خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب _ زینب رازدشت: یکی از مؤثر ترین و گسترده‌ترین دستگاه‌های مهم حوزه رسانه در جهان امروز، تلویزیون است. این رسانه در مقایسه با دیگر رسانه‌ها، به دلیل استفاده از جاذبه‌های تصویری و هنری، تأثیرگذاری بیشتری بر افکار عمومی و رفتار مخاطبان خود دارد.
امروزه تلویزیون‌ها، تنها اطلاعات لازم برای زندگی در یک جامعه مدرن را به ما نمی‌دهند؛ بلکه تعیین می‌کنند که مسئله با اهمیت چیست؟ چه چیز بی اهمیت است؟ مطلوب و نامطلوب چیست؟ برای مثال در تلویزیون طرز لباس پوشیدن، آداب معاشرت یا ورزش کردن، سالم زیستن و … نشان داده می‌شود. بنابراین، دیگر نمی‌توان تلویزیون را وسیله دانست.
از آنجا که رسانه‌ای همچون تلویزیون می‌تواند الگویی در بسیاری از رفتارهای افراد باشد، باید در ثانیه به ثانیه آنچه که قرار است از این جعبه جادویی پخش شود، باید شاهد انجام دقت‌های لازم از سوی دست اندرکاران این امر باشیم. یکی ازموارد مورد توجه در این امر بحث مد و لباس است؛ موضوعی که بشدت این روزها مورد توجه است و بهتر است بگوییم گاهی شاهد تناقض گویی هایی از سوی مسئولان امر هستیم.
البته مطابق ماده یک قانون ساماندهی مد و لباس، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به منظور حفظ و تقویت فرهنگ و هویت ایرانی اسلامی، ارج‌نهادن، تبیین، تثبیت و ترویج الگوهای بومی و ملی، هدایت بازار تولید و عرضه البسه و پوشاک بر اساس طرح‌ها و الگوهای داخلی و نیز در جهت ترغیب مردم به پرهیز از انتخاب و مصرف الگوهای بیگانه و نامأنوس با فرهنگ و هویت ایرانی، مکلّف شده است اقداماتی فرهنگی و اجرایی انجام دهد.
طبق ماده دو همین قانون، سازمان صداوسیما نیز در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مکلّف است نمادها و الگوهای پارچه و لباس ایرانی و بومی مناطق مختلف ایران را ترویج کند و از تبلیغ الگوهای مغایر با فرهنگ ایرانی اسلامی بپرهیزد.
به همین بهانه گفت و گویی با سیدمجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی و رئیس ساماندهی کارگروه مد و لباس کشور، انجام داده‌ایم.
مشروح این‌گفتگو در ادامه می‌آید:
* نقش صداوسیما به ویژه تلویزیون در حوزه مد و لباس چه مواردی می‌تواند باشد؟
ما در ساماندهی کارگروه مد و لباس کشور که سازمان صداوسیما عضو آن است، همکاری و تعامل مناسبی داریم که به صورت ویژه و به دلیل همدلی شأن از نماینده تام الاختیار سازمان صداوسیما در حوزه مد و لباس و حجاب جناب آقای مفاخری و مجموعه مرکز برنامه ریزی سازمان صداوسیما تشکر می‌کنم.
ما در این بخش سه کار داریم؛ اولین کار این است که هم در مورد تولیدات در کل تولیدات نمایشی تلویزیون، وی او دی‌ها و سینما باید حداقل‌هایی در نظم ارزشی و عرفی رعایت شود که این امر به بحث پوشش و آرایش مربوط می‌شود و ما در حوزه پوشش آئین نامه‌ای را اماده کرده ایم که این‌آئین‌نامه مورد توافق هر سه جریان وی او دی‌ها، تولیدات نمایشی تلویزیون رسمی و سینما قرار گرفته است، اما اعمالش بر عهده ناظران خود این سه جریان است؛ بنابراین به لحاظ نظارت ما باید حتماً به این سمت برویم که پوشش‌های ناروا از طریق تولیدات نمایشی ترویج نشود و بالعکس در آثار فاخر و تولیدات و همچنین شکل و شمایل و مد و تیپ و شاکله متقارن با فرهنگ ما باشد حتی در بازیگرانی که نقش منفی را ایفا می‌کنند. نباید بگذاریم که این شمایل حتی بازیگران با نقش‌های منفی در جامعه تداعی شود.
