به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «بررسی پدیده وضع و تحریف در احادیث مهدویت؛ جریانها، نمونهها و برآیندها» اثر خدامراد سلیمیان است که در پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تهیه و به همت نشر این پژوهشگاه در ۴۹۵ صفحه به چاپ رسید.
در میان انبوه حدیثهای صحیح و معتبر مهدویت، گاهی به اندک سخنانی برخاسته یا تصرف شده برمیخوریم. این اندک به سبب تأثیر شگرفی که مهدویت در زندگی مسلمانان دارد، بسیار است.
بررسی و تحلیل انگیزهها در پاسخ به چراییهای «برخاستن و دستبرد در احادیث»، تبیین نمونهها در پاسخ به «چگونگیهای آن» و بررسی آسیبها در پاسخ به «چیستی پیامدهای آن» حقایق ناگواری را در این گستره به دست میدهد که برجستهترین آنها سست شدن بنیانهای مهدویت است.
در بایستگی این پژوهش دانش بنیان، همین بس که پدیده وزن و تحریف در احادیث مهدویت را بازنمایی میکند، با شناساندن سره از ناسره زمینههای بازپروری بنیانهای هرچه بیشتر معارف مهدوی در برپایی روایات معتبر را فراهم میسازد، کمک شایانی به پیرایش این باور ارزشمند از افزودهها و بر خواستهها مینماید.
روش این تحقیق، روش روایی - تاریخی است که افزون بر مطالعه منابع و اسناد روایت، به گزارههای تاریخی مربوط نیز توجه شده است؛ چرا که تبیین نقش جریانهای مذهبی مؤثر در این پدیده نیازمند بررسی شواهد تاریخی است.
پژوهش حاضر از نوع پژوهش توسعهای به شمار میآید که تلاش میکند به گونه توصیفی، تحلیلی و انتقادی انجام پذیرد.
از آنجا که موضوع پژوهش بررسی روایات معصومان (ع) است روش نقلی پی گرفته میشود و متن روایت در سه مرحله (بررسی اسنادی، بررسی متنی و کشف مدلول متون) بررسی خواهد شد.
این اثر در چهار بخش و ۱۶ فصل تألیف شده است؛ در بخش اولین اثر که به «کلیات» پرداخته شده و مفاهیمی از جمله حدیث، تحریف، انتحال، مهدویت و جریان تبیین و وضع و تحریف در شیوههای جعل و تحریف حدیث حکم شرعی وضع حدیث (شیوههای جعل و تحریف حدیث، حکم شرعی وضع حدیث، راهبرد معصومان (ع) در برابر جعل و تحریف، موضوعات نگاری در شیعه، توصیفات حدیث جعلی و جاعلان حدیث، پیامدهای جعل و تحریف در روایات مهدویت، برخی کتابهای روایی مهدویت مشتمل بر جعل و تحریف) مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
نویسنده در فصل دوم که با عنوان «زمینههای جعل و تحریف در روایات مهدوی» به رشته تحریر درآمده است، در دو فصل به زمینهها و انگیزههای درونی (انگیزههای پنداری، انگیزههای مادی و دنیایی، و انگیزههای به ظاهر معنوی) و زمینهها و انگیزههای بیرونی (انگیزههای سیاسی و فرهنگی) اشاره کرده است.
«نقش جریانهای انحرافی در جعل و تحریف در روایات مهدوی» عنوان یکی دیگر از فصول این اثر است که در پنج فصل به نقش پنج جریان کیسانیه، زیدیه، ناووسیه، اسماعیلیه و واقفیه در جعل و تحریف روایات مهدوی پرداخته شده است.
چهارمین آخرین بخش از کتاب حاضر به «گونه شناسی و نقد احادیث» برساخته و تحریف شده اختصاص یافته و در قالب شش فصل مباحثی اعم از احادیث مخالف قرآن، احادیث مخالف گزارههای قطعی تاریخی، احادیث مخالف ضروری دین و اصول مذهب، احادیث مخالف حس و تجربه علمی، احادیث دارای رکاکت، و احادیث مخالف با اتفاق نظر دانشمندان شیعه تشریح شده است.