خبرگزاری مهر، گروه مجله - فاطمه برزویی: اگر اهل فضای مجازی باشید به احتمال زیاد در یکی دو هفته اخیر، پست‌ها و استوری‌هایی با مضمون «تحریم اسرائیل در المپیک» را در صفحات مختلف اینستاگرامی دیده‌اید. این تحریم که ابتدا توسط مقامات فلسطینی مطرح شد، اکنون به یک درخواست عمومی تبدیل شده است؛ از کاربران عادی گرفته تا افراد مشهور و فعالان حقوق بشر، افراد بسیاری در این کمپین شرکت کرده‌اند و خواستار محرومیت اسرائیل از شرکت در المپیک پاریس ۲۰۲۴ هستند.
داستان‌های تلخی از این جنگ به گوش می‌رسد، جنگی که به هیچ غیرنظامی رحم نمی‌کند. «ماجد ابو مرهیل»، اولین دونده المپیکی فلسطین که در بازی‌های آتلانتا ۱۹۹۶ شرکت کرده بود، چند هفته پیش به دلیل کمبود کمک‌های پزشکی در غزه درگذشت. ژانویه گذشته مصادف با دی ماه ۱۴۰۲ هم «هانی المصدار»، مربی فوتبال المپیک فلسطین در حمله هوایی اسرائیل به غزه کشته شد.
کمیته المپیک فلسطین تخمین می‌زند بیش از ۴۰۰ ورزشکار، مربی و افراد مرتبط با ورزش فلسطین در جریان حملات اخیر رژیم صهیونیستی جان خود را از دست داده باشند.
آی‌اوسی در آی‌سی‌یو
بسیاری انتظار داشتند کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) واکنشی نسبت به این کشتار نشان دهد؛ کشتاری که ورزشکاران را نیز در تیررس خود قرار داده بود. این انتظار به دلیل آن بود که «کمیته المپیک فلسطین» سال‌هاست توسط IOC به رسمیت شناخته شده است. جالب است بدانید آی‌سواو دو تعهد اصلی دارد، اول، «ترویج جامعه‌ای صلح‌آمیز که به حفظ کرامت انسانی اهمیت می‌دهد» و دوم، «احترام به اصول اخلاقی بنیادی جهانی».
اما نه تعهدات و شعارها و نه به رسمیت شناختن کمیته المپیک فلسطین توسط آی‌اوسی، باعث نشد این مرجع بین‌المللی به نفع مظلومان غزه موضع بگیرد؛ نه هیچ همدردی با فلسطین، نه هیچ مقابله‌ای با اسرائیل و نه هیچ‌گونه واکنش دیگری! این موضوع نشان‌دهنده تناقض آشکار بین شعارها و اصول اعلام شده و عملکرد واقعی کمیته بین‌المللی المپیک است.
این تناقض آنجا پررنگ‌تر و عیان‌تر می‌شود که به دو سال پیش برمی‌گردیم؛ زمانی که روسیه به اوکراین حمله کرد! آن روزها برخلاف آنچه امروز از آی‌اوسی می‌بینیم IOC به سرعت واکنش نشان داد و روسیه را به دلیل جنگ‌طلبی محکوم کرد. یکی از معاونان رئیس IOC گفت: «جنگ، ضد ایده‌آل المپیک است» و همچنین تکرار کرد: «ما اقدامات فدراسیون روسیه را محکوم می‌کنیم. آنها حق عضویت در جامعه بین‌المللی المپیک را از دست داده‌اند.»
خون اسرائیل رنگین‌تر از روسیه است؟
به دلیل همین موضع‌گیری کمیته بین‌المللی المپیک، ورزشکاران روس در المپیک تابستانی ۲۰۲۴ پاریس به عنوان «ورزشکاران بی‌طرف فردی» شرکت خواهند کرد و باید شرایط سختگیرانه‌ای را رعایت کنند؛ برای مثال آنها بدون پرچم یا سرود روسیه رقابت می‌کنند. اما همین بین وقتی از «توماس باخ» رئیس کمیته بین‌المللی المپیک پرسیدند که آیا اسرائیل اجازه شرکت در المپیک پیش روی پاریس را خواهد داشت یا خیر، او به روشنی گفت: «در این مورد هیچ سوالی وجود ندارد.». بعد از آن اعلام شد که ۸۷ ورزشکار المپیکی اسرائیل، زیر پرچم این رژیم اشغالگر در مسابقات شرکت خواهند کرد.
بنابراین در حالی که روسیه به اتهام جنگ‌طلبی با محدودیت‌های شدیدی مواجه شده، اسرائیل با وجود اتهامات مشابه و نقض حقوق بشر، همچنان اجازه شرکت در المپیک را دارد.
همه اینها در حالی است که به وضوح جنگ میان روسیه و اوکراین قابل مقایسه با نابودی غزه توسط اسرائیل نیست. هرچند تاریخ به ما دوقلوهای ژئوپلیتیکی نمی‌دهد و نمی‌شود انتظار داشت دو واقعه یکسان باشند اما اختلاف میان درگیری اوکراین و روسیه و اشغالگری صدساله اسرائیل در فلسطین از زمین تا آسمان است و روی دو کفه هیچ ترازویی به هم نزدیک نمی‌شود.
