به گزارش خبرگزاری مهر، نشست ظرفیت‌های صادراتی صنایع خلاق به افغانستان، تجربه‌نگاری حضور در نمایشگاه بین‌المللی ابوحنیفه کابل، با هدف توسعه بازار محصولات صنایع خلاق ایران در بازارهای افغانستان توسط مرکز نوآوری امید برگزار شد.
صاحبان صنایع خلاق در این نشست تأکید کردند بازار کشور افغانستان فرصتی مهم برای تولیدکنندگان ایرانی است که نباید از آن غفلت شود و با بهبود زیرساخت‌ها، این کشور می‌تواند تا ۵ سال آینده بازاری مهم برای تولیدات فرهنگی و کالایی برای کودکان و نوجوانان این کشور باشد.
نزدیکی‌های فرهنگی مزیت صادرات به افغانستان
سجاد عباسی مدیر مرکز ترویج و توزیع امید، در این نشست ضمن تأکید بر این مفهوم که در لایه کودک و نوجوان محصولات فرهنگی مطابق با فرهنگ و آموزه‌های فرهنگی خاص کشورمان تولید و عرضه می‌شود، گفت: این محصولات می‌تواند با توجه به قرابت‌های فرهنگی میان ایران و افغانستان بازار خوبی نیز در این کشور باشد و درآمد صادراتی مناسبی را برای کشور حاصل کند.
وی ضمن ابراز خرسندی از این امر که دولت طالبان توانسته بخشی از فعالان اقتصادی این کشور را که سال‌های گذشته از کشور خارج شده‌اند را به افغانستان برگرداند، افزود: این فعالان اقتصادی در برخی از بخش‌های اقتصادی و صنعتی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و تولیداتی به طور مثال در زمینه فولاد و میلگرد وجود دارد که موجب شده تا تولیدات صادراتی فولادی ایران بازار خود را در این کشور از دست بدهند. افغانستان بیشترین واردات را در زمینه صنایع غذایی، آرد، روغن و برخی محصولات کشاورزی دارد. بخش عمده این واردات، را از روسیه انجام می‌دهد و بیشترین صادرات ما در زمینه غذا به این کشور محصولات باغی است.
مدیر مرکز ترویج و توزیع امید گفت: نزدیکی‌های فرهنگی و تولیدات وابسته به فرهنگ مشترک در دو کشور از مهمترین مزیت‌های صادرات به افغانستان است. نباید فراموش کرد که افغانستان، عضو کشورهای شانگهای است و امکان انجام ال‌سی مشترک برای تجار وجود دارد.
بازار ۳۰ میلیونی افغانستان برای تولیدکنندگان ایرانی
محمد جعفر کبریایی مدیر عامل نوشت‌افزار «پرسان» نیز در ادامه این نشست ضمن ابراز خرسندی از این امر که تولیدکنندگان ایران از سال ۹۶ در بازار افغانستان حضور دارند، گفت: لوازم‌التحریر کالایی اقتصادی و فرهنگی است و به دلیل طرح‌ها و گرافیکی که بر روی تولیدات لوازم‌التحریر ایرانی انجام می‌شود و مردم افغانستان به تولیدات ایران در زمینه لوازم‌التحریر علاقه‌مند هستند.
وی افزود: در زمان جمهوریت افغانستان و حکومت طالبان، دوره‌های متفاوت حضور تولیدات ایرانی در بازار افغانستان تجربه شده است. این کشور در مسیر توسعه و رشد است و فرصت مهمی برای حضور تولیدکنندگان ایرانی در بازار این کشور است؛ چرا که حاکمیت فعلی این کشور نیز در حوزه‌های مختلف اقتصادی علاقه‌مند به تعاملات تجاری و اقتصادی با شرکت‌های ایرانی هم در حوزه صنایع خلاق و هم سایر تولیدات است و بازار ۳۰ میلیونی این کشور برای تولیدکنندگان ایرانی که امکان صادرات به این کشور را دارند، بسیار مهم است. بخشی از جامع تحصیل کرده افغانستان از این کشور مهاجرت کرده و نیاز این کشور است که این قشر را به زادگاه خویش بازگرداند. صنعت سینما در افغانستان مهجور است و بیشتر تولیدات سینما از کشورهای هند و پاکستان در این کشور عرضه می‌شود.
