به گزارش خبرنگار مهر، عصر روز گذشته (دوشنبه ۱۸ تیرماه) اولین همایش ملی فلسفه برای کودکان «ضرورت ورود فلسفه‌ورزی با کودکان در مدارس» در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.
روح الله کریمی که سالهاست در حوزه فبک (فلسفه برای کودکان) به صورت تخصصی مشغول فعالیت است در ابتدا معرفی کوتاهی درباره پایگاه فکرپروری ایران که زیرمجموعه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است ارائه داد و گفت: این مرکز در حال حاضر در حال توسعه، بهبود و ارتقاست و حدود ۵۰ طرح درس موضوعات مختلف و برای سنین مختلف دارد که امیدواریم به زودی بیشتر و بیشتر هم شود.
وی در ادامه درباره موضوع «ضرورت ورود فلسفه به برنامه آموزشی دوره ابتدایی» سخنرانی کرد و گفت: در برنامه درسی سیستم آموزش و پرورش ما، آموزش فلسفه، درسی برای دروس دوره متوسط و فقط برای رشته علوم انسانی است و غیر از دو واحد فلسفه و یک واحد منطق درس دیگری با موضوع فلسفه نه به صورت تلفیقی و نه به صورت مستقل وجود ندارد. درس تفکر و پژوهش هم ممکن است شمه هایی از فلسفه داشته باشد اما بیشتر شبیه مهارت‌های زندگی است تا فلسفه.
کریمی افزود: در آموزش نوین در جهان اما فلسفه در تمام مقاطع درسی از ابتدایی تا متوسطه بسیار مورد تاکید قرار می‌گیرد و مقالات و کتاب بسیاری با موضوع تعلیم وتربیت و فلسفه وجود دارد که همگی با تاکید براین است که چرا مهم است فلسفه از دوران ابتدایی جزو برنامه درسی بچه‌ها باشد.
این مدرس و پژوهشگر فلسفه برای کودکان توضیح داد: درباره چرایی لزوم فلسفه در برنامه درسی بچه‌ها در این مقالات موارد متعددی ذکر شده است که من در ادامه به آنها اشاره خواهم کرد؛ یکی اینکه کودکان مهم است فلسفه بخوانند تا درک کنند چه چیزی برایشان مهم است درواقع بچه‌ها باید یاد بگیرند به چه موضوع و مسائلی توجه کنند و از چه موضوع و مسائلی باید صرف نظرکنند. فلسفه به ما کمک می‌کند به ارزش‌ها و هنجارهای خودمان توجه کنیم و با هنجارها و ارزش‌های جامعه مقایسه کنیم و بتوانیم میان این ارزش‌ها اولویت بندی کنیم. این موضوع از این جنبه اهمیت دارد که ما در جامعه با یکسری ارزش مواجه هستیم که به ما تلقین می‌شود و اینکه ما بدانیم کدامیک از این ارزش‌ها را بپذیریم با خواندن فلسفه میسر می‌شود.
کریمی ادامه داد: کودکان دنیای امروزه با ارزش‌هایی مواجه می‌شوند که مقابل ارزش‌هایی است که جامعه و خانواده به آنها تلقین کرده است. در نسل ما و قبل از ما اینگونه بود که یکسری ارزش به ما تلقین می‌شد که ما فکر می‌کردیم جهان ممکن فقط همین جهان است و باید تا آخر عمر با این ارزش‌ها زندگی کنیم اما کودکان امروز اینطور نیستند چون امروزه به واسطه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی ارتباط با دنیا گسترش پیدا کرده و نتیجه اینکه دانش‌آموزان پس از پایان مدرسه حس می‌کنند ارزش‌هایی که مدرسه به آنها تلقین کرده به نوعی سرشان کلاه گذاشته شده چون با یکسری ارزش‌های مقابل آنها مواجه است و اگر ما به بچه‌ها تفکر، تأمل و احساس مسئولیت یاد ندهیم ارزش دیگری را به راحتی و بدون دلیل می‌پذیرد.
این استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در ادامه موضوع چرایی لزوم فلسفه در برنامه درسی بچه‌ها گفت: آموزش فلسفه به بچه‌ها کمک می‌کند که از بچگی برای گرفتن تصمیم‌های سخت و پیچیده تمرین کنند تا در آینده تصمیمات بهتری بگیرند، علاوه براینکه تفکر عمیق، پویا و منطقی را در بچه‌ها تقویت می‌کند. اغلب ما مدرسه را محلی برای رشد کودک می‌دانیم اما از یک مؤلفه مهم که معلم است غافل می‌شویم. ما هیچگاه فکر نکردیم که آیا رشد معلم هم مهم است یا نه یا مثلاً در حین کار چه صدماتی می‌بیند و امثال اینها. امروزه با توجه به دید و نگاهی که به معلم وجود دارد، معلم هم اهمیت پیدا می‌کند چون باید هرروز نو به نو شود و رشد کند و فلسفه یعنی عشق همیشگی و دائم به یادگیری و دانستن و در چنین شرایطی، معلم دیگر فقط برای گذران زندگی کار نمی‌کند و احساس سرخوردگی نمی‌کند علاوه براینکه رشد دانش آموز زمانی اتفاق می‌افتد که معلمش هم رشد کند.
کریمی تصریح کرد: براساس تحقیقاتی که صورت گرفته مشخص شده که آموزش فلسفه در مسیر پیشبرد اهداف سنتی هم نقش مهمی دارد. یعنی دانش آموزانی که آموزش فلسفه دیده‌اند غالباً در دروس دیگر مثل ریاضیات و علوم بهتر هستند چون قدرت تحلیل بهتری دارند. وقتی یک نفر به تفکر وایده خود مسلط می‌شود با مسائل و موضوعات به شکل دیگری برخورد و مسائل را به شکل دیگری حل می‌کند.علاوه براینکه بسیاری از مشکلات بچه‌ها به خاطر مشکلاتی است که در مهارت فکری دارند به عنوان مثال کودک ما خوب نمی‌تواند روخوانی کند چون نمی‌تواند خوب تحلیل کند.
وی در پایان بیان کرد: آموزش فلسفه باعث می‌شود تا بچه‌ها با جهان پیرامون خودشان مسئولانه‌تر برخورد کنند چون فهم معنادارتری از جهان دارند. مورد دیگر آموزش فلسفه موجب می‌شود که تفاوت‌ها در عین دوستی گرامی داشته شود به این معنی که بچه‌ها یاد می‌گیرند که می‌توانند با یک نفر دوستی کنند و صمیمی شوند اما با او عقاید متفاوت داشته باشند. علاوه براینکه بچه‌هایی که فلسفه می‌خوانند در مدیریت احساساتشان زبده می‌شوند و توانایی حل مسئله پیدا می‌کنند. در تفکر فلسفی کمیت مهم نیست بلکه کیفیت اهمیت دارد اینکه چند کتاب خواندم مهم نیست اینکه چقدر عمیق فکر می‌کنم مهم است. در تفکر فلسفی یاد می‌گیریم که بهتر است درباره یک موضوع عمیق شویم نه اقیانوسی به عمق یک سانت. تفکر فلسفی به ما می‌آموزد بزرگ فکر کنیم و دچار خطا در تفکر نشویم و رشادت فکری داشته باشیم.