با این حال، IOC به عنوان یک نهاد «صلح‌طلب» این قدرت را دارد که اسرائیل را ناقض صلح نشناسد و در آن سوی ماجرا ورزشکاران روس را مجبور می‌کند از زیر پرچم کشور خود بیرون بیایند و به عنوان «ورزشکاران بی‌طرف فردی» در رقابت‌ها شرکت کنند؛ استانداردی که دست کم مشابه آن می‌تواند برای اسرائیل نیز اعمال شود تا پرچم آن در رقابت‌هایی که با شعار صلح شناخته می‌شود بالا نرود اما متأسفانه تا کنون خبری از این ماجرا نیست.
همه اینها در حالی است که فقط از هفت اکتبر تاکنون نزدیک به ۴۰ هزار فلسطینی شهید شده‌اند و مجله پزشکی بریتانیایی «The Lancet» محاسبه کرده که اگر مرگ‌های غیرمستقیم و هزاران نفری که زیر آوار دفن شده‌اند را در نظر بگیریم تعداد واقعی مرگ و میر به حدود ۱۸۶ هزار نفر می‌رسد. «آریه نییر»، یکی از بنیانگذاران دیده‌بان حقوق بشر، این واقعه را «نسل‌کشی» نامیده است و ماه‌هاست این جنایت، توسط مردم کشورهای مختلف دنیا تحت عنوان «نسل‌کشی» محکوم می‌شود.
سال ۲۰۲۴ و هنوز هم نژادپرستی!
این رویکرد دوگانه و متناقض صدای چهره‌های زیادی را درآورده است. «نعمان کورتولموش» رئیس مجلس ترکیه، به این موضوع که قوانین درباره اسرائیلی‌ها کار نمی‌کند اشاره کرد و در گفتگو با روزنامه‌نگار «واشنگتن پست» گفت: «این رویکرد نوعی نژادپرستی است. اگر قربانیان فلسطینی را به اندازه قربانیان اوکراینی مهم ندانید، به این معناست که می‌خواهید نوعی سلسله مراتب در بین بشریت ایجاد کنید.»
«مرجان ساتراپی»، نویسنده مشهور فرانسوی-ایرانی، به این تناقضات اشاره کرده و گفته است که اگر حزب راست افراطی تجمع ملی در فرانسه به قدرت برسد، او المپیک را تحریم خواهد کرد. او با تاکید بر نگرانی‌هایش در مورد افزایش نژادپرستی و تبعیض در سیاست‌های این حزب، گفته است: «چگونه می‌توان در سال ۲۰۲۴ نژادپرست بود؟ این نوع تفکر بسیار کهنه و باستانی است.»
در دنیای ورزش و میان مدافعان حقوق بشر، بسیاری بر این عقیده‌اند که اگر کمیته بین‌المللی المپیک رویه خود را تغییر ندهد، این سلسله مراتب و تفکر کهنه و باستانی در بازی‌های المپیک پاریس به وضوح به نمایش گذاشته خواهد شد. به عبارت دیگر، این رفتارها نشان می‌دهد که ارزش‌گذاری متفاوت بر جان انسان‌ها بر اساس «نژاد، ملیت و مذهب»، هنوز در نهادهای بین‌المللی وجود دارد.
IOC پشت پوشش ضعیف و غیر قابل باور «بی‌طرفی» پنهان شده و ادعا می‌کند در موضوعات سیاسی میان کشورها دخالتی ندارد؛ اما این ادعا بر تن عملکرد این نهاد زار می‌زند. عملکرد کمیته بین‌المللی المپیک هم مانند بسیاری از نهادهای بین‌المللی دیگر اغلب به معنای «حمایت از مهاجم» ، «ارضای قدرتمندان» و «نادیده گرفتن مظلومان» است.
حالا دیگر گوش‌هایمان عادت کرده که از سوی سازمانی مانند کمیته بین‌المللی المپیک حرف از بی‌طرفی بشنود و چشم‌هایمان هم فهمیده که قرار است پشت این ادعای گزاف، حمایت و پشتیبانی از مهاجم را ببیند؛ حمایتی که به قدرتمندان اجازه می‌دهد بدون مجازات به کار خود ادامه دهند، قربانیان را نادیده بگیرد و آنها را بدون حمایت رها کند.
در میدان میان اسرائیل و فلسطین، نیاز چندانی برای خط کشی میان مهاجم و مظلوم وجود ندارد.
ورزش به نفع ارتش
با همه آنچه گفته شد در روزهای اخیر، کمیته المپیک فلسطین (POC) با تلاش‌های فراوان و جمع‌آوری شواهد متعدد، پرونده‌ای مفصل را به کمیته بین‌المللی المپیک ارائه کرده است. این پرونده حاوی مثال‌هایی از رفتارهای ورزشکاران اسرائیلی است که به اعتقاد POC، با روحیه و ارزش‌های المپیک همخوانی ندارد.
