به گزارش خبرنگار مهر، دو کتاب «زیباترین تاریخ زمین» و «زیباترین تاریخ گیاهان» به‌تازگی با ترجمه مهدی ضرغامیان توسط نشر نو منتشر و راهی بازار نشر شده‌اند.
«زیباترین تاریخ زمین» گفتارهایی از آندره برائیک، پل تاپونیه، لستر براون و ژاک ژیراردون را شامل می‌شود و نسخه اصلی‌اش سال ۲۰۰۷ در پاریس چاپ شده است. این‌کتاب از عناوین مجموعه «کتابخانه تاریخ طبیعی» است که این‌ناشر چاپ می‌کند.
مطالب این‌کتاب صحنه‌های دیالوگ و گفتگوی بین نویسنده یا شخصیت‌های آن هستند. به این‌ترتیب آندره برائیک؛ اخترفیزیکدان فرانسوی و کاشف حلقه‌های سیاره نپتون، پل تاپونیه؛ زمین‌شناس فرانسوی و متخصص برخورد قاره‌ها با همدیگر، لستر براون؛ تحلیلگر محیط‌زیست آمریکایی و پیشگام حفظ محیط زیست و ژاک ژیراردون؛ نویسنده و سردبیر سابق مجله علم و زندگی در فرانسه هستند که به‌عنوان شخصیت‌های این‌کتاب در صحنه‌های مختلف با یکدیگر گفتگو می‌کنند.
در صحنه‌ها و گفتگوهای کتاب پیش‌رو درباره تاریخ ۵/۴ میلیاردساله سیاره‌ای بحث می‌شود که همزمان با ستاره‌اش زاده و گهواره زندگی گیاهان و جانوران شد. همچنین به سوالاتی از این‌دست پاسخ داده می‌شود: چرا این سنگریزه ناچیز در بی‌کرانگی جهان با این سرنوشت شگفت‌آور مواجه شد؟ چگونه این سنگریزه به سیاره‌ای در حال تغییر تبدیل شد و در گوشه‌ای از کهکشان زندگی را پدید آورد؟ چرا انسان‌ها و جانوران و گیاهان زندگی در مناطق لرزه‌خیز و آتش‌فشانی را بیشتر دوست دارند؟ آیا روزی استرالیا بخشی از آسیا خواهد شد؟ خاک چین در آسمان آمریکا چه می‌کند؟ و ...
«زیباترین تاریخ زمین» ۳ پرده یا فصل دارد که به این‌ترتیب‌اند: «پرده اول: پیدایش یک خانه‌به‌دوش»، «پرده دوم: سیاره زنده» و «پرده سوم: زمین انسان‌ها». هرکدام از این‌پرده‌ها، ۳ صحنه دارند. پرده اول از ۳ صحنه «دختر زمان»، «زیر نور مهتاب» و «آسمانِ زمین» تشکیل شده است. «سال‌های سهمگین»، «عصر دگرگونی» و «سیاره مسکونی» هم سه‌صحنه پرده دوم هستند. سومین‌پرده هم دربرگیرنده صحنه‌های «مستعمره‌سازی»، «انسان آب برمی‌دارد» و «به‌سوی سازش» است.
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
* چگونه از زنجیره جزیره‌های آتش‌فشانی به قاره‌ها رسیدیم؟
- تا موقعی که صرفا جزیره‌هایی کوچک بودند، ناپدید می‌شدند و دوباره پدیدار می‌شدند و صخره‌های جدید سبک‌تری داشتند. ولی وقتی این‌ساختارها بزرگ‌تر می‌شدند، با دشواری بیشتری در گوشته فرو می‌رفتند. حلقه‌های رشد آتش‌فشانی در پیرامون آنها گسترش می‌یافت و کم‌کم سطحشان بالا می‌آمد. هسته‌های قاره‌ای به‌صورت گریز از مرکز، کمی مثل حلقه‌های دایره‌ای رشد درخت‌ها، رشد می‌کردند و بیشتر و بیشتر وسعت می‌یافتند. ولی ممکن بود خرد هم بشوند، با هم برخورد کنند و همدیگر را بفرسایند.
