به گزارش خبرگزاری مهر، نشست رسانه‌ای «اعلام فراخوان شناسایی کسب و کارهای فرهنگ‌بنیان» و اعلام «اولین مورد ثبت تعاونی فرهنگ‌بنیان» در خبرگزاری آنا برگزار شد.
در این نشست رضا یعقوبی مدیرکل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، سید مهدی سادات حیاتشاهی دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های نرم، رحمت‌الله رحیمی معاون مدیرکل آموزش و ترویج و تحقیقات تعاونی‌های وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سیدامیر آقایی دبیر قرارگاه بازارپردازی صنایع فرهنگی، سیدمحمدهادی میرطاهری دبیر اجرایی «مسابقه ملی پارس آرا»، سجاد صالحی مدیر مجموعه ایران خلاق و نفیسه شاهی نوری مدیرعامل تعاونی فرهنگ‌بنیان ادبیات کهن حضور داشتند.
طراحی شخصیت برای تقویت زنجیره محصولات فرهنگی
در ابتدای این نشست سیدامیر آقایی دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی گفت: تمرکز ما در این قرارگاه توسعه محصولات فرهنگی حوزه کودکان است. این محصولات در حقیقت ابزارهایی هستند که رفتارها و فرهنگ کودکان آینده‌ساز را شکل می‌دهند. کودکان امروز ما آینده سازان فردا هستند که با این محصولات رشد می‌کنند و عادات اجتماعی آن‌ها شکل می‌گیرد.
وی افزود: همه سعی ما این است که با ساماندهی این زیست‌بوم، ظرفیتی ایجاد کنیم که در آن اقتضائات فرهنگ تمدنی و ایرانی اسلامی ما در زنجیره محصولات فرهنگی کودک و نوجوان در سطحی گسترده بروز پیدا کند. محور همه این فرآیند، طراحی «شخصیت» است که در قالب انیمیشن، کتاب، بازی و عروسک شکل می‌گیرد.
وی گفت: بسیاری از هنرمندان ما در آثار خودشان خلق و توسعه شخصیت را محور قرار داده‌اند، اما مهم این است که این شخصیت‌های طراحی‌شده باید بتوانند همدلی و همراهی مخاطبان کودک را ایجاد کنند. در نتیجه کودک تلاش می‌کند تا زندگی خودش را شبیه به آن شخصیت بکند. پس در آثار هنری و محصولات فرهنگی نباید به تک‌شخصیت‌ها دل ببنیدیم بلکه باید جمعی از شخصیت‌ها را داشته باشیم.
دبیر قرارگاه بازارپردازی فرهنگی افزود: ما به یک هویت‌سازی و روایت پشت پرده داستانی نیاز داریم تا این غنای موضوعی بتواند با کودک در بلندمدت ارتباط بگیرد.
وی افزود: فراخوان مسابقه ملی «پارس‌آرا» از مدت‌ها پیش آغاز شده و ما اکنون در فرایند مربیگری طرح‌های شخصیت مسابقه قرار داریم. وقتی این طراحی شخصیت به بلوغ رسید، به یک مشارکت کننده نیاز دارد تا بتواند به تجاری‌سازی و توسعه اقتصادی برسد. کسب و کارهای فرهنگ‌بنیان بخش خصوصی به خاطر تجربیات خوبی که دارند می‌توانند الگوی تجاری‌سازی شخصیت‌ها را طراحی کرده و وارد بازار شوند. در قالب تعاونی فرهنگ‌بنیان، این روند هویت و خصلت جمعی و مشارکتی پیدا خواهد کرد.
آقایی گفت: رویداد «پارس آرا» به مثابه تلاش برای کشف چاه‌های نفت محتوایی در حوزه زیست کودکان است. این چاه‌های نفت، همان شخصیت‌ها هستند. معمولاً در ساحت فرهنگ و هنر و در علایق هنرمندان، منطق اقتصادی ظهور و بروز چندانی ندارد. تلاش ما این است که بستری را فراهم کنیم که هنرمندان و مجموعه‌های فرهنگی و هنری ما خودشان به این فهم مشترک برسند که برای طراحی شخصیت و تولید محصولات فرهنگی خودشان باید واجد مهارت‌های اقتصادی و بازاریابی باشند.
سیاستگذاران فرهنگی و مدیران ما خیلی دیر به بحث شخصیت‌پردازی فرهنگی ورود کردند
در ادامه نشست رضا یعقوبی مدیرکل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی گفت: سیاستگذاران فرهنگی و مدیران ما خیلی دیر به بحث شخصیت‌پردازی فرهنگی ورود کردند. در حالی‌که کشورهای غربی سال‌هاست در حوزه شخصیت پردازی برای کودکان و نوجوانان فعال بوده و روی جوامع دیگر تأثیرگذارند. شاید معروف‌ترین نمونه در دهه‌های اخیر عروسک‌های باربی باشد که پایش را در دنیای کودکان و ابزارها و وسایل موردنیاز آن‌ها بازکرده است.
