به گزارش خبرنگار مهر، سیزدهمین همایش نکوداشت اصفهان شامگاه پنجشنبه با حضور شماری از فعالان فرهنگی، زیست محیطی، اساتید دانشگاهی و دوستداران تاریخ و فرهنگ اصفهان در محل کتابخانه مرکزی این شهر برگزار شد. در این همایش همچنین آئین بزرگداشت سیروس شفقی بنیان‌گذار گروه جغرافیای اصفهان به طور همزمان انجام شد.
اصفهان یک شهر جهانی است
در این مراسم حشمت‌الله انتخابی عضو جمعیت دوستداران محیط‌زیست (طبیعت یاران) با بیان اینکه فقط یک زمین داریم شعار جهانی محیط‌زیست است، اظهار داشت: در جهان تنها یک اصفهان داریم و این اصفهان قلب تپنده ایران زمین فقط متعلق به مردم این دیار نیست بلکه متعلق به همه ایران و جهان است.
وی ادامه داد: اصفهان یک شهر جهانی است و باید برای پایداری اصفهان که قلب ایران زمین است، تلاش کنیم.
عضو جمعیت دوستداران محیط‌زیست با اشاره به شرایط بحرانی فرونشست زمین در دیار زاینده‌رود شهر اصفهان، خاطرنشان کرد: امروز بسیاری از زیرساخت‌های شهری ما اعم از تأسیسات آب و فاضلاب و گاز و بناهای تاریخی درگیر فرونشست زمین است و نه تنها آثار تاریخی بلکه بخش زیادی از ساختمان‌های مسکونی این شهر دچار نشست شده است.
انتخابی با اشاره به طرح‌های انتقال آب که از زاینده‌رود صورت گرفته است، ابراز داشت: مردم از وضعیت فرونشست زمین دیر آگاه شدند و طی سال‌های اخیر همواره خواهان جریان پایدار زاینده‌رود در دیار نصف جهان هستند.
اگر اصفهانی وجود دارد به دلیل زاینده‌رود است
در ادامه بهرام نادی عضو هیأت علمی دانشکده عمران و ژئوتکنیک دانشگاه نجف آباد با اشاره به رابطه آب و میراث فرهنگی ناملموس، اظهار داشت: اگر امروز اصفهانی وجود دارد به دلیل زاینده رود است زیرا شکل‌گیری تمدن بشر نیازمند آب است.
وی با بیان اینکه هنر و آثار تاریخی اصفهان طی ۴۰۰ سال از دوره صفوی و ماقبل آن ماندگار بوده و به نسل امروز منتقل شده است، ادامه داد: همه این هنرهای بی بدیل در مجاورت رودخانه شکل گرفته است و می‌بایستی شکر گذار وجود زاینده رود باشیم.
عضو کارگروه تخصصی فرونشست اصفهان با اشاره به وضعیت نشست زمین و سازه‌های تاریخی آن، خاطرنشان کرد: شهر اصفهان با سه هزار و ۶۰۰ حلقه چاه احاطه شده است و آب از این چاه‌ها برداشت می‌شود به طوری اکنون میزان آبی که در آبخوان دشت اصفهان- برخوار مانده حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد ظرفیت آن است.
ترک‌های فرونشست در شهر اصفهان قابل مشاهده است
به گفته این محقق، سال‌ها قبل ظرفیت آبخوان دشت اصفهان برخوار حدود ۱۱ میلیارد متر مکعب بوده است که سال ۱۳۶۱ به عدد ۷.۵ میلیارد مترمکعب می‌رسد و تا سال ۱۴۰۰ به عدد حدود چهار میلیارد مترمکعب رسیده است.
نادی ابراز داشت: خطری که وجود دارد این است که ما علاوه بر اینکه آب سطحی را از دست دادیم در حال خشکاندن منابع آب زیرزمینی هستیم و در این شرایط علاوه بر تأسیسات و زیرساخت‌ها، سازه‌ها نیز آسیب می بیند.