این‌کتاب با ۱۹۹ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۰۰ هزار تومان منتشر شده است.
«زیباترین تاریخ گیاهان» هم با همان‌ساختار «زیباترین تاریخ زمین» تدوین شده و دربرگیرنده گفتگوهای ژان-ماری پِلت، مارسل مازوایه، تئودور مونو و ژاک ژیراردون است و نسخه اصلی‌اش سال ۱۹۹۹ منتشر شده است.
ژاک ژیراردون می‌گوید این‌کتاب، داستان درخت است؛ داستانی که مجذوب می‌کند اما گاهی آزار هم می‌دهد. این‌کتاب به‌گفته ژیراردون، کتاب تاریخ درخت نسب‌شناسی است که ریشه‌های این‌درخت ریشه‌های انسان‌هاست. توضیح بیشتر او این است که زندگی طی دومیلیارد سال به‌صورت گیاهی باقی ماند. سپس تنه درخت زندگی به دو شاخه اصلی تقسیم شد؛ تنه جانوران که تازه پدید آمده بود و ما هم آخرین‌جوانه‌اش هستیم و تنه گیاهان که همچنان به شاخه‌شاخه‌شدن ادامه داده است.
این‌پژوهشگر می‌گوید تقدیری غیرقابل فهم‌تر از سرنوشت گیاهان نیست چون برای گیاهانی که آنان را می‌خورند اکسیژن تولید می‌کنند. گیاهان فاقد نظام اعصاب مرکزی‌اند و هوش ندارند اما این‌نگاهی است که ما نسبت به آنها داریم. چون پژوهشگران کشف کرده‌اند که بعضی گیاهان می‌توانند با هم ارتباط داشته باشند و گیاهان گلدار هم می‌توانند بنابر منفعت خود از حشرات و جانوران استفاده کنند. حاضران در این‌کتاب می‌گویند از جلبک آبی گرفته تا جلبک قرمز، راهی طولانی طی شده و پیشرفت زیادی حاصل شده است.
کتاب «زیباترین تاریخ گیاهان» هم ۳ پرده گفتگو دارد که به‌ترتیب عبارت‌اند از: «ادیسه وحشی»، «هجوم انسان‌ها» و «آینده طبیعت». اما پرده‌های این‌کتاب به‌خلاف «زیباترین تاریخ زمین» ۳ صحنه ندارند. پرده اول، ۵ صحنه، پرده دوم، ۴ صحنه و پرده سوم هم ۳ صحنه دارد.
«زندگی در دریا»، «اشغال زمین»، «نوآوری‌های بزرگ»، «عصر ترفندها» و «درخت شهرها و درخت کشتزارها» عناوین صحنه‌های ۱ تا ۵ پرده اول کتاب هستند. پرده دوم دربرگیرنده ۴ صحنه با این‌عناوین است: «علفزارهای سازگار»، «اهلی‌کردن غلات»، «باغ مهاجر» و «رمان گل سرخ». پرده سوم هم ۳ صحنه دارد که از این‌قرارند: «عصر گیاه_شیء»، «خطر بیابان‌ها» و «گیاهان در قرن بیست‌ویکم».
در قسمتی از این‌کتاب می‌خوانیم:
* نخستین گیاهان کشت‌شده کدام‌ها بودند؟
- چنان‌که گفتم، چند کانون اصلی وجود دارد، یعنی جاهایی که کشاورزی به‌تنهایی و مستقل از هر تاثیر بیرونی به وجود آمده است. کانون شمال آمریکا جدیدتر و در عین حال فقیرتر است. گیاهان مرتع در این‌قاره، فقط ۱۰۰۰ سال پیش از میلاد در منطقه می‌سی‌سی‌پی/میسوری اهلی شدند. با این‌حال، شاید همین منطقه بوده که گیاه خیلی مهم آفتابگردان را به ما داده باشد. اما مکزیک در آمریکای مرکزی و پرو در آمریکای جنوبی کانون‌های اصلی‌اند.
این‌کتاب هم با ۱۹۲ صفحه، شمارگان هزار و ۱۰۰ نسخه و قیمت ۲۰۰ هزار تومان به چاپ رسیده است.