وی افزود: نکته مهم، بحث زنجیره بودن این قضیه است. یعنی این تولیدات فرهنگی هم باید تداوم داشته باشد و هم در حوزه‌های مختلف اثر گذار باشد. دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی با وجود تلاش شبانه روزی کارکنان و کارشناسانش به هر حال قدرت مانوری در حد یک دبیرخانه دارد؛ ما در این مسیر نیازمند کمک همه دستگاه‌ها هستیم.
مدیرکل دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی گفت: فضا و بستری که شورای فرهنگ عمومی در بحث صنایع فرهنگی ایجاد کرده، به همکاری و مشارکت همه دستگاه‌های فرهنگی و غیرفرهنگی نیاز دارد تا هنرمندان و ایده‌پردازان بتوانند زنجیره ایده تا در سایه آن هنرمندان و ایده‌پردازان بتوانند محصولات خود را عرضه کنند. اکنون هم به لطف خدا دوستان ما در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی وارد این فضای مشارکتی شده‌اند. با سازمان محیط زیست و و وزارت بهداشت، درمان و علوم پزشکی هم صحبت‌هایی شده است تا بتوانیم بحث بازارپردازی فرهنگی و طراحی شخصیت‌های جذاب را به سرانجام مناسبی برسانیم.
انتخاب ۹۸ طرح شخصیت برای پیوند با کسب و کارهای فرهنگی
در ادامه سیدمحمدهادی میرطاهری دبیر اجرایی «مسابقه ملی پارس‌آرا» گفت: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی به عنوان متولی «رویداد پارس‌آرا» این مسابقه را با همکاری واحد کودک و نوجوان حوزه هنری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار می‌کند. بعد از اینکه در سامانه مسابقه حدود ۱۴۰ طرح شخصیت ثبت شد، در غربالگری اولیه حدود ۹۸ طرح شخصیت از بین آن‌ها انتخاب شد.
وی افزود: این شخصیت‌های طراحی شده دارای جهان داستانی و روایت مختص به خود بوده و تا آستانه تولید محصول هم پیش رفته بودند و این گونه نبود که صرفاً یک تصویر باشند. راهبری این ۹۸ طرح از طریق چند نهاد در حال انجام است بخشی از آن توسط حوزه هنری و کانون پرورش فکری انجام می‌شود و بخش دیگر این فرایند راهبری در دو خانه خلاق رقم می‌خورد. ضمن اینکه پویش‌های تبلیغاتی در شبکه پویا و شبکه نمایش خانگی هم در نظر گرفته شده است.
دبیر اجرایی «مسابقه ملی پارس‌آرا» گفت: هدف ما از راهبری طراحی شخصیت این است که آن‌ها را از حیث بُن‌مایه‌های فرهنگ تمدنی و از حیث ظرفیت بازارپردازی در روند توسعه محصولاتشان ارتقا بدهیم.
میرطاهری گفت: یکی از مشکلات ما چرخه معیوب تولید محصولات فرهنگی در کشور است که اغلب از طریق سفارش دادن به هنرمندان و تولیدکنندگان شکل گرفته است و نتیجه آن این بوده که هنرمندان پس از سی سال فعالیت، بهره‌ای از آثاری که خلق کردند، نمی‌برند و هنوز درگیر مشکلات اقتصادی هستند. برای همین در مسابقه ملی «پارس آرا»، پس از راهبری و غنی‌سازی طرح‌های شخصیت، فرایند ثبت حقوقی «بسته کامل شخصیت» انجام می‌گیرد تا حقوق صاحب اثر در محصولاتی که در آینده از آن شخصیت منشعب می‌شوند، محفوظ باشند و توسعه محصولات از طریق قراردادهای مشارکت در مالکیت فکری، انجام می‌گیرد.
وی افزود: راهبری طرح‌ها تا هفتم بهمن‌ماه ادامه دارد؛ بعد از آن، در جلسه‌ای ارائه طرح شخصیت را خواهیم داشت که در آن، طرح‌هایی که دوره راهبری را طی کرده‌اند به فعالان کسب و کارهای هنری ارائه می‌شود. صاحبان این کسب و کارها با انتخاب طرح‌هایی که ظرفیت فروش بیشتری دارند کار نمونه‌سازی این شخصیت‌ها در قالب محصولات مختلف و سپس تولید انبوه آن‌ها را دنبال خواهند کرد.
میرطاهری گفت: پایان این رویداد در قالب نمایشگاهی در بهار ۱۴۰۳ همراه با برپایی غرفه‌های شخصیت‌های برگزیده خواهد بود. در نهایت نیز جایزه «روزبه» به برترین طراح شخصیت سال اهدا خواهد شد.
