امین کاوه کارشناس انرژی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: زمانی که بحث نا ترازی به میان می‌آید منظور ناترازی بین تولید و مصرف است به همین دلیل نیز باید از جنبه تولید و مصرف مورد برسی قرار گیرد. در بحث ناترازی برق هم یکی از مهمترین مولفه‌هایی که با آن مواجهیم ناترازی مالی موجود در صنعت برق است.
وی ادامه داد: ناترازی مالی به این شکل است که تقریباً هزینه‌کرد هر یک کیلووات ساعت تولید برق ۲ هزار و ۸۰۰ تومان می‌شود؛ به عبارتی هزینه‌های تمام شده تولید به صورت دلاری و هزینه‌های تمام شده فروش به صورت ریالی است؛ به عنوان مثال گران‌ترین برق را که در نظر بگیریم هزار و ۲۰۰ تومان برای هر کیلووات ساعت فروخته می‌شود و از مشترکان خانگی به صورت پلکانی بین ۶۰ تا ۲۵۰ تومان به ازای هر کیلووات ساعت دریافت می‌شود به همین دلیل هزینه تولید و فروش توازن ندارد.
این کارشناس انرژی خاطرنشان کرد: اولین اقدامی که باید در دولت چهاردهم صورت بگیرد تنظیم بازار برق است و باید به برق به عنوان کالا نگاه کرد و به عنوان تولیدکننده و کسی که قرار است محصول خود را بفروشد باید صرفه اقتصادی مبتنی بر سود داشته باشد. مسأله‌ای که در جای جای جهان وجود دارد.
کاوه ادامه داد: مشکل اصلی ما ناترازی مالی در حوزه تولید است و بخش خصوصی هم زمانی که برایش سود نداشته باشد رغبتی برای حضور در این حوزه ندارد. البته در تولید انگیزه‌های حداقلی وجود دارد در حالی که در حوزه انتقال و توزیع بخش خصوصی هیچ علاقه‌ای به سرمایه گذاری ندارد و عملاً پروژه‌ها باید به صورت پیمان کاری واگذار شوند.
وی با اشاره به اینکه هیچ نظارت و کنترلی بر مصرف وجود ندارد، خاطر نشان کرد: توسعه شهری، مدرن سازی روستاها، قوانین جدید نظام مهندسی برای ساخت و ساز و.... باید مورد توجه قرار گیرند زیرا سالانه با رشد ۱۰ درصدی برق مواجه هستیم.
رفع ناترازی برق نیاز به ۱۹ میلیارد دلار سرمایه گذاری دارد
کاوه اضافه کرد: در برنامه توسعه هفتم باید به تولید برق در اوج ۸۷ هزار مگاوات و مصرف ۸۵ هزار مگاوات برسیم تا بتوانیم تراز تولید و مصرف را مثبت کنیم. این مساله به ۱۹ میلیارد دلار به سرمایه گذاری نیاز دارد و اگر در طول برنامه هفتم این سرمایه گذاری تقسیم شود سال ۱۴۰۳ باید یک نزدیک به ۶ میلیارد دلار سرمایه را وارد تولید، توزیع و انتقال برق کنیم؛ به این شککل که حدود ۴ میلیارد دلار صرف تولید و ۲ میلیارد دلار برای توزیع و انتقال باید هزینه کنیم.
وی ادامه داد: سرمایه گذار هم زمانی به این حوزه ورود پیدا می‌کند که بازار واقعی برق شکل گرفته و سودآور باشد تا انگیزه برای سرمایه گذاری داشته باشد.
ناترازی ۱۵ هزار مگاواتی برق
به گفته این کارشناس انرژی، نیازمند سازمانی هستیم که به صورت همزمان مدیریت تولید و مصرف را انجام دهد. اکنون در اوج بار نزدیک به ۱۵ هزار مگاوات ناترازی برق وجود دارد. فرسودگی تجهیزات در سال‌های اخیر افزایش یافته ولی در بحث مصرف نهایی ۱۵ درصد مصرف نهایی نسبت به برنامه ششم افزایش یافته است.
وی با اشاره به چند راهکار برای جلوگیری از ناترازی برق در دولت چهاردهم یادآور شد: شاید سیاست‌هایی که در بحث مصرف خانگی وجود دارد مبنی بر پرداخت سوبسید اهمیت داشته باشد اما در بحث صنعتی و قیمت ارزان برق صنایع کسی حاضر به سرمایه گذاری نیست به همین دلیل باید اصلاح قیمت و آزادسازی قیمت‌ها برای صنایع صورت بگیرد. اصلاح روابط خارجه با سایر کشورها نی باید در دستور کار قرار گیرد. الزام سرمایه گذاری بخش مسکن و بهینه سازی واحدهای نوساز نیز از دیگر موضوعات مورد توجه است و در نهایت با روش‌های تشویقی مشارکت سرمایه گذاران بخش خصوصی فعال شود.