ناهید صمدی‌امین عضو هیات انتخاب سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره آثار این دوره از جشنواره پویانمایی بیان کرد: امسال تنها سالی است که با فاصله یک سال از دوره قبل جشنواره برگزار می‌شود و با وجود این زمان کوتاه، حجم آثاری که به جشنواره ارسال شد، بسیار زیاد بود. در چندین بخش اعم از بخش‌های فیلم بلند، سریال، فیلم کوتاه، تجربی و … اثر به جشنواره ارسال شد. عمده تمرکز کارها بر بخش کوتاه بود و در این بخش آثار بسیار با کیفیت‌تر و بهتر بودند. همچنین در بخش دانشجویی نیز آثار متفاوت بودند و به طور کلی باید بگویم در این ۲ بخش بیشترین کیفیت را شاهد هستیم.
آثار کوتاه رسیده به جشنواره پویانمایی تهران باکیفیت بودند
وی گفت: به طور عمده آثار کوتاه در همه جشنواره‌های جهانی کیفیت مطلوب‌تری دارند و حجم آثار نیز بیشتر است، به همین دلیل رقابت هم در این بخش جدی‌تر است. امسال با وجود حجم بالای آثار، رقابت بیشتر بین سه تا پنج اثر بود که فیلم‌های شاخصی هستند. به طور کل باید بگویم که کیفیت آثار ایرانی خوب است اما همچنان در قیاس با فیلم‌های خارجی فاصله‌ای وجود دارد و ما نیاز به پیشرفت داریم.
کارگردان انیمیشن سینمایی «عاشوراییان» بیان کرد: کارگردان‌ها و هنرمندان ایرانی در عرصه انیمیشن تکنیک و داستان را به خوبی می‌شناسند، ولی هنوز مدیای انیمیشن در ایران هم‌تراز با سطح آثار جهانی نشده است. نباید فراموش کنیم که سیستم‌های دیجیتال و کامپیوتری در ایران بسیار گران‌قیمت هستند و ارتباط با دیگر کشورها نیز بسیار سخت است که این عوامل می‌توانند موجب پایین آمدن کیفیت آثار شوند. ما فیلم‌های ارسال شده به جشنواره را متناسب با همین شرایط قضاوت کردیم.
وی درباره ویژگی آثار خارجی در قیاس با فیلم‌های ایرانی گفت: نگاه به مدیای انیمیشن در آثار خارجی نسبت به ایرانی کاملاً متفاوت است. در آثار خارجی معمولاً تولیدکنندگان اثر به سمت انیمیشن می‌آیند تا موقعیت و فضایی فانتزی، آبستره یا فضایی که در آثار رئال غیرقابل اجرا است، خلق کنند. آن‌چه که در آثار غربی مشهود است، شناخت هنرمندان از هنرهای تجسمی است و از این شناخت در هنر انیمیشن نیز استفاده می‌کنند اما ما در هنرهای پایه مثل هنرهای تجسمی ضعیف‌تر هستیم و این خود دلیلی بر ایجاد فاصله بین سینمای انیمیشن ایران با دیگر کشورها است.
فیلمسازان انیمیشن ما در هنرهای پایه مثل هنرهای تجسمی ضعیف‌تر هستند و این خود دلیلی بر ایجاد فاصله بین سینمای انیمیشن ایران با دیگر کشورهاست.
صمدی‌امین توضیح داد: عمده‌ترین اشکالی که من در کارهای ایرانی می‌بینم، این است که روایت، داستان و ایده‌ای که قرار است در کار کوتاه اجرا شود، به خوبی پرورانده نمی‌شود و نمی‌تواند قابلیت این را داشته باشد که در داستان‌پردازی و روایت موقعیت‌هایی را خلق کند که فضای انیمیشن به آن نیاز دارد. هنرمندان ما احتیاج دارند که در این زمینه بیشتر کار کنند و بیشتر کمک بگیرند. در آثار ایرانی معمولاً داستان بر اساس تکنیک نوشته می‌شود، ولی این روند باید برعکس باشد و تکنیک باید بر اساس موقعیت و داستان انتخاب و اجرایی شود. در رفع این نقطه ضعف نیاز به تمرین، اجرا و تداوم فعالیت داریم تا به نقطه مطلوب برسیم.
