خبرگزاری مهر – گروه هنر – علیرضا سعیدی: حرکت در مسیر تولید و عرضه آثار موسیقایی مرتبط با حوزه‌های آیینی و مذهبی همواره دربرگیرنده فراز و نشیب‌های بوده که کار هنرمندان برای حضور در این چارچوب را با چالش‌ها و اما و اگرهای فراوانی رو به رو می‌کند. فضایی به شدت حساس و البته ضروری که حرکت در آن به مثابه راه رفتن روی لبه تیغی است که اگر خدایی ناخواسته به این سو و آن سو هدایت شود، بدترین و بحرانی‌ترین دستاوردها را برای یک خواننده یا آهنگساز خواهد داشت.
البته که ماجرا روی خوش هم دارد؛ کما اینکه در این زمینه آثار متعددی توسط بسیاری از هنرمندان و خوانندگان این سرزمین پیش روی مخاطبان قرار گرفته، که هرکدام به فراخور حال و هوایی که به لحاظ ارائه سبک موسیقایی داشته‌اند، با مخاطبان ارتباط خوبی برقرار کرده و موجب قرابت معنوی شنونده به سمت محتوای مورد نظر شده‌اند، ملودی‌هایی که فارغ از شعارها و سفارش‌ها توانسته دربرگیرنده شرایط دلپذیری در روح و گوش شنیداری مخاطبان باشد. آثاری برگرفته از آیین‌ها، اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی که طبیعتاً یکی از آنها و شاید یکی از اصلی ترین آنها ملودی‌های مرتبط با میلاد حضرت محمد (ص) و موضوعات در ارتباط با شخصیت والای پیامبر گرامی اسلام باشد. ملودی‌هایی که تا به امروز توسط بسیاری از خوانندگان شناخته شده کشورمان در انواع و اقسام سبک‌های موسیقایی ارائه و موجب ایجاد شرایطی شده‌اند که حالا «با سفارش» از نهادی خاص یا «بی سفارش» خود را به عنوان آثار مناسبتی این عرصه و میدان معرفی کرده‌اند.
در این فضای بسیار ارزشمند و البته حساس که می‌تواند، دربرگیرنده نکات مهمی هم باشد، توجه دقیق شاعر، آهنگساز، خواننده و حتی نوازنده یک اثر موسیقایی به پروژه‌های این چنینی در حوزه مخاطب سنجی است که می‌بایست در قالبی جامعه شناسانه، روانشناسانه پیش روی مخاطبانی قرار گیرد که به دو دسته تقسیم می‌شوند. اول مخاطبان تخصصی حوزه موسیقی که طبیعتاً در فرآیند ارائه آثار موسیقایی مایل به شنیدن آثاری آکادمیک تر و تخصصی‌تر در حوزه موسیقی هستند و دوم مخاطبانی که در قالبی عامیانه ترمی توانند به عنوان یک شنونده موسیقی مطرح شوند. شرایطی که یک هنرمند در هردوی آنها باید خود را ملزم به رعایت آداب و تکنیک‌هایی کند که قطعاً دربرگیرنده الزامات فراوانی است و آسیب شناسی پیرامون آن در فرآیند تولید آثار موسیقایی کشورمان امری ضروری به نظر می‌آید.
طی سال‌های اخیر بسیاری از هنرمندان فعال موسیقی تلاش خود را انجام داده‌اند تا در چنین بزنگاه‌هایی تجربه‌های خود در موسیقی را برای تولید آثار موسیقایی مرتبط با مناسبت‌های مذهبی بیازمایند. تجربیاتی که برخی از آنها در ایام سوگواری و برخی نیز در اعیاد مذهبی رخ نمایی کرده‌اند. ملودی‌هایی که گاه ماندگار شده‌اند و شنیدنی و گاه نیز به دلیل عدم رعایت بسیاری از مولفه ها راهی جز فراموشی برای خود پیدا نکردند. در این راه تولید آثار موسیقایی مرتبط با میلاد حضرت محمد (ص) یکی از چارچوب‌های پرطرفداری بوده که فعالان حوزه موسیقی نیز روی آنها تمرکزی بیشتری داشته و آثار متعددی را پیش روی مخاطبان قرار داده‌اند، که درنوع خود تجربیات متفاوتی هم بوده‌اند.
