به گزارش خبرنگار مهر، جلد دوم کتاب «مجموعه رسائل (رساله الولایه، علم، برهان و علم امام)» اثر علامه سید محمد حسین طباطبایی به کوشش حجت الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی در ۲۵۸ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ چهارم رسید.
متفکر بزرگ اسلامی، علامه طباطبایی، علاوه بر کتاب‌های مستقل، رساله‌های کوچکی هم دارند که در آنها مطالب عمیق فلسفی، عرفانی و دینی مطرح شده و به سبب همین ژرفایی، مورد توجه دانشوران مسلمان قرار گرفته است.
این رساله‌ها را چند تن از دانشمندان اسلامی ترجمه و شرح کرده‌اند و اینک یک جا و در دو جلد با این عنوان‌ها ارائه می‌شود:
جلد اول: اثبات واجب الوجود، توحید، خلق جدید پایان ناپذیر، وحی، علی و فلسفه الهی، اعجاز و معجزه.
جلد دوم: رساله الولایه، علم، برهان، علم امام.
جلد سوم: حواشی بر بحارالانوار و اصول کافی و مباحث دیگر.
ساختار اثر
این کتاب در چهار رساله (رساله هفت تا ۱۰) تألیف شده است؛ رساله اول با عنوان «رساله الولایه (ولایت‌نامه)» مشتمل بر پنج فصل است؛ فصل اول در اینکه ظاهر دین را باطنی، و صورت حقه آن را حقایقی است و فصل دوم نظام عالم از دیدگاه عارفان نام دارد. مقام ولایت، راه وصول به ولایت و کمال نهایی آدمی عنوان فصل سوم تا پنجم است.
رساله دوم با عنوان «رساله‌ای در علم» مشتمل بر هشت فصل است که عناوین آنها عبارتند از: در تقسیم علم، در علم شیء مجرد به ذات خود، در علم علت به معلولش، در علم معلول به علتش، در علم یکی از دو معلول علت به همتایش، در علم حصول، در تقسیم علم حصولی به تصور و تصدیق و در تقسیم علم حصولی به حقیقی و اعتباری.
«رساله برهان» عنوان سومین رساله از کتاب حاضر است که مشتمل بر چهار مقاله است؛ مقاله اول شامل پنج فصل بوده و به بیان هدف این مقاله، کیفیت حصول علم برای ما و اختلاف علوم و کیفیت آن و بعضی از احکام قضایای ضروری پرداخته است. مقاله دوم شامل هفت فصل بوده و به بررسی هدف مقاله، احکام برهان لم و احکام برهان ان اختصاص دارد. مقاله سوم شامل سه فصل بوده و هدف مقاله، حقیقت علوم برهانی و اجزای آنها و احکام آنها و اختلاف علوم و مشارکت آنها و نقل برهان از علمی به علم دیگر را مورد تاکید قرار داده است. مقاله چهارم شامل چهار فصل بوده و هدف مقاله، معنای حد و مناسبت حد و برهان و زیاد بودن حد بر محدود را به رشته تحریر درآورده است.
نویسنده در چهارمین و آخرین رساله از این کتاب به عنوان «رساله علم امام» قسم اول از علم امام (این علم تأثیری در عمل و ارتباط، با تکلیف ندارد) و قسم دوم از علم امام: علم عادی (نهضت سیدالشهدا (ع) و هدف آن، مرگ معاویه و خلافت یزید!، ترجیح مرگ بر زندگی و اشاره‌های مختلف امام (ع) به وظیفه خود) را تشریح کرده است.
*نویسنده: محمدمهدی رحمتی