجویان در حوزه پژوهش‌های علمی حجاب و عفاف در دانشگاه‌ها
۱۶. اهدا بسته‌های فرهنگی به دانشجویان جدیدالورود در راستای ارتقا آگاهی آنان در حوزه حجاب و عفاف
۱۷. برگزاری جلسات سخنرانی، پرسش و پاسخ و همایش‌های علمی در خصوص حجاب توسط تشکل‌های دانشجویی و کانون‌های فرهنگی هنری در دانشگاه
۱۸. ارائه الگوی مناسب و متحدالشکل به دانشجویان جهت ورود به محیطهای آموزشی پژوهشی و بهداشتی درمانی طبق شیوه نامه اجرایی
۱۹. نظارت بر حسن اجرای آئین نامه و شیوه نامه رفتار و پوشش حرفه‌ای دانشجویان
رفتار حرفه‌ای: به تمامی اعمال و گفتاری گفته می‌شود که از فرد در جایگاه شغلی وی انتظار می‌رود.
پوشش حرفه‌ای: به لباسی گفته می‌شود که فرد در حرفه خاص خود، ملزم به پوشیدن آن است.
شئون دانشجویی: به تمامی رفتار، پوشش و ظاهر دانشجو گفته می‌شود که نشان دهنده دانش، آگاهی، صراحت و شجاعت همراه با ادب و تدبیر، سادگی، پاکیزگی، وقت شناسی، نظم و ترتیب و تلاشگری او در عرصه علم و فناوری است.
شئون اسلامی: به تمامی قوانین اسلامی گفته می‌شود که در نص صریح قرآن، فقه اسلامی و آرا اکثریت مراجع تقلید آمده است.
رفتار حرفه‌ای
الف: الزامات کلی دانشجویان در محیطهای آموزشی پژوهشی:
۱. دانشجویان باید از ایجاد هر گونه اخلال به هنگام آموزش خودداری کنند: مصادیق اخلال در هنگام تدریس مانند: ورود به کلاس بعد از استاد. خوردن و آشامیدن. بلند صحبت کردن ، خندیدن و ایجاد سر و صدا. استفاده از تلفن همراه و سایر وسایل صوتی و تصویری
۲. دانشجویان باید از اعمال و رفتار خلاف شوون اسلامی، دانشجویی و اخلاق حرفه‌ای خودداری کنند، مصادیق آن مانند:
عدم رعایت ادب و احترام، فروتنی، اخلاق و آداب اسلامی متناسب با شأن یک فرد دانشگاهی
توهین و تمسخر زبانی و رفتاری، مشاجره و پرخاشگری
عدم رعایت حقوق دیگران
مصرف هرنوع محصول دخانی یا مخدر
استفاده از هر نوع دارو و یا ماده‌ای که باعث غیرعادی جلوه نمودن حرکات و گفتار دانشجو شود.
۳. دانشجویان باید ملزم به حفاظت و استفاده صحیح از امکانات ، تجهیزات و وسایل عمومی در اختیار باشند مصادیق آن مانند:
دانشجویان بدون هماهنگی مسئول مربوطه، مجاز به استفاده از تجهیزات نخواهند بود.
باید به علائم هشداردهنده و راهنمای استفاده از وسایل در محیط توجه کنند.
استفاده از امکانات و تجهیزات برای مصارف شخصی و یا به نفع احزاب و گروه‌های غیر مجاز، ممنوع است.
ایراد خسارت به اموال موجود در فضاهای دانشگاهی و محیطهای بهداشتی درمانی یا سایر اموال بیت المال مجاز نیست.
الزامات دانشجوی بالینی: رعایت کلیه ضوابط مندرج در بند الف این شیوه نامه برای دانشجویان بالینی الزامی است.
دانشجویان باید به منظور رعایت استانداردهای حقوق خدمات گیرندگان و همراهان وی متون مصوب اخلاق پزشکی را مطالعه و به آن عمل کنند.
از آن جایی که رعایت حریم شخصی و آرامش روحی بیمار در هر شرایطی برای دانشجویان الزامی است، لذا باید سعی کنند قبل از معاینه، آزمایش و یا تهیه شرح حال، رضایت بیمار را اخذ کنند.
دانشجویان در صورتی که دستورالعملی را به ضرر بیمار و یا ناقض مقررات بالینی و ایمنی ببینند باید در ابتدا آن را با مسئول ارشد بالینی در میان بگذارند.
هنگام معاینه باید حریم خصوصی بیماران رعایت شود.
