خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: شمارش معکوس برای انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا آغاز شده است؛ انتخاباتی که قرار است هشتم نوامبر ۲۰۲۲ برابر با ۱۷ آبان ماه ۱۴۰۱ برگزار شود.
در جریان این انتخابات تمامی ۴۳۵ کرسی مجلس نمایندگان و یک سوم از ۱۰۰ کرسی سنا یعنی ۳۵ کرسی آن مجلس به رقابت گذاشته می‌شود. ضمن اینکه همزمان نامزدهای احزاب جمهوریخواه و دموکرات برای تصاحب سمت فرمانداری در ۳۶ ایالت آمریکا به رقابت خواهند پرداخت.
ناکامی بایدن در برابر چالش‌های متعدد پیش روی دولت در حوزه‌های مختلف، باعث شده تا انتخابات میان‌دوره ای امسال کنگره نسبت به سال‌های گذشته از حساسیت فوق العاده برخوردار باشد.
در این نوشتار تلاش شده تا کنگره آمریکا شامل ۲ مجلس سنا و نمایندگان مورد بررسی دقیق قرار گیرد؛ ارکان کنگره از قبیل کمیته‌های چهارگانه، شمار نمایندگان حاضر از دو طیف اصلی، شرایط واجد شرایطی برای نامزدی هر یک از مجالس، وظایف و مسئولیت‌های کنگره و غیره در این گزارش مورد موشکافی قرار خواهند گرفت.
مجلس نمایندگان آمریکا
اعضای مجلس نمایندگان در دوره‌های دو ساله در این مجلس حضور دارند. همه ۴۳۵ عضو این مجلس در هر انتخابات میان دوره و نیز در انتخاباتی که هم زمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود، تعیین می‌شوند. برای کنترل مجلس نمایندگان به دست آوردن ۲۱۸ کرسی لازم است. شمار نمایندگان هر ایالت وابسته به جمعیت آن ایالت است. هر یک از نمایندگان یک ایالت، نماینده یک منطقه خاص از آن ایالت است که بر مبنای تقسیم بندی کنگره‌ای تعیین می‌شود. هر نماینده باید دست‌کم دارای ۲۵ سال سن و هفت سال سابقه شهروندی آمریکا را داشته باشد و در ایالتی زندگی کند که نمایندگی آن را بر عهده دارد.
مجلس سنای آمریکا
سناتورها دوره‌های ۶ ساله دارند. در هر دوره از انتخابات شامل انتخابات میان‌دوره و نیز در انتخاباتی که همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود، یک سوم از آنها تعیین می‌شوند. سنا ۱۰۰ سناتور دارد و هر ایالت آمریکا دارای دو سناتور است.
برای به دست آوردن اکثریت در مجلس سنا، تصاحب ۵۱ کرسی لازم است. سناتورها باید دست کم ۳۰ سال سن و ۹ سال سابقه شهروندی آمریکا را داشته باشند و در ایالتی که نمایندگی آن را بر عهده دارند، زندگی کنند.
ریاست سنا بر اساس قانون اساسی بر عهده معاون رئیس جمهور آمریکا است. این سمت تقریباً تشریفاتی است که در مراسم رسمی از جمله تشکیل جلسه کنگره بر دوش معاون رئیس جمهور گذاشته می‌شود. وی عمدتاً در جریان رأی‌گیری در سنا حاضر نمی‌شود و تنها زمانی رأی می‌دهد که آرای سناتورها به صورت مساوی تقسیم شده باشد.
هرگاه در مجلس سنا، مصوبه‌ای ۵۰ رأی مثبت و ۵۰ رأی منفی داشته باشد، معاون رئیس جمهور به عنوان رئیس سنا رأی خود را به صندوق می‌اندازد و به این شکل سرنوشت آن مصوبه را تعیین می‌کند. در غیاب معاون رئیس جمهور که اغلب در هنگام مذاکرات سنا حاضر نیست، ارشدترین عضو حزب اکثریت، جلسات را اداره می‌کند.
پیشینه، ساختار و وظایف کنگره
همان طور که اشاره شد، کنگره آمریکا شاخه قانونگذاری در دولت این کشور بوده و از مجالس سنا و نمایندگان تشکیل شده است. کنگره در سال ۱۷۷۴ تأسیس شد و محل برگزاری آن ساختمان کپیتول در واشنگتن دی‌سی است. در واقع کنگره آمریکا به محلی گفته می‌شود که مجلس نمایندگان و مجلس سنای آمریکا در آن تشکیل می‌شود و وظیفه قانونگذاری بر اساس قانون اساسی آمریکا بر عهده کنگره گذاشته شده است و هر قانونی برای تصویب باید به تأیید هر ۲ مجلس برسد.
نخستین کنگره آمریکا بر اساس قانون اساسی، در ۴ مارس ۱۷۸۹ در ساختمان فدرال هال نیویورک برگزار شد. تا آن تاریخ تنها ۱۰ ایالت از ۱۳ ایالت، قانون اساسی را در مجلس قانونگذاری خود تصویب کرده بودند. در آن زمان اعضای نخستین کنگره شامل ۵۹ نماینده مجلس نمایندگان و ۲۰ سناتور بود اما امروزه مجالس نمایندگان با ۴۳۵ عضو و مجلس سنا با ۱۰۰ عضو، هر کدام به شکل جداگانه جلسه تشکیل می‌دهند.