وی افزود: رویداد پارس‌آرا سعی کرده مزیت‌های مختلفی را برای صاحبان طراحی شخصیت و کسب و کارهای فرهنگ‌بنیان به وجود بیاورد. ما نسل نوجوان را نه یک تهدید که یک فرصت و نسلی سازنده و خلاق می‌دانیم.
نقش محوری «شخصیت» در صنایع فرهنگی
در ادامه سید مهدی سادات حیاتشاهی دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم گفت: طبق نقشه جامع علمی کشور، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری پیگیر حوزه‌های اولویت‌دار علمی و فرهنگی است. در سال ۱۴۰۰، سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب و توسط رئیس‌جمهور وقت ابلاغ شد. در این سند که ۱۰ راهبرد و ۶۰ اقدام دارد، بهره‌برداری از عناصر و شخصیت‌های فرهنگی مورد توجه قرار گرفته است.
وی افزود: در حوزه شخصیت‌پردازی، بحث فناور بودن و نوآوری در طراحی شخصیت یک اولویت مهم است. اقتصاد فرهنگ، ضمانت تداوم توسعه محسوب می‌شود. تا زمانی که فرهنگ را صرفاً برای فرهنگ و هنر را صرفاً برای هنر ببینیم، توسعه فرهنگ تضمین نخواهد شد و در بستر کوچکی می‌ماند و چه بسا بعد از مدتی فراموش شود؛ بنابراین باید یک زنجیره ارزش اقتصادی برای حوزه‌های فرهنگی و هنری طراحی کنیم. یکی از رسالت‌های ستاد فناوری‌های فرهنگی و نرم توجه به مباحث اقتصادی در این بخش است.
دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم گفت: در رسته‌های مختلف صنایع فرهنگی، عنصر «شخصیت» نقش محوری دارد. بی‌اعتنایی به طراحی درست شخصیت‌ها، باعث می‌شود این محصولات فرهنگی عملاً کاربرد خود را ازدست بدهند. کشور ما دارای فرهنگ غنی و بنیه قوی در حوزه شخصیت‌پردازی است، اما تاکنون به این ظرفیت بی‌توجهی شده و اتفاقاً از همین ناحیه ضربات فرهنگی سنگینی خورده‌ایم.
سادات حیاتشاهی افزود: دوستان ما در شورای فرهنگ عمومی نسبت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته‌اند. طبق مذاکراتی که با با ما داشتند قرار شد در این حوزه در کنار این عزیزان باشیم که رویداد «پارس آرا» یک از مصادیق عملی این همراهی است.
وی افزود: طبق تبصره بند ب ماده ۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان ما باید واحدهای خلاق را مدیریت و صلاحیت آن‌ها را احراز کنیم. تاکنون حدود دوهزار شرکت خلاق در حوزه‌های مختلف شناسایی شده و در مسیر حمایت قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، خانه‌های خلاق نوآوری را داریم که به نوعی به گروه‌ها و افراد حقیقی در حوزه‌های فرهنگی و هنری و فناوری کمک می‌کنند تا طرح‌هایشان به ثمر بنشیند و وارد بازار شود.
دبیر اجرایی سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم افزود: ما ظرفیت‌های گوناگونی را برای حمایت از بخش‌های مختلف این مسابقه در اختیار دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی قرار دادیم. در قالب رویداد «پارس آرا»، تعدادی از خانه‌های خلاق که پشتیبانی از توسعه طرح‌ها را به عنوان مأموریت خود تعریف کرده‌اند، در کنار پروژه‌های طراحی شخصیت قرار گرفتند.
مهم‌ترین هدف برنامه ایران خلاق، شناسایی ظرفیت‌های کسب و کارهای فرهنگی و ایده‌پردازی است
در ادامه سجاد صالحی مدیر مجموعه «ایران خلاق» که بخشی از ارزیابی متقاضی طراحی شخصیت و فرایند مربیگری طرح‌های برگزیده را به عهده دارد نیز گفت: نوآوری و ابتکار در طراحی شخصیت اهمیت زیادی دارد و ارزش افزوده فراوانی ایجاد می‌کند.
وی افزود: مهم‌ترین هدف برنامه ایران خلاق، شناسایی ظرفیت‌های کسب و کارهای فرهنگی و ایده‌پردازی در این زمینه است. ما در رویداد «پارس آرا» نیز در کنار قرارگاه بازارپردازی فرهنگی هستیم. در مرحله شناسایی، شرکت‌هایی که می‌توانند از ظرفیت شخصیت‌پردازی استفاده کنند معرفی می‌شوند؛ در مرحله بعدی ارزیابی این شرکت‌ها را خواهیم داشت و در نهایت در مرحله مربیگری تلاش می‌کنیم تا این کسب و کارها را برای ورود به بازار کار آماده کنیم.
صالحی گفت: نوآوری و تکیه بر عناصر هویت‌ساز، نگاه تجاری و تعریف زنجیره تولید از جمله معیارهایی است که در انتخاب طرح‌های شخصیت برگزیده مورد توجه قرار گرفته است.