دانشجویان باید به حقوق بیماران در رابطه با انتخاب درمانگر و روش درمانی در موارد غیر اورژانس احترام بگذارند.
دانشجویان باید به مذهب و فرهنگ بیماران احترام بگذارند.
دانشجویان نباید از موقعیت بیماران و یا خانواده‌های آنان سو استفاده کنند.
دانشجویان باید اسرار بیماران را حفظ کنند.
دانشجو باید در حین انجام وظیفه در محیطهای بهداشتی درمانی، کارت شناسایی خود را به همراه داشته باشد.
خوردن و آشامیدن و استفاده از تلفن همراه بربالین بیمار ممنوع است.
پوشش حرفه‌ای
دانشجویان باید در تمامی ساعت‌های آموزشی و کاری، ظاهری تمیز، مرتب و متناسب با موقعیت حرفه‌ای خود داشته باشند و از پوششی که موجب خدشه دار شدن شأن دانشجو و دانشگاه می‌شود، خودداری کنند.
الف) پوشش حرفه‌ای دانشجویان دختر در محیطهای آموزشی و پژوهشی
حجاب باید کامل و بر اساس شوون اسلامی و دانشجویی باشد.
استفاده از مانتو، شلوار، مقنعه و جوراب متعارف جهت پوشش الزامی است.
مدل مانتو، شلوار، مقنعه، کفش، کیف و جوراب باید ساده و به دور از مدهای افراطی باشد.
تبصره ۱: پوشیدن مانتو تنگ یا خیلی گشاد، کوتاه یا خیلی بلند مجاز نیست.
تبصره ۲: شلوار باید اندازه متعارف داشته باشد و تنگ و کوتاه نباشد.
تبصره ۳: استفاده از لباس‌هایی که تعمدا پاره یا وصله باشد ممنوع است.
تبصره ۴: پوشش چادر یا مقنعه باید کامل و بر اساس موازین شرعی باشد.
تبصره ۵: کفش باید ساده، تمیز، با پاشنه متعارف و بدون سر و صدای آزار دهنده باشد.
تبصره ۶: پوشیدن چکمه روی شلوار، دمپایی و صندل در محیطهای آموزشی و پژوهشی مجاز نیست.
رنگ مانتو، شلوار، کیف، کفش و جوراب نباید تند و زننده باشد و جلب توجه کند.
از مانتو، شلوار، مقنعه و جورابی که ضخامت لازم را برای حفظ پوشش و حجاب ندارد استفاده نشود.
استفاده از لباس، کیف، کفش، جوراب، پیشانی بند، مچ بند، شال، دستمال گردن، کمربند، انگشتر و کلاه‌هایی که غیرمتعارف و دارای نقوش و نوشته‌های زننده و یا علامت گروه‌های ضد اسلام، انقلاب و ضد اخلاق باشند مجاز نیست.
استفاده از عینک و زیور آلات متعارف مانند انگشتر و ساعت مجاز است.
ناخن‌ها باید کوتاه، تمیز، پیراسته و بدون هیچگونه تزئینی باشند.
انجام هرگونه آرایش و خالکوبی که در معرض دید باشد ممنوع است.
استفاده از عطر یا ادکلن با بوی تند و غیر متعارف مجاز نیست.
ب: پوشش حرفه‌ای دانشجویان پسر در محیطهای آموزشی و پژوهشی
پوشش باید کامل و براساس شوون اسلامی و دانشجویی باشد.
استفاده از شلوار، پیراهن و جوراب متعارف جهت پوشش الزامی است.
مدل پیراهن، شلوار، کیف، کفش و جوراب باید ساده و به دور از مدهای افراطی باشد.
تبصره ۱: شلوار نباید تنگ و کوتاه باشد.
تبصره ۲: پیراهن باید آستین دار بوده، کوتاه و خیلی تنگ نباشد.
تبصره ۳: استفاده از لباسی که تعمدا پاره یا وصله باشد ممنوع است.
تبصره ۴: پوشیدن دمپایی و صندل در محیطهای آموزشی و پژوهشی مجاز نیست.
تبصره ۵: کفش باید ساده و تمیز باشد.
از پیراهن و شلواری که ضخامت لازم را برای حفظ پوشش ندارد استفاده نشود.
رنگ لباس، کفش و جوراب نباید تند و زننده باشد و جلب توجه کند.