ماجرا از این قرار است که چندین ورزشکار اسرائیلی، در جریان بازدید از سربازان مستقر در نزدیکی غزه، تصاویری از خود در کنار موشک‌های امضا شده را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته‌اند. «نادر جیووسی»، معاون دبیر کل کمیته المپیک فلسطین، با اشاره به این موارد گفت: «ما این درخواست را به دلیل نقض حقوق بشر در غزه و کشتار و قتل بی‌گناهان مطرح کرده‌ایم.» جیووسی تاکید کرد که ورزشکاران اسرائیلی به نحوی رفتار کرده‌اند که با روحیه المپیک سازگار نیست.
او به دیدارهای این ورزشکاران با سربازان اسرائیلی اشاره کرد و افزود: «برخی از این ورزشکاران به منظور تشویق ارتش اسرائیل، از سربازان مستقر در نزدیکی غزه بازدید کرده‌اند.» به عنوان مثال، یک قهرمان جودو تصاویر موشک‌های امضا شده را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرده و با افتخار نوشته است: «از طرف من به شما با لذت.» هرچند فدراسیون جودوی اسرائیل برای آنکه از تبعات آن فرار کند، اعلام کرده که این ورزشکار شخصاً موشک را امضا نکرده است.
این اسناد به عنوان بخشی از مدارک درخواست برای ممنوعیت کامل اسرائیل به کمیته بین‌المللی المپیک ارائه شده‌اند تا نشان دهند ورزشکاران اسرائیلی به اصول و ارزش‌های المپیک پایبند نیستند و رفتارهایشان با روحیه المپیک در تضاد است. اکنون، جهان تا آخرین ثانیه‌ها قبل از شروع رقابت‌ها نظاره‌گر است که آیا IOC به این درخواست‌ها پاسخ خواهد داد یا خیر.
ورزش برای ارزش
در المپیک پاریس، هشت ورزشکار فلسطینی با شور و اشتیاق برای نمایندگی کشورشان حاضر خواهند بود. این تیم در رشته‌های بوکس، جودو، تکواندو، تیراندازی، شنا، و دو و میدانی به رقابت خواهند پرداخت. در همین حال، زمین‌های ورزشی زیادی در غزه یا تخریب شده یا آسیب دیده‌اند. روزنامه‌نگار «کریم زیدان» اشاره کرده که رژیم اسرائیل، استادیوم تاریخی «یرموک» غزه را به یک اردوگاه بازداشت تبدیل کرده است، جایی که فلسطینی‌ها در آنجا بازداشت و بازجویی می‌شوند. همچنین تصاویری وجود دارد که نشان می‌دهد مردان فلسطینی توسط ارتش اسرائیل عریان شده و در یک استادیوم ورزشی بازداشت شده‌اند.
با تمام اینها، حضور ورزشکاران فلسطینی در المپیک پاریس نمادی از استقامت و پایداری ملت فلسطین خواهد بود. این ورزشکاران با وجود تمامی سختی‌ها و چالش‌ها، به پاریس آمده‌اند تا نه تنها مهارت‌های ورزشی خود را به نمایش بگذارند، بلکه نشان دهند که هویت و غرور ملی آنها حتی در سخت‌ترین شرایط نیز زنده است.
«ابوصال» بوکسور جوان فلسطینی با انگیزه‌ای قوی در رسانه‌های اجتماعی نوشت: «هر روز کار می‌کنم تا بهتر شوم و فلسطین را در بهترین سطح نمایندگی کنم.» ابوصال همراه با این پیام، ویدئویی از تمرینات خود در یک سالن ورزشی منتشر کرد. اما حتی رسیدن به المپیک نیز برای او چالشی بزرگ خواهد بود. وسیم باید از ایست‌های بازرسی اسرائیل در کرانه باختری عبور کند، وارد کشور همسایه اردن شود و از آنجا به پاریس پرواز کند. مرحله آخر نیز نیاز به ویزا دارد که معمولاً برای فلسطینیان به سختی قابل دسترسی است!
از طرف دیگر «حماده» وزنه‌بردار اهل غزه که در المپیک ۲۰۲۰ توکیو شرکت کرده بود، این بار مجبور شد بازی‌ها را رها کند. او در حالی که از جنگ در غزه فرار می‌کرد، ۲۰ کیلوگرم وزن کم کرد و نزدیک به ۴۰ روز منتظر اجازه خروج به مصر ماند. جیووسی درباره این وضعیت گفت: «در ابتدا، این وضعیت برای همه ورزشکاران یک شوک بود. همه از شدت سختی شرایط خسته و بی انرژی شده بودند. اما ما به عنوان یک ملت فلسطینی به شرایط عادت کردیم.»
او ادامه می‌دهد: «ورزشکاران ما می‌دانند که فقط ورزشکار نیستند. آنها امیدها و آرزوهای ملت فلسطین را با خود حمل می‌کنند. مسئولیت بزرگی بر دوش دارند که هویت ملی خود را نشان دهند و نشان دهند چقدر کرامت داریم به عنوان فلسطینی و چقدر روحیه جنگجویی درون ماست…»