خبرگزاری مهر - گروه بین الملل: رژیم صهیونیستی بعد از عملیات طوفان الاقصی با انجام حملات به مناطق مختلف غزه که به شهادت بیش از ۱۴ هزار نفر منجر شده، با معضلات مختلفی مواجه است که برآیند آن کاهش حمایت‌ها از این رژیم از جمله در کشورهای غربی است. جنگ در غزه که میان رژیم صهیونیستی و مقاومت در حال انجام است و با کشتار بی‌رحمانه طرف اول علیه مردم عادی و زنان و کودکان جنگ همراه بوده، افکار عمومی جهانی را حتی در کشورهایی که روابط تنگاتنگی با رژیم صهیونیستی دارند تحت تاثیر قرار داده است.
تصویر رژیم صهیونیستی در بین افکار عمومی
در پی عملیات طوفان الاقصی و غافلگیری صهیونیست‌ها، بسیاری گمان می‌کردند که رژیم می‌تواند از این فرصت برای مظلوم‌نمایی و برساختن وجهه‌ای که مورد حمله قرار گرفته استفاده کند. حتی دروغ‌پردازی‌های مسئولان رژیم و رسانه‌های آنها نیز در این راه موثر واقع نشد. دلیل اصلی این امر، کشتار هزاران نفر اعم از زنان و کودکان و ریختن بیش از ۱۲ هزار تن بمب بر روی مردم است. علاوه بر تعداد بالای نفوس، سازه‌های اصلی غزه همچون مدارس، مساجد، بیمارستان‌ها و کلیساها هدف حملات هوایی رژیم قرار گرفت. نکته قابل تامل حمایت و بی‌تفاوتی آمریکا و اعضای اتحادیه اروپا با نسل‌کشی و جنایت‌های جنگی رژیم است.
بسیاری از مقامات قدرت‌های بزرگ در این مدت با سفر به سرزمین‌های اشغالی، حمایت خود را از رژیم اعلام کردند و دفاع از خود را حق این رژیم دانستند. با این وجود اما افکار عمومی جهان به اتفاق در کنار مردم فلسطین قرار گرفته‌اند. شاهد این موضوع راهپیمایی‌های چندین میلیون نفری مردم در کشورهای مسلمان و تجمعات هزاران نفری در پایتخت‌های غربی همچون لندن، نیویورک، پاریس و برلین است که بدون توجه به ممنوعیت دولت‌ها به جنایات رژیم واکنش نشان دادند. به عبارت بهتر، رژیم در این جنگ برخلاف جنگ‌های گذشته نتوانست حمایت افکار عمومی جهان را به خود سوق داده و تصویر مطلوبش را در بین افکار عمومی غالب سازد.
کاهش حمایت از رژیم صهیونیستی در افکار عمومی غرب قبل از عملیات طوفان
نتیجه اصلی رویگردانی افکار عمومی از رژیم صهیونیستی، کاهش محبوبیت رژیم است. نتایج نظرسنجی‌ها نشان داد که بسیاری از مردم و گروه‌های مختلف در اروپا و ایالات متحده دیدگاه خود در حمایت از این رژیم را تغییر داده‌اند. طبق این نظرسنجی‌ها برداشت آمریکایی‌ها از صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها متفاوت شده است و دیگر مانند سابق به صورت یک طرفه نیست. در واقع تعداد بیشتری از آمریکایی‌ها به ویژه در بین نسل جوان در سالیان اخیر به حمایت از فلسطین روی آورده‌اند. از جمله نظرسنجی‌های متعدد YouGov نشان داد که حمایت از تل‌آویو در بین کشورهای اروپایی رو به کاهش است. بیشترین میزان کاهش نیز در میان شهروندان انگلیسی و بعد از آن نیز فرانسه، دانمارک، سوئد و آلمان گزارش شد.
همین موضوع در جامعه آمریکا نیز صدق می‌کرد. نتایج نظرسنجی مرکز Pew در می ۲۰۲۲ حکایت از افزایش حمایت جوانان زیر ۳۰ سال و دموکرات‌های آمریکا از فلسطین داشت. به طور کلی در مقایسه با دهه‌های گذشته تعداد بیشتری از آمریکایی‌ها با دیدگاه‌های فلسطینی‌ها در غزه و کرانه باختری و مهاجرانی که در فلسطین خانواده دارند آشنا هستند. نظرسنجی قبلی این مرکز در می ۲۰۲۲ نیز نشان داد که جوانان زیر ۳۰ سال آمریکایی نگاه صمیمانه بیشتری نسبت به فلسطین برخوردارند اما بزرگسالان همچنان از این رژیم حمایت می‌کنند. پیمایش این مرکز در جولای ۲۰۲۲ نشان داد که ۵۵ درصد از آمریکایی‌ها دارای دیدگاه مثبت و ۴۱ درصد نیز دیدگاه نامطلوبی در مورد رژیم دارند. این نظرسنجی نشان داد در حالی که اکثریت سنین ۶۵ سال و بالاتر (۶۹%) و سنین ۵۰ تا ۶۴ سال (۶۰%) دیدگاه مثبتی نسبت به یان رژیم دارند، تنها نیمی از سنین ۳۰ تا ۴۹ سال (۴۹%) و حدود ۴ نفر از هر ۱۰ نفر افراد زیر ۳۰ سال (۴۱%) همین احساس را دارند.
