به گزارش خبرنگار مهر، امروز ۶ تیر آخرین روز از برنامههای انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری است و ۶ نامزد تا فردا ۸ صبح میتوانند آخرین تبلیغات خود را در فضای رسمی و مجازی داشته باشند. تبلیغاتی که با رسیدن به آخرین روزها پررنگتر شد و به نشستهای مختلفی در شهرها رسید. با این حال میتوان گفت در این دور از انتخابات ریاست جمهوری، صداوسیما و برنامههای انتخاباتی نقش مهمی در گرم کردن تنور انتخابات داشت و دست کم توانست با برپایی مناظرهها، برنامههای گفتوگومحور و میزگردهای تخصصی تا حدی مخاطب را با آرا و اندیشههای نامزدهای مورد نظر آشنا کند.
مناظرهها که در همه چند دوره قبلی در سه قسمت روی آنتن میرفت و برگزاری هر قسمت با سختیها، حواشی و اتفاقاتی هم همراه بود در این دوره به پنج قسمت افزایش پیدا کرد و تلاش شد تا مخاطب با زمان بیشتری به نظاره افکار نامزدها بنشیند. اگرچه که این مناظرهها با نقدهای زیادی هم مواجه بود به ویژه در مناظره اول که هم شکل ساختاری مناظره و هم شکل محتوایی و همراهی نکردن نامزدها در نقد و تحلیل آرای یکدیگر مورد انتقاد قرار گرفت.
در این گزارش نگاهی داریم به دو مناظره اخیر که دوشنبه و سه شنبه از شبکه یک سیما پخش شد و خاتمهای بر مناظرههای چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری بود.
افتتاحیه مناظرهها
مناظره چهارم و پنجم همچنان با میزانی از تأخیر روی آنتن رفتند. هر دو مناظره با یک تغییر با حفظ پرستیژ بهتری برای گریم نامزدها شروع شد و این بار به جای اینکه یک نفر به تنهایی و با یک قلم مو همه نامزدها را گریم کند، به تعداد نامزدها و با قلم موهای جداگانه، گریم چهرهها انجام شد.
از جمله نکاتی هم که با حضور نامزدها در استودیو به چشم آمد، گپ و گفت چند دقیقهای محمدباقر قالیباف و سعید جلیلی در مناظره آخر بود.
بعد از مناظره اول و انتقاد به تأخیر در پخش برنامه، در مناظرههای بعدی با نزدیک شدن ساعت شروع، دوربینها استودیوی خالی و ورود تدریجی نامزدها را نشان دادند. اتفاقی که میتوانست از انتظار و تأخیر پیش آمده بکاهد و مخاطب ببیند که روی آنتن چه میگذرد. این گریم نامزدها روی آنتن هم بخشی از همین پیش شروع برنامه بود.
در مناظره پایانی که در روز عید غدیر بود، سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی با ورود به استودیو به عوامل پشت صحنه و بعد نامزدها عیدی داد.
مطابق با روند مناظرههای قبلی با سلام ابتدایی مجری، سرود جمهوری اسلامی پخش و نامزدها برای ادای احترام به سرود ایستادند و سپس آیاتی از قرآن کریم پخش شد.
مجری نیز با سلام و خوشامدگویی مثل دفعات پیش بر پاسداشت زبان فارسی تاکید کرد.
تغییر در مناظرهها
دو قسمت پایانی مناظرهها با محور سیاست خارجه و اقتصاد پخش شد. سوالات کارشناسان که از روز اول به دلیل طولانی بودن و تعداد زیاد با انتقاد روبهرو بود این بار هم کوتاهتر شد و هم تعدادشان کمتر شده بود. سوالات مردمی هم کلاً حذف شد. در قسمت پایانی هم با یک تغییر مثبت سوالات کارشناسان حذف و مهدی خسروی سوالی را درباره برنامه نامزدها به عنوان اولویت کاریشان پرسید و همچنین از سیاست خارجه سوال کرد.
نامزدها در مناظره چهارم بیشتر عملکرد و کارنامه یکدیگر را نقد کردند اما در مناظره پایانی دوباره رویکرد مناظرهها به حالت منفعلانهای درآمد.
حضور مهدی خسروی مجری مناظرهها حالا به چهرهای شناخته شده تر برای مردم تبدیل شده است. اگرچه که میدانیم دایره اختیارات وی چندان در مناظرهها باز نبود با این حال سعی کرد در همین دایره محدود با احترام و خوشرویی و بدون تبعیض اجرای برنامه را بر عهده بگیرد.
مثبتترین و به موقعترین ورود او در قسمت پایانی مناظرهها بود که بعد از وعدههای عجیب برخی نامزدها به نوعی به آنها تذکر داد و از نامزدها خواست وعدههایی بدهند که در اختیارات آنها باشد و برای برنامههایی که میدهند زمانبندی لازم را هم ارائه کنند. تذکری که هم به جا و هم درست بود.
پایان مناظرهها
در مناظره پایانی و در زمان جمع بندی با توجه به اینکه دیگر امکان اختصاص زمان نبود علی رغم اینکه در ابتدای این دور از برنامهها گفته شده بود که میکروفن قطع نمیشود اما باز هم به دلیل ادامه دار شدن سخنان برخی نامزدها از حد مجاز میکروفنها قطع شد.
پایان مناظره آخر نیز به نوعی ناامیدکننده بود چون نامزدها با قرائت بیانیههایی که بیشترشان از قبل نوشته شده بود، عملاً فرصت مناسب برای صحبت کردن از خودشان و جمع بندی برنامههایشان را از دست دادند. درواقع پایان بندی مناظرهها بیشتر به خوانش متون به شکلی خسته کننده تبدیل شده بود.
اگرچه مناظرهها پربینندهترین بخش برنامههای تبلیغاتی نامزدها در ایام انتخابات است اما تنها معیار برای شناخت نامزدها نیست و این دور از برنامههای انتخاباتی نشان داد حتی در جایی برخی میزگردها بیشتر به این شناخت کمک کرده است. خود صداوسیما هم نظرسنجیهایی منتشر کرد تا نشان دهد که با مناظرهها و برنامههای انتخاباتی برخی ترغیب به مشارکت و تصمیم گیری درباره فرد مورد نظرشان شده اند. از این حیث برگزاری مناظرهها حتماً اتفاق خوبی بوده است. به ویژه که با وجود انتقادهای مختلفی که در رسانهها مطرح میشد برگزار کنندگان مناظرهها سعی داشتند تا در هر قسمت بخشی از این نقدها را پاسخگو باشند و در رفع آنها بکوشند.