به گزارش خبرنگار مهر، «آیینه اقوام» عنوان مجموعه نمایش رادیویی به روایت و کارگردانی زندهیاد مهرداد عشقیان است که سفری به دنیای آئینهای رمضان در ایران زمین است. این مجموعه ۳۰ قسمتی از تولیدات ادارهکل هنرهای نمایشی رادیو است که به پیشنهاد و همراهی ایوب آقاخانی در خبرگزاری مهر منتشر میشود.
ماندانا اصلانی، راضیه مومیوند، ماندانا محسنی، غلامحسن تسعیری، محمد یگانه، محمد آقامحمدی به عنوان بازیگر این مجموعه حضور دارند و دیگر عوامل مجموعه رادیویی «آیینه اقوام» نیز عبارتند از نویسنده: سهیلا خدادادی، محقق: ناصر ملاییان، افکتور: نرگس موسیپور، صدابرداران: پیروز صدرایی و محسن جوادی، تهیهکننده و سردبیر: ناهید گودرزی.
بیست و پنجمین قسمت «آیینه اقوام» با مدت زمان ۲۸ دقیقه و ۳۰ ثانیه با سفر به شهرکرد و استان چهارمحال و بختیاری به آئینهای مردم این شهر و استان در ماه مبارک رمضان میپردازد.
بیست و پنجمین روز سفر در «آیینه اقوام» اینگونه آغاز میشود:
«وقتی دلت رو به خدا بسپاری و راهی بشی حتماً میرسی به اون چیزی که میخوای. توسل و توکل و حرکت نتیجهای جز رسیدن و وصل شدن نداره. تو این بیست و پنج روزی که سفرم رو شروع کردم جز حضور خدا، جز مهربونی و صفای خلق خدا چیزی ندیدم.»
در این روز سفر به شهرکرد ختم میشود. با «مش قربون» خادم مسجدی در شهرکرد آشنا میشویم. وی درباره آداب و رسوم مردم شهرکرد در ماه مبارک رمضان برای ما سخن میگوید.
به گفته وی در شهر سامان در نزدیکی شهرکرد، مردم قبل از ماه رمضان «یوخا» پخت میکنند که نانی محلی است.
اهالی فرخشهر و شهرکرد نیز قبل از ماه مبارک رمضان «کاکولی» درست میکنند که آن هم نانی محلی است که خمیرش را از شیر و آب و خشکبارهایی مثل گردو، بادام و کشمش درست میکنند. در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان هم همه شهرها و روستاهای شهرکرد کاکولی پخت میکنند و بین اهالی محل و فقرا و نیازمندان تقسیم میکنند.
زنان چهارمحال و بختیاری کاکولیها را بیشتر به صورت گروهی تهیه میکنند. در روستاها بعد از پخت کاکولی، نان بین اهالی روستا پخش میشود اما اگر فردی در شهرکرد کاکلی تهیه کند نانها را در صحن امامزاده حلیمه خاتون و امامزاده حکیمه خاتون و بین زائران تقسیم میکند.
در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان نیز زنان چهارمحالی «نان فتیر» درست میکنند. هر خانوادهای با توان مالی خود و برای نذر و حاجتی که دارد نان فتیر تهیه کرده و نانها در افطار بین روزهداران و افرادی که در مراسم شب قدر حضور دارند پخش میکنند.
«بیبی عصمت» همسر «مش قربون» نیز درباره دیگر آیینهای رمضانی مردم شهرکرد سخن میگوید. به گفته او «سحرخوانی» و «نیمه رمضانی» از جمله مراسمهایی هستند که در قدیم در ماه مبارک رمضان در شهرکرد برگزار میشدند و دیگر کمرنگ شده است.
شهرکردیها در عصر روز بیست و هفتم ماه رمضان حنا بین مردم پخش میکنند تا خانمهای برای عید فطر از آن استفاده کنند.
از قدیم در شهرکرد رسم بوده که افراد ناشناسی در کیسهها آذوقه و پول میگذارند و به در خانهها میبرند. این رسم به صورت خودجوش بین مردم رواج پیدا کرده است.
یکی دیگر از آیینها این است که بچهها کیسه به دست به در خانهها میروند و صاحبخانهها نیز از خوراکی تا پول در کیسه این بچهها میگذارند.
در این بخش، راوی به روایت آیینی قدیمی از مردم کهک قم میپردازد که طی آن بعضی از مردم در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان کلهپاچه بار میگذارند. پدربزرگها و مادربزرگها فرزندان و نوههای خود را برای افطار دعوت میکنند. بعضی از خانمها در بیست و هفتم ماه رمضان برای دعا و نماز به مسجد میروند و کیسهای را میدوزند که به آن «کیسه پولی» میگفتند و این کیسه را به دست سادات میدادند تا برای گشایش و رونق داشتن روزی دعا کند.
شهرکردیها در عید فطر، مردم بعد از خواندن نماز عید به دید و بازدید هم میروند و همچنین برای دخترانی که نوعروس شدهاند هدیه میبرند.