لازم به ذکر است که در متن قانون اساسی مصوب سال ۱۷۸۹، تشکیل جلسه سالیانه کنگره، اولین دوشنبه ماه دسامبر تعیین شده بود. اما در اصلاحیه بیستم مصوب سال ۱۹۳۳ این تاریخ به ظهر سومین روز ماه ژانویه تغییر یافت.
علاوه بر مجلس نمایندگان و سنا، کنگره ۴ کمیته دیگر نیز دارد که عبارتند از کمیته‌های اصلی، کمیته‌های فرعی، کمیته‌های مشترک و کمیته‌های کنفرانس.
کمیته‌های اصلی
مجلس نمایندگان دارای ۱۹ و مجلس سنا دارای ۱۶ کمیته اصلی است. تقریباً کلیه طرح‌ها و لوایح قانونی پیش از بررسی در صحن مجالس نمایندگان و سنا بر حسب موضوع به کمیته‌های اصلی ارجاع می‌شوند و سپس برای تصویب نهایی در اختیار کل نمایندگان قرار می‌گیرند. کمیته‌های اصلی از اهمیت شایان توجهی در روند قانونگذاری برخوردار هستند.
در ابتدای هر دوره کنگره، حزب اکثریت، ریاست هر یک از کمیته‌ها را بر عهده می‌گیرد و مقام دوم کمیته به حزب اقلیت واگذار می‌شود. رؤسای کمیته‌ها نقش مهمی در تعیین دستور کار جلسات و مدت زمان بحث و یا خارج کردن یک لایحه قانونی از مذاکرات برعهده دارند.
کمیته‌های فرعی
هر کمیته اصلی در مجلس نمایندگان و مجلس سنا شامل چند کمیته فرعی است و اعضا کمیته‌های اصلی در چند و یا تمامی کمیته‌های فرعی عضویت دارند. گاهی به دلیل تخصصی بودن بحث‌ها در کمیته‌های اصلی بر سر لوایح قانونی، کمیته‌ها، موضوع را به کمیته‌های فرعی ارجاع می‌دهند. تعداد کمیته‌های فرعی عمدتاً در کنگره‌های مختلف متفاوت است و بعضاُ از ۱۵۰ کمیته فرعی در مجلس نمایندگان و سنا تشکیل می‌شوند.
کمیته‌های مشترک
یکی دیگر ازکمیته‌های کنگره آمریکا، کمیته‌های مشترک کنگره نام دارد. این کمیته‌ها به آن دسته از کمیته‌ها گفته می‌شود که زیرنظر هر ۲ مجلس نمایندگان و سنا قرار دارند و اعضای آنان نیز توسط هر ۲ مجلس انتخاب می‌شوند. کمیته‌های مشترک کنگره عبارتند از: کمیته مشترک اقتصادی، کمیته مشترک کتابخانه، کمیته مشترک چاپ وکمیته مشترک مالیات.
کمیته‌های کنفرانس
چهارمین کمیته کنگره آمریکا، کمیته‌های کنفرانس نام دارد. کمیته کنفرانس، در زمانی که بین مجلس نمایندگان و مجلس سنا بر سر تصویب یک لایحه قانونی اختلاف نظر بروز کند، تشکیل می‌شود. اعضای این کمیته را نمایندگان ارشد هر دو مجلس تشکیل می‌دهند. در این کمیته، نمایندگان و سناتورها دیدگاه‌های خود را در قبال لایحه قانونی بیان می‌کنند و پس از بحث‌های طولانی سرانجام به یک جمع بندی نهایی می‌رسند. مصوبات کمیته کنفرانس پس از تأیید و تصویب هر دو مجلس، جنبه قانونی پیدا می‌کند.
فرجام کلام
با نزدیک شدن به روز هشتم نوامبر (۱۷ آبان) که انتخابات میان دوره‌ای کنگره آمریکا برگزار خواهد شد، این پرسش به ذهن می‌رسد که «چرا انتخابات میان دوره‌ای کنگره تا این حد اهمیت پیدا کرده است؟»
انتخابات میان دوره‌ای از آن جهت حائز اهمیت است که می‌تواند سرنوشت ۲ سال پایانی دوره ریاست جمهوری «جو بایدن» رئیس‌جمهوری ایالات متحده را تعیین کند. با وجود اینکه حزب دموکرات هم اکنون ۲۲۰ کرسی و حزب جمهوریخواه ۲۱۲ کرسی را در اختیار دارد، بسیاری از صاحبنظران بر این باورند که این اکثریت در انتخابات پیش رو از بین خواهد رفت.
برخلاف اکثریت شکننده دموکرات‌ها در کنگره، در حال حاضر تعداد کرسی‌های جمهوریخواهان و دموکرات‌ها در مجلس سنا برابر است و دموکرات‌ها شانس آن را دارند که این تساوی را حفظ یا وزنه را به نفع خود سنگین کنند. بنابراین شانس جمهوریخواهان برای تصاحب اکثریت مجلس نمایندگان بیشتر از مجلس سنا است.
بنابراین احتمال می‌رود با انتخابات پیش رو، موازنه قوا در کنگره آمریکا که پیشتر به نفع دموکرات‌ها بود به نفع جمهوریخواهان تغییر کند؛ رخدادی که تأثیر فزاینده ای بر انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۲۴ خواهد گذاشت.