استفاده از لباس، کیف، کفش، جوراب، پیشانی بند، مچ بند، شال، دستمال گردن، کمربند، انگشتر و کلاه‌هایی که غیرمتعارف و دارای نقوش و نوشته‌های زننده و یا علامت گروه‌های ضد اسلام، انقلاب و ضد اخلاق باشند مجاز نیست.
استفاده از کراوات و پاپیون ممنوع است.
استفاده از عینک و زیور آلات متعارف مانند انگشتر و ساعت مجاز است.
به دلیل افزایش انتقال عفونت و آسیب به افراد و تجهیزات، ناخن‌ها بایستی کوتاه، تمیز و پیراسته باشند.
انجام هرگونه آرایش و خالکوبی که در معرض دید باشد ممنوع است.
پیرایش موی سر و صورت باید ساده، کوتاه و به دور از مدهای افراطی باشد.
استفاده از عطر یا ادکلن با بوی تند و غیر متعارف مجاز نیست.
ج: پوشش حرفه‌ای دانشجویان بالینی در فضاهای بهداشتی، درمانی
رعایت کلیه ضوابط مندرج در بند الف و ب شیوه نامه الزامی است.
۱. دانشجویان بالینی باید در طول مدت حضور در محیطهای بهداشتی و درمانی از لباس فرم مخصوص به خود (برطبق استانداردهای تعریف شده دانشگاه) و با رعایت کامل شوون اسلامی و دانشجویی استفاده کنند.
تبصره ۱: استفاده از لباس مناسب و ضخامت پارچه لباس فرم و اندازه و سایز آن منطبق با مشخصات محیطهای آموزشی و پژوهشی باشد.
تبصره ۲: لباس فرم دانشجویان باید به صورت پاکیزه و مرتب و با دکمه‌های بسته باشد.
تبصره ۳: پوشش دانشجویان در محیط بالینی-آزمایشگاهی خاص مانند اتاق عمل و بخش‌های مراقبت‌های ویژه می‌بایست کاملاً بر طبق استاندارد تعریف شده در آن بخش و با رعایت حجاب و پوشش کامل اسلامی باشد.
به دلیل افزایش انتقال عفونت و آسیب به افراد و تجهیزات و یا جلب توجه استفاده از هرگونه آرایش و بلندی ناخن‌ها برای دانشجوی بالینی ممنوع است.
پوشیدن جوراب به جهت حفظ بهداشت در محیطهای آموزشی و بهداشتی ضروری است.
به منظور کاهش صدمه به پا و پیشگیری از انتقال عفونت، کفش دانشجویان باید جلو بسته باشد.
کارت شناسایی ارائه شده از سوی معاونت آموزشی شامل: عکس، نام و نام خانوادگی، آرم دانشگاه، رشته تحصیلی و سمت دانشجو باید بصورت متحدالشکل بر روی لباس فرم بطوری که قابل رؤیت باشد نصب شود.
مسئولیت‌های اجرای آئین نامه:
پس از تصویب این آئین نامه، شیوه نامه اجرایی آن ظرف مدت یک ماه توسط معاونت آموزشی و معاونت فرهنگی و امور دانشجویی تدوین و به دانشگاه‌ها ابلاغ خواهد شد.
نمره رفتار حرفه‌ای دانشجو در پایان هر دوره بر اساس میزان پایبندی به این آئین نامه طبق شیوه نامه اجرایی آن توسط معاونت آموزشی پایش می‌شود و فرم ارزشیابی صادره در سوابق دانشجو (همچون کارنامه آموزشی) نگهداری خواهد شد.
معاونت دانشجویی-فرهنگی وظیفه نظارت بر حسن اجرای این آئین نامه و شیوه نامه اجرایی آن را به عهده خواهد داشت.
چنانچه دانشجو در هر نیم سال تحصیلی، حد نصاب مورد نظر را در فرم ارزشیابی رفتار و پوشش حرفه‌ای کسب نکند از سوی معاونت آموزشی در مرتبه نخست جهت انجام مشاوره به معاونت دانشجویی، فرهنگی و در صورت تکرار جهت بررسی به شورای انضباطی معرفی می‌شود.
تبصره: میزان پایبندی به این آئین نامه و شیوه نامه اجرایی آن در ارزشیابی رئیس بیمارستان، معاون آموزشی، مدیران گروه‌های آموزشی، رؤسای بخش‌ها و اساتید در نظر گرفته می‌شود، همچنین در رتبه بندی بیمارستان‌ها بر طبق دستور العمل تدوین شده توسط معاونت درمان، تأثیر قابل توجه‌ای خواهد داشت.