مدیر عامل نوشت‌افزار «پرسان» گفت: زیرساخت‌های بانکی، کارت به کارت و غیره نیز در افغانستان در حال حاضر وجود ندارد اما تا ۵ سال آینده به طور حتم این زیرساخت‌ها فراهم می‌شود. در چنین شرایطی، فرصتی برای شرکت‌های فعال در عرضه آثار هنری مانند فیلمیو و غیره فراهم خواهد آمد که تولیداتی مناسب برای حضور در افغانستان فراهم کنند. سایر کشورها نیز بیکار نمانده‌اند و تجار از کشورهای مختلفی از جمله آمریکا، مالزی و چین در تلاش برای کسب سهم از بازار افغانستان هستند. ۵ سال آینده، فرصتی طلایی برای کسب سهم از بازار صادرات کشور افغانستان است و نباید زمان را از دست داد. امروز جامعه تحصیل‌کرده زیادی در کشور افغانستان وجود دارند و باید مدل‌های سرمایه‌گذاری متفاوتی برای این کشور در نظر گرفت که یکی از روش‌ها به صورت مشارکت در سرمایه‌گذاری است.فرهنگ افغانستان وابستگی زیادی به دلیل حضور مردم این کشور در ایران دارد و اگر سهمی از بازار این کشور گرفته نشود ۵ سال آینده برای این کسب سهم دیر خواهد بود.
این تولیدکننده صنایع خلاق گفت: امروز، نیازسنجی، بازارسنجی و تعریف بازار در افغانستان برای کسب سهم از بازار صادراتی این کشور اهمیت ویژه‌ای برای ایران دارد. اسباب‌بازی به عنوان یکی دیگر از تولیداتی که می‌تواند در این کشور بازار مناسب داشته باشد. در زمان جمهوریت افغانستان، صادرات اسباب‌بازی به این کشور انجام شده و همین روند، می‌تواند تداوم داشته باشد. امروز در افغانستان به اینستاگرام، کاربریان بسیاری در فضای مجازی علاقه‌مند هستند. با نگاه ویژه به این مقوله می‌توان محتواهای فرهنگی شامل، بازی‌های رایانه‌ای و انیمیشن مخصوص کودکان و نوجوانان را به زبان متفاوت برای بازار این کشور تولید کرد. زنان را بخش مهمی از جامعه افغانستان هستند و امروز، زنان افغانستان آگاه اما محدود هستند. هم اکنون تولیدات ورزشی که بتواند زمینه ورزش در منزل را برای آنها فراهم کند، زمینه مناسبی برای صادرات تولیدکنندگان ایرانی خواهد داشت.
غفلت تولیدکنندگان محصولات فرهنگی ایران از بازار افغانستان
کبریایی گفت: جامعه افغانستان جامعه‌ای دارای طیف متفاوتی از اقوام و مذاهب اعم از شیعه و سنی و دیگر اقلیت‌ها است و باید یک فرد ایرانی محصولات فرهنگی و اقتصادی خویش را متناسب با فرهنگ و سلایق آنها تولید و برای صادرات آماده کند. معتقدم فارغ از مباحث حاکمیتی بخش‌خصوصی باید برای نیازسنجی بازار این کشور تلاش کند. متأسفانه تصویر درستی در میان تولیدکنندگان ایرانی از کشور افغانستان وجود ندارد. بخشی از تولیدکنندگان و تجار افغانستان را کشوری ناامن تصور می‌کنند و تمایلی به سرمایه‌گذاری در آن ندارند؛ در حالی که پیوست‌های فرهنگی میان ایران و افغانستان وجود دارد وتولیدکنندگان تلاش زیادی برای صادرات به کشورهای اروپایی دارند، از بازار در دسترس و نزدیک افغانستان به دلیل همین نگاه نامناسب غفلت کرده‌اند. امروز بخشی از تجار ایرانی به بازار سلیمانیه و کردستان در عراق توجه بیشتری دارند و هم اکنون افغانستان نیز ظرفیتی مهم برای تجارت و مردمی مناسب برای مبادلات تجاری دارد و پول تجار و بازرگانان یا تولیدکنندگان ایرانی به راحتی قابل برگشت به کشور است.