به هر ترتیب آنچه بهانه‌ای شد تا به مناسبت میلاد حضرت رسول اکرم به آن بپردازیم، معرفی تعدادی از آثار تولید شده موسیقایی با محوریت این رویداد مذهبی و مبارک است که طی سال‌های گذشته توسط برخی از خوانندگان مطرح کشورمان پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند. آثاری که برای خوب و بد بودن کیفیت آنها می‌بایست کارشناسان و منتقدان این عرصه به بیان نقطه نظرات خود بپردازند، اما عمدتاً ملودی‌هایی بودند که توانستند با طیف بیشتری از مخاطبان ارتباط برقرار کنند و تبدیل به آثار شناخته شده تری در مناسبت بزرگی چون میلاد پیامبر مهربانی‌ها شوند. آثاری که انتخاب آنها فقط بخشی از انبوه آثار تولید شده به همین مناسبت است و می‌توان در گزاره‌های رسانه‌ای بعدی آثار دیگری را هم به مخاطبان معرفی کرد، اما هرچه هستند، می‌توانند نقش یک ایستگاه موسیقایی را برای شنونده در این روزهای پرحادثه ایفا کنند که شنونده به بهانه روز بزرگی چون میلاد حضرت محمد، کمی تا قسمتی حال و هوای متفاوتی را تجربه کنند.
آثاری که در این مرور رسانه‌ای بدون تقدم و تاخر معرفی می‌شوند، پنج اثر موسیقایی هستند که طی سال‌های گذشته توسط هنرمندان مطرح موسیقی کشورمان به مناسبت روز میلاد پیامبر تولید و پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند. این در حالی است که معرفی آثار یاد شده به معنای ارجحیت آنها نسبت به سایر تولیدات موسیقایی در این زمینه نیست و فقط بهانه‌ای موسیقایی برای یادآوری یک روز بزرگ و مبارک در میان روزهای پرتلاطمی است که تجربه می‌کنیم.
محسن میرزازاده و الهام از اثر اعجوبه موسیقی خراسان
محسن میرزازاده از خوانندگان شناخته موسیقی خراسان است که طی سال‌های اخیر تلاش کرده با تلفیق آموزه‌های موسیقایی منطقه خراسان و موسیقی کرمانجی که در خود گنجینه‌های پایان ناپذیری را نهفته دارد، آثاری را در حوزه موسیقی پاپ ایران پیش روی مخاطبان قرار دهد.
این هنرمند مدتی پیش بود به واسطه قطعه حضرت محمد (ص) که سال‌ها پیش توسط اعجوبه موسیقی خراسان مرحوم حاج قربان سیلمانی خوانده شده بود، دست به بازآفرینی زد و این قطعه را با حال و هوای موسیقی پاپ منتشر کرد.
قطعه حضرت محمد (ص) به اصطلاح بحر طویلی در منقبت رسول گرامی اسلام است گروه اجرایی تلاش خود را انجام داده تا حال و هوایی مفرح را به مخاطب انتقال دهد.
برای شنیدن قطعه حضرت محمد (ص) محسن میرزا زاده اینجا را کلیک کنید.
مجید اخشابی و عرض ارادت به پیامبر مهربانی با «حضرت باران»
مجید اخشابی از خوانندگان و آهنگسازان مطرح موسیقی کشورمان از جمله هنرمندانی است که طی سال‌های اخیر با کمترین حواشی دست به تولید آثار متعددی زده که عمده آنها در موسیقی تیتراژها پیش روی مخاطبان قرار گرفته‌اند.
این خواننده که در تولید آثار مناسبتی نیز کارهای شاخصی را در دسترس علاقه مندان قرار داده است، چندی پیش بود که به مناسبت تولد حضرت محمد تک آهنگ «حضرت باران» را منتشر کرد.
در این تک آهنگ که با استفاده از نشانه‌ها و شناسه‌های موسیقایی آثار آیینی در قالب یک قطعه در ژانر موسیقی پاپ منتشر شد، علی معلم به عنوان شاعر و مجید اخشابی به عنوان خواننده و آهنگساز در آن حضور داشتند.