کارگروه ساماندهی مد و لباس هیچ ردیف بودجه‌ای در کشور ندارد و فقط ما از محل اعتبارات دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، هزینه‌های خود را اداره می‌کنیم نکته دوم که بسیار در رسانه ملی مهم است، مسأله تبلیغات ارزان یا رایگان صنایع و مؤسسات و طراحان بزرگ پوشاک اجتماعی است؛ البته این امر در شرف انجام است.
متأسفانه هنوز این امر به یک نظم کامل نرسیده و معتقدیم تولیدکنندگان برتر مانتو، ملزومات حجاب و چادر باید لااقل در طی دوسال آینده در این نظم قرار بگیرند تا این نظم بازار بهتر شود و این گروه بتوانند از تبلیغات رایگان در صداوسیما برخوردار باشند.
نکته سوم برنامه‌های ترکیبی و جذاب از جمله برنامه‌های زنده مد و لباس، مستند مسابقاتی که کارش ترویج و توسعه نظام مد و طراحی در کشور است و این‌که کارآفرینان ما، طراحان، مؤسسات و کارخانه‌دارهای ما در این مسابقات هم دیده شوند تا هم سواد پوشاک و هم سواد مد جامعه در راستای تحقق ارزش‌های فاخر تاریخی و سنتی و دینی مان افزایش یابد. بنابراین ما این سه عرصه مهم و کلیدی را در نسبت با صداوسیما داریم که امیدواریم واقعاً جدی تر این مرکز برنامه ریزی سازمان صداوسیما و عزیزان مان در معاونت سیما موضوع را جدی بگیرند و بتوانیم شاهد اتفاقات مثبت در این مسیر باشیم.
* درباره آئین نامه ابلاغی به صداوسیما در حوزه پوشش توضیح می‌دهید؟
این آئین نامه هنوز ابلاغ نشده است اما آئین نامه به نوعی ضوابط پوشش بازیگری در محصولات و تولیدات نمایشی کشور است. این آئین نامه در کارگروه ساماندهی مد و لباس تصویب شده است و طی روزهای آینده به صداوسیما ابلاغ خواهد شد که این ابلاغ به ساترا، معاونت سیما، سیما فیلم و به سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
* به‌نظرتان وضعیت پوشش در برنامه‌های صداوسیما چگونه است؟
ما در نفس پوشش چندان مشکلی نداشته ایم؛ مسأله در میزانسن و نحوه حرکت و شرایط کلی است که در آثار در نسبت با زیست عفیفانه وجود دارد که این مستقیماً کار کارگروه ساماندهی مد و لباس نیست، اما ما در ستاد حجاب و عفاف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در شورای فرهنگ عمومی باید تلاش کنیم کلیت این موضوع را در موردش یک تحول و یک بازنگری و یک مسئولیت پذیری بیشتری انجام دهیم.