وی با اشاره به اینکه ترک‌های عمیق فرونشستی نه تنها در بیابان‌های اطراف بلکه در شهر اصفهان نیز مشاهده شده است، اضافه کرد: زیر مسجد سید اصفهان حدود دو هفته قبل که کاشی‌ها برداشته شد مشابه همین ترک‌های فرونشستی با عمق و عرض کمتر را مشاهده کردیم.
نادی با بیان اینکه سازمان زمین شناسی نرخ فرونشست این محدوده را چهار تا پنج و پنج تا هفت سانتیمتر در سال اندازه گیری کرده است، اضافه کرد: در این محدوده تغییر نرخ فرونشست هم داریم و بنا بر مطالعات انجام شده در صورت تداوم این شرایط دشت اصفهان برخوار طی ۱۰ سال نیم متر پایین می‌رود. این اعداد حدس و گمان نیست بلکه اندازه‌گیری و مطالعه شده است.
عضو کارگروه تخصصی فرونشست زمین با بیان اینکه توسعه به معنای تخریب جای دیگر است، اظهار داشت: بالادست را توسعه می‌دهیم و پایین دست نابود می‌شود؛ همچنین در بهارستان ۳۰ هزار و در فولاد شهر و شهر مجلسی و منطقه‌ای که ۱۵ سانتیمتر نشست دارد ۳۰ هزار واحد مسکونی قرار است بسازند در حالی که طی یک سال اخیر ۴۵ مدرسه به دلیل فرونشست در اصفهان خالی و کلاس‌ها در جای دیگری دو شیفته برگزار می‌شود.
نادی با طرح این سوال که آب برای ساخت این تعداد مسکن از کجا تأمین خواهد شد، افت آب‌های زیر زمینی را علت و فرونشست اصفهان را معلول دانست، خاطرنشان کرد: ستون سنگی زیر گنبد مسجد جامع حدود هفت سانتیمتر به سمت جنوبی و پنج سانتی متر به سمت شرقی چرخیده است و تمامی ستون‌ها پنج سانتیمتر چرخش دارند و در این شرایط بار گنبد را تحمل می‌کنند.
وی با اشاره به برنج‌کاری در فلاورجان در کنار خشکی رودخانه زاینده‌رود آن را دوگانگی محض خواند و گفت: لازمه توسعه پایدار تغییر نگرش و سرمایه گذاری در زمینه آموزش و اقتصاد، مسئولیت پذیری اجتماعی افزایش بهره وری منابع تجدید پذیر در راستای حفظ محیط زیست است.
در این آئین همچنین از پنج چهره فرهنگی و علمی و یک مؤسسه فرهنگی تقدیر شد.
به گزارش مهر، تاریخ‌نگاران آورده‌اند که رکن‌الدوله بویی (درگذشته به سال ۳۵۵ خورشیدی) روزی را که قمر در برج قوس بود، بارویی به گرد شهر کشید و این گونه تصویر صورت فلکی قوس، زایچه و طالع شهر اصفهان شد در واقع احداث باروی حفاظتی یا حصار بزرگ اصفهان به منظور تضمین امنیت شهر تاریخی اصفهان در دوران دیلمیان و برج قوس یا همان آذر صورت گرفت.
این روایت چنان مشهور بود که قصیده سرای نامدار، کمال‌الدین اسماعیل اصفهانی (کشته شده به دست مغولان به سال ۶۱۶ خورشیدی) در سروده‌ای، به برج قوس پرداخته و به باور رایج، آن را طالع سعد خوانده است.
در سال ۱۳۸۴ به پیشنهاد شاهین سپنتا به نام روز اصفهان نامگذاری شد و از آن سال نیز از روز اول تا هفتم آذر ماه به عنوان هفته اصفهان گرامی داشته شده و برای آن هم جشن‌ها و برنامه‌های مختلفی برگزار شده است. پس از تصویب آن دکتر لطف الله هنرفر از پژوهشگران اصفهان نیز پیشنهاد داد براساس نگاره کاشی کاری شده سردر بازار قیصریه به عنوان نماد اصفهان انتخاب شود.
برج قوس یا همان قوس آذر نمادی ۴۰۰ سال است که بر سردر بازار قیصریه اصفهان نقش بسته است.