از این قطعه موسیقایی که بارها از شبکه‌های مختلف تلویزیونی پیش روی شنوندگان قرار گرفته، آثار تصویری متعددی نیز منتشر شده که همچان در فواصل زمانی مختلف تقدیم نگاه بینندگان می‌شوند.
برای شنیدن قطعه «حضرت باران» مجید اخشابی اینجا را کلیک کنید.
«بیست هزار آرزو» و بازهم قدرت نمایی ساختار شکنانه محسن چاوشی
قطعه «بیست هزار آرزو» از جمله تولیدات پرطرفدار محسن چاوشی خواننده مطرح موسیقی پاپ ایران است که اول بار در قسمت‌های پایانی مجموعه کمدی «دیوار به دیوار» به کارگردانی سامان مقدم با حضور بازیگران این سریال رونمایی شد و همان گونه که انتظار می‌رفت بلافاصله با استقبال مخاطبان نیز مواجه شد.
استقبال این اثر محسن چاوشی که با شعر مولانا و مجوز دفتر موسیقی و سرود سازمان صدا و سیما تولید و منتشر شد، به قدری بود که در آستانه میلاد حضرت محمد (ص) یا بعثت پیامبرگرامی اسلام نماهنگ‌های زیادی هم از آن منتشر و تبدیل به یکی از آثار شاخصی بود که تهیه کنندگان و برنامه سازان تلویزیون از این قطعه به دفعات استفاده می‌کردند.
برای شنیدن قطعه «بیست هزار آرزو» محسن چاوشی اینجا را کلیک کنید.
«والا محمد» و عیدانه ای از مهدی یغمایی که مورد اسقبال قرار گرفت
مهدی یغمایی خواننده موسیقی پاپ که طی سال‌های اخیر عمده فعالیت‌های خود را مبتنی بر آموزش خوانندگی، نوازندگی و داوری مسابقه‌های خوانندگی و تولید تک آهنگ‌های مختلف قرار داده است، چندی پیش بود که به مناسبت میلاد حضرت محمد (ص) تک آهنگ «والا محمد» را منتشر کرد.
در این تک آهنگ که از آن نماهنگ‌های متعددی منتشر شده، احمد امیرخلیلی شاعر، پوریا حیدری آهنگساز و مهدی یغمایی به عنوان خواننده حضور دارند.
از جمله ویژگی‌های این اثر موسیقایی که از حال و هوای شاد و مفرحی برخوردار است، شکل و شمایل موسیقی ابتدایی اثر است که آهنگساز تلاش کرده با استفاده نشانه‌هایی از موسیقی فیلم «الرساله» مصطفی عقاد، مخاطب را دعوت به اثری کند که می‌تواند برای دربرگیرنده نوستالژی‌هایی هم باشد.
برای شنیدن آهنگ «والا محمد» مهدی یغمایی اینجا را کلیک کنید.
ترانه‌ای از فرهاد مهراد که در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شد
یکی از آثار برجسته ای که می‌توان از آن به عنوان اثری متناسب با حال و هوای این روزها یاد کرد، قطعه‌ای به نام وحدت» یا «والا پیامدار محمد (ص)» با ترانه‌ای از سیاوش کسرایی، موسیقی اسفندیار منفردزاده و خوانندگی مرحوم فرهاد مهراد است که در بهمن ۱۳۵۷ همزمان با روزهای پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شد.
این ترانه که با دکلمهٔ «المُلکُ یَبقیٰ مَعَ الکُفر ولایَبقیٰ مَعَ الظُلم» آغاز می‌شود و بندِ ترجیعِ آن «والاپیامدار محمد» است از جمله آثار مشهور مرحوم فرهاد مهراد است که همچمنان یکی از آثار پرمخاطب در ارتباط با مقام والای حضرت رسول (ص) است که در تاریخ موسیقی ایران تبدیل به اثری ماندگار شده است.
برای شنیدن قطعه «وحدت» فرهاد مهراد اینجا را کلیک کنید.
به هرترتیب انچه روایت شد، فقط منتخبی از آثار تولید شده مرتبط با مقام والای پیامبر مهربانی هاست که در گزارش‌های رسانه‌ای آینده، قطعات دیگری از این دست معرفی و پیش روی علاقه مندان قرار می‌گیرد.