در عرصه سیاسی نیز نظرسنجی گالوپ در مارس ۲۰۲۳ نشان داد ۴۹ درصد از حامیان دموکرات طرفدار فلسطین و ۳۸ درصد طرفدار این رژیم هستند. این نظرسنجی نشان داد در حالی که اکثریت آمریکایی‌ها همچنان طرفدار این رژیم هستند، اما درصد حمایت از فلسطینی‌ها برای پنجمین سال متوالی افزایش یافته و در سال ۲۰۲۳ به ۳۱ درصد رسیده است. برآیند کلی این نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که در مقایسه با دهه‌های گذشته، تعداد بیشتری از مردم آمریکا با دیدگاه فلسطینی‌ها در غزه و کرانه باختری و مهاجرانی که در فلسطین خانواده دارند، آشنا هستند. جدا از دیدگاه کلی، رویکرد پاسخ‌دهندگان نسبت به عملکرد نخست وزیر نتانیاهو نیز منفی بوده است.
افزایش حمایت جوانان غربی از فلسطین بعد از ۷ اکتبر
بعد از عملیات طوفان الاقصی نیز در ابتدا که تمرکز اولیه مردم و رسانه‌ها به ویژه در ایالات متحده بر تلفات وارده توسط حماس به این رژیم بود، نظرسنجی‌ها نیز اغلب حمایت از این رژیم را نشان داد. نظرسنجی‌هایی که از سوی YouGov و FOX در هفتم تا نهم اکتبر انجام شد حمایت بیشتری را در درون جامعه آمریکا از صهیونیست‌ها نشان داد. نظرسنجی دانشگاه مریلند از ۲۰ تا ۲۲ اکتبر یعنی پایان هفته دوم جنگ در بین ۱۰۲۱ نفر نیز نشان داد کسانی که می‌خواستند آمریکا از رژیم صهیونیستی حمایت کند نه تنها در میان جمهوری‌خواهان بلکه در میان دموکرات‌ها نیز افزایش یافته و به ۳۰.۹ درصد رسید. با این وجود بمباران غزه و تلفات غیرنظامی زنان و کودکان فلسطینی به تدریج منجر به تغییر نگرش افکار عمومی شد.
این حملات انتقادات بیشتری از اقدامات این رژیم را برانگیخت و موضوعات جدیدی را مطرح کرد که نگرانی آمریکایی‌ها از کشیده شدن کشورشان به جنگی دیگر، افزایش میزان یهودستیزی در جامعه آمریکا و کاهش حمایت جوانان آمریکایی و دموکرات‌ها از رژیم از آن جمله است. از جمله در پاسخ به این سوال که «چقدر نگران هستید که ایالات متحده به درگیری نظامی در خاورمیانه کشیده شود» ۴۳ درصد از پاسخ دهندگان گفتند که بسیار نگران هستند و ۴۱ درصد گفتند که تا حدودی نگران هستند. با این حال، نگرانی اصلی رژیم صهیونیستی که از سوی مراکز وابسته به آن نیز اظهار می‌شود این است که جوانان آمریکایی روز به روز بیشتر به فلسطینیان متمایل می‌شوند. در نظرسنجی مرکز Quinnipiac که در ۲۶ اکتبر انجام شد و ۱۶۱۰ نفر در آن شرکت کردند، تنها ۳۲ درصد از پاسخ‌دهندگان ۱۸ تا ۳۴ ساله شیوه واکنش رژیم به حمله حماس در هفتم اکتبر را تایید کردند و این برای سران این رژیم بسیار نگران کننده است.
این همان مساله‌ای است که از سوی بسیاری از نظریه‌پردازان شهیر در غرب مورد اشاره است. نیل فرگوسن استاد دانشگاه هاروارد معتقد است: «نکته عجیب شکاف نسلی است که اکنون شاهد آن هستیم. اگر به نظرسنجی‌های آمریکا، انگلیس یا قاره اروپا بنگرید می‌بینید که افراد مسن به شدت با اسراییل و جوانان به شدت با فلسطینی‌ها همدردی می‌کنند. در واقع جوان‌ترین گروه‌های سنی یعنی ۱۸ تا ۲۴ سال در آمریکا و انگلیس به شدت ضد اسراییل و طرفدار فلسطین هستند. به همین دلیل هنگام دیدن تظاهراتی که در حمایت از فلسطینی‌ها است، می‌بینید که افراد بسیار جوان هستند … به همین دلیل بسیار باید نگران باشیم چرا که این حس هویت و حمایت رو به افول است. زیرا بدون آن اسراییل نمی‌تواند امن باشد.»
نتیجه
کاهش میزان حمایت از رژیم صهیونیستی در بین افکار عمومی دنیا که با افزایش حمایت از فلسطین همراه است می‌تواند نتایجی در خور توجه داشته باشد. حمایت‌ها در اروپا و آمریکا در همدردی با مردم فلسطین، شرایطی را فراهم می‌کند که به وسیله آن بتوان تصمیم‌گیرندگان، پارلمان‌ها و دولت‌های اروپایی و آمریکایی را برای کاهش حمایت از رژیم تحت فشار قرار داد. حتی برخی از تحلیل‌گران معتقدند که می‌توان این تغییر افکار عمومی را برای حل مساله فلسطین استفاده کرد. مایکل لینک گزارشگر ویژه سابق سازمان ملل در امور حقوق بشر فلسطین معتقد است که اشغال اراضی فلسطین توسط اسراییل نه از طریق قوانین بین‌المللی بلکه با فشار افکار عمومی قابل حل است و دادگاه افکار عمومی می‌تواند، این مسئله را حل کند.
سجاد مرادی کلارده؛ پژوهشگر روابط بین‌الملل