تولیدکنندگان انیمیشن ایرانی با تصویر مأنوس نیستند
وی در ادامه عنوان کرد: فیلم‌های خارجیِ با کیفیت به ویژه فیلم‌های فرانسوی به‌قدری آثار خوبی هستند که مشخص است تولیدکنندگان این فیلم‌ها با تصویر مأنوس هستند و تصویر برای آن‌ها به خودی خود زایش و خلق می‌شود، ولی در ایران مشخص است که تولیدکنندگان آثار انیمیشن با تصویر مأنوس نیستند. با این حال معتقد هستم که ما به‌زودی این فاصله را از بین خواهیم برد و به استانداردهای روز سینمای انیمیشن خواهیم رسید.
این کارگردان انیمیشن بیان کرد: اغلب کسانی که در بخش انیمیت، کامپوزیت و … کار می‌کنند خودشان فیلم‌ساز هستند و ما به تخصصی‌تر شدن تولید و کار گروهی بیشتر نیاز داریم، چرا که انیمیشن اساساً محصول کار گروهی است. البته باید به این نکته اشاره کنم که چند مورد از آثار ایرانی واقعا به شکلی حرفه‌ای و هم‌سطح استانداردهای جهانی ساخته شده‌اند اما منظور من یک نگاه کلی است که اعتقاد دارم این ضعف‌ها در کلیت سینمای انیمیشن ما وجود دارد.
در جشنواره پویانمایی می‌توان شاهد آثار با استعدادها بود
وی درباره نقش جشنواره پویانمایی در رشد سینمای انیمیشن گفت: به نظر من جشنواره در رشد سینمای انیمیشن تأثیرگذار است. کسانی که در حوزه انیمیشن فعال هستند، این جشنواره را با جدیت دنبال می‌کنند و فیلم‌ها را می‌بینند. این جشنواره فضای گفت‌وگو و ارتباط بین تولیدکنندگان آثار را فراهم می‌کند که اتفاق بزرگ و تأثیرگذاری است. در طول این سال‌ها که جشنواره برگزار شده است، میزان تأثیرگذاری آن بر سینمای انیمیشن غیرقابل انکار است و به نوعی فضای انیمیشن ایران را به‌روز کرده است. نکته دیگر این است که این رویداد فرصتی برای دیده شدن آثاری است که هیچ امکانی برای دیده شدن ندارند و در بین آن‌ها می‌توان شاهد آثار سینماگران با استعدادی بود.
عضو هیات انتخاب سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران درباره کمیت و کیفیت انیمیشن‌های بلند نیز توضیح داد: تعداد آثار بلند کم بود، چرا که به هر حال فاصله زمانی این رویداد با دوره قبل کمتر از دوره‌های پیشین است. سینمای بلند انیمیشن به دلیل رقابت تنگاتنگ با فیلم‌های رئال شرایط متفاوتی دارد. تولیدکنندگان آثار انیمیشن بلند ریسک زیادی می‌کنند، چرا که امکان بازگشت سرمایه غیرقابل پیش‌بینی و از طرفی زمان تولید انیمیشن هم طولانی است. به همین دلیل کم بودن تعداد فیلم‌های بلند طبیعی است و در بین همین آثار هم چند فیلم واقعاً باکیفیت وجود داشت که فکر می‌کنم بسیار مورد توجه قرار می‌گیرند. تعداد آثار خارجی بیشتر بود و باید بگویم در این بخش فیلم‌ها واقعاً خلاقانه‌تر، هنری‌تر و جسورانه‌تر بودند، در صورتی‌که در آثار ایرانی حتماً گیشه و فروش فیلم در نظر گرفته می‌شود و ما در بخش بلند سرمایه‌گذاری نداریم که بخش هنری بودن یک اثر را پشتیبانی کند.
به گفته وی، نداشتن نیرو و سرمایه کافی یکی از دلایل کمبود آثار بلند انیمیشن در کشور ما است.
صمدی‌امین در پایان درباره روند انتخاب آثار جشنواره گفت: برای انتخای آثار در جدول‌های تعیین شده به آثار امتیاز داده می‌شد و اعضای هیات انتخاب از آرای یکدیگر تا حدودی مطلع نبودند، مگر اینکه اثری واقعاً با کیفیت بود و همه در انتخاب آن اتفاق نظر داشتیم. انتخاب آثار به شکلی کاملاً منظم صورت گرفت و از هیچ جایی هیچ سفارشی به هیات انتخاب صورت نگرفت و در واقع هیچ‌کس خارج از هیات انتخاب در انتخاب آثار دخالت نداشت.
سیزدهمین دوره جشنواره پویانمایی تهران در چهار بخش مسابقه، خارج از مسابقه، نمایش ویژه و چشم‌انداز از ۱۳ تا ۱۷ اسفند ۱۴۰۲ به دبیری محمدرضا کریمی‌صارمی در مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار خواهد شد.