* آقای امامی درباره معرفی طراحان مد و لباس یا ترویج فرهنگ مناسب مد و لباس در صداوسیما برنامه مشخصی دارید؟
ما به این شکل نیازمند این‌چنین برنامه‌ها در حوزه مد و لباس هستیم که متأسفانه همکاران سازمان صداوسیما علی‌رغم میل باطنی‌شان نتوانستند به این موضوع بپردازند و حتی حامی خوبی برای این کار جذب کنند هم‌اکنون در برنامه‌های ترکیبی خانوادگی تلویزیون شاهد پخش برنامه‌هایی هستیم اما اصلاً از آنها راضی نیستیم؛ چراکه ما نیازمند مستندمسابقه‌ها و مستندنمایشی‌هایی هستیم که با رقابت جذابیت ایجاد کند. برای مثال چطور آشپزی توانسته آن‌قدر جذابیت در تلویزیون ایجاد کند و هیچ‌کس اشکالی بر آن نگیرد؟ اتفاقی هم نیفتد؟ حتی غذهای ایرانی و فرنگی هم آموزش داده شد و در کنارش شاهد تقویت فرهنگ و سنت‌های بومی بودیم. ما به این شکل نیازمند این‌چنین برنامه‌ها در حوزه مد و لباس هستیم که متأسفانه همکاران سازمان صداوسیما علی رغم میلی باطنی‌شان نتوانستند به این موضوع بپردازند و حتی حامی خوبی برای این کار جذب کنند.
* چرا خود کارگروه ساماندهی مد و لباس به‌طور مستقیم به برنامه‌سازی و صرف هزینه وارد نمی‌شود؟
ما تلاش داریم تا در اعتبارات سال ۱۴۰۲، اعتبارات و ردیف بودجه‌هایی را برای این کار اختصاص دهیم؛ همچنین از بند چ و مسئولیت اجتماعی صنایع بزرگ پوشاک در ایران سعی خواهیم کرد خطی را به سمت آنتن ایجاد کنیم تا ما در سال آینده شاهد تولید و ساخت چنین برنامه‌هایی در حوزه مد و لباس از شبکه‌های مختلف رادیو و تلوزیون باشیم.
هم اکنون طرح‌های زیادی از شبکه‌هایی همچون نسیم، شبکه سه و شبکه آموزش به ما رسیده است که امیدواریم بتوانیم در سال آینده شاهد تولید و ساخت چنین برنامه‌های مؤثری در حوزه مد و لباس باشیم. البته ما در کارگروه ساماندهی مد و لباس از چنین طرح‌هایی استقبال می‌کنیم و علاوه بر آن از وی او دی‌هایی که در حوزه مد و لباس ورود کنند، استقبال ویژه ای خواهیم داشت.
* ایجاد شبکه ویژه مد و لباس در دستور کار کارگروه ساماندهی هست؟
بله در کارگروه ساماندهی مد و لباس در تلاشیم تا تلویزیون اینترنتی حریر را با مجوز ساترا در وی او دی‌ها بالا بیاوریم، اما حتماً تلویزیون در این حوزه در اولویت است؛ چون معتقدیم می واند موفق تر باشد.
همچنین حتماً در شبکه‌های تعاملی از تلویزیون‌های تعاملی هم حمایت می‌کنیم به ویژه از مستند مسابقه‌ها و برنامه‌های ترکیبی در این حوزه که البته نیاز به سرمایه گذاری و نیازمند حمایت مالی بالاست.
* البته کارگروه ساماندهی مد و لباس کشور ردیف بودجه مشخصی ندارد...
بله همین‌طور است؛ کارگروه ساماندهی مد و لباس هیچ ردیف بودجه‌ای در کشور ندارد و فقط ما از محل اعتبارات دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، هزینه‌های خود را اداره می‌کنیم و البته سعی کرده ایم که ردیف بودجه‌ای را از دولت بگیریم که بر این اساس در سال آینده به دولت ردیف بودجه‌ای را برای حوزه رسانه گری مد و لباس درخواست دادیم، اما نمی‌توانم ضمانت کنم که این بماند و بیاید.
به هرحال ما وظیفه مان را انجام دادیم و این پیشنهاد را به دولت دادیم تا دولت تصویب کند که امیدواریم در مجلس تصویب شود و در نهایت این ردیف بودجه به کارگروه ساماندهی مد و لباس تخصیص پیدا کند.