امیر روئینی یکی از کارگردانان مستند «جمال الدین» در گفتوگو با خبرنگار مهر درباره اکران این مستند گفت: مستند «جمالالدین» محصول مرکز مستند سوره است و متاسفانه پس از جشنواره «سینماحقیقت» به دلیل جابهجایی مدیران مرکز مستند سوره اکران مستند ما بلاتکلیف ماند و همچنان منتظر و پیگیر برای اکران این فیلم از سوی مدیر جدید آقای امامقلی هستیم.
وی درباره دلیل پرداختن به یک سوژه تاریخی در این مستند توضیح داد: مدتی درباره تاریخ مطبوعات مطالعه میکردم و در روند آن تحقیق با شخصیت سید جمالالدین اسدآبادی آشنا و روی این شخصیت متمرکز شدم. در آن زمان یک رویدادی برگزار میشد به نام «سینماحماسه»، ما طرح مستندمان را برای آن رویداد فرستادیم و خوشبختانه پذیرفته شد و ساخت این مستند را آغاز کردیم.
این مستندساز درباره روند پژوهش این اثر عنوان کرد: درباره شخصیت سید جمالالدین اسدآبادی کتاب مستندی وجود نداشت. ما در یکسری کتابها، سفرنامهها و مطبوعات درباره این شخصیت و آن برهه تاریخی مطالعه میکردیم تا به یک برآیندی از این شخصیت در آن زمان خاص و کنشهای او دست پیدا کنیم. این مساله روند پژوهش کار را گسترده کرد. یک چالش دیگر نیز وجود داشت که ما نمیتوانستیم در پژوهشهایمان به قطعیت برسیم و از طرفی این مساله ممکن بود شائبه ایجاد کند. اما ما تلاش کردیم تا برای هر اتفاق و تصویری که در مستند روایت میشود، یک سند تاریخی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه در پروسه تولید «جمالالدین» منابع محدودی در اختیار داشته است، گفت: ما در بحث تولید، تصاویر آرشیوی بسیار محدودی در اختیار داشتیم و باید بخشی از این قصه را در فیلم بازسازی میکردیم. بخشی از آرشیو تصاویری که در ایران وجود داشت خیلی محدود و تکراری بود و در بسیاری از فیلمهای تاریخی از این تصاویر آرشیوی استفاده شده است. کاخ موزه گلستان یک فیلم از زمان قاجار داشت. ما نامهنگاری و تلاش بسیاری کردیم اما نمیدانم به چه دلیلی حتی ۵ دقیقه از این فیلم را هم در اختیار ما قرار ندادند. در نهایت ما این تصاویر و راشها را از یک کشور خارجی دریافت کردیم.
این مستندساز تاکید کرد: تنوع تصاویر ما در این مستند بسیار گسترده است زیرا سعی کردیم برگهای جدیدی از تاریخ را رو کنیم.
روئینی درباره روند داستانی این مستند توضیح داد: تلاش کردیم که با شناخت شخصیت سید جمالالدین اسدآبادی قصهای از زندگی او برداشت کنیم و این قصه و اطلاعات تاریخی را به شکلی کنار هم قرار دهیم که جذابیت مستند برای مخاطبان از دست نرود. ما قصد نداشتیم مانند کلاس درس عمل کنیم بلکه می خواستیم بر مبنای اسناد و شواهد موجود برآیند تاریخیمان را به صورت جذاب ارائه کنیم.
این فیلمساز تصریح کرد: نهضت توتون و تنباکو اولین قیام مردم علیه ظلم بوده که به نتیجه میرسد و از نظر تاریخی بسیار دوران مهمی است. مجموع اتفاقات در آن دوره در نهایت به یک جریان و اتحاد جمعی ختم میشود و از این منظر مهم بود که ما نشان دهیم این جریان و اتفاقات به چه شکل رقم خورده است.
روئینی در پایان گفت: من از جشنواره «سینماحقیقت» دلخورم و احساس میکنم به فیلم من کم توجهی کردند. فیلم ما در ۲ بخش گفتار متن و گوینده متن نامزد شد درحالی که حداقل میتوانست در بخش تحقیق و پژوهش هم نامزد و برنده شود.
مستند سینمایی «جمالالدین»، محصول مرکز مستند سوره به تهیهکنندگی امیر روئینی و کارگردانی امیر روئینی و علی کوشا در هفدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» حضور داشت.
سایر عوامل این پروژه عبارتند از فیلمنامه و تحقیق: امیر روئینی، تدوین: محمد کریمپور، نویسنده گفتار متن: امیرمحمد کوچکزاده، صداگذار: محمد درگاهی، گفتار متن: فخرالدین صدیق شریف و سعید مقدممنش، مدیر فیلمبرداری: رضا دیدار، فیلمبردار: رسول تنهایی، طراح گریم: محسن دارسنج، طراح صحنه و لباس: حمید بخشی، جلوههای ویژه بصری: حمید شبخیز، مجری طرح: حرکت گستر کوشا؛ پرویز کاظملو، مدیر تولید: پرویز کاظملو، دستیار کارگردان: شادی محمدی لوئی، منشی صحنه: پریوش سلطانی، عکاس: محمد جوانشیر و محمد طاهری، مدیر تدارکات: حسین رحیمی و محصول مرکز مستند سوره.