وی در پاسخ به پرسشی درباره نقش دولت در زمینه کسب سهم بیشتر از بازار افغانستان، با بیان این مفهوم که نقش دولت حاکمیتی و شناخت بیشتر درباره بازار این کشور است، گفت: البته تسهیل‌گری‌های دیگری نیز در اختیار و توان دولت هست. می‌توان گروه‌های دوستی برای ارتباط بهتر با این کشور برقرار کرد. اتاق‌های بازرگانی می‌توانند تجار دو کشور را به هم نزدیک کنند و در جهت نیازسنجی و شناخت بازار و اتصال تجار ایرانی و افغان نقش مهمی ایفا کنند. شناخت بازار و زیست بوم صادرات به افغانستان از مهمترین دستاوردهای نمایشگاه اخیر در افغانستان است. این شناخت مسیر تجار را فراهم خواهد کرد؛ ضمن اینکه نباید این نکته را دور از ذهن داشته باشیم که قراردادهایی در زمینه صادرات لوازم خانگی، دارویی، غذایی و غیره با تجار افغانستان منعقد شده است.
این عضو تولیدکنندگان صنایع خلاق ادامه داد: ۷۰ شرکت در نمایشگاه افغانستان شرکت کردند و در زمینه صنایع خلاق، تمرکز ما در نمایشگاه شناخت بازار، شناخت تجار، شرایط توزیع و غیره است و به طور حتم در آینده قراردادهای تجاری مناسبی به تصویب خواهد رسید. در بسیاری از تولیدات از نظر رقابتی امکان رقابت با تولیدکنندگان سایر کشورها و تولیدکنندگان افغانستان وجود دارد. به طور مثال در مورد لوازم التحریر هم تولیدکنندگان افغان و هم ایرانی کاغذ را به طور عمده از چین وارد می‌کنند.
جاذبه‌های کاراکترها و طرح‌های ایرانی و اسلامی برای پوشاک کودک و نوجوان در افغانستان
مهدی دافعیان یکی دیگر از فعالان صنایع خلاق و مدیر عامل پوشاک هدهد نیز در این نشست، با اشاره به این نکته که این شرکت از کاراکترهای ایرانی و اسلامی در تولید پوشاک استفاده می‌کند، گفت: کشور افغانستان به دلیل نزدیکی فرهنگی، بازار مناسبی برای صادرات صنایع خلایق در حوزه پوشاک کودک و نوجوان است.
وی افزود: وقتی صحبت از صنایع خلاق در هر کشوری می‌شود، یکی از مهمترین وجوه آن فرهنگ این کشور است. تولیدکنندگان فیلم و انیمیشن در حال حاضر با توجه به حضور طالبان نباید به بازار این کشور امیدواری چندانی داشته باشند اما این بازار در آینده نزدیک ظرفیت مناسبی دارد.
دافعیان با اشاره به وجود نوعی لباس بومی مورد استفاده در افغانستان، ادامه داد: تولیدات تولیدکنندگان ایرانی، باید متناسب با لباس‌های بومی مورد استفاده در این کشور تولید و عرضه شود، چرا که بخش عمده زنان مانتوهای بلندی مانند عبا می‌پوشند و بحمدلله، نمایشگاه افغانستان کمک کرد تا شناخت درستی از نحوه پوشش و پوشاک مورد استفاده در این کشور به دست آید.
صابر نوری محب مدیر نهالستان مرکز نوآوری امید هم با اشاره به این که دست‌اندرکاران این مرکز، در یک سفر یک هفته‌ای به افغانستان، در نمایشگاه این کشور حضور پیدا کرده، گفت: مرکز نوآوری امید کار حمایت از واحدهایی را دارد که در حوزه بازی و سرگرمی، خلق جهان داستان‌ها و تولید محتوا و بازار پردازی برای کودکان و نوجوان فعالیت می‌کنند. در این سفر، در گفت‌گو با افراد مختلف این نتیجه حاصل شد که حوزه صنایع خلاق مربوط به طبقه بالایی جامعه این کشور است. به طور مثال، فعالیت‌هایی که درزمینه فرهنگی است در این کشور در حد تعاونی است و هنوز ذائقه برای تولیدات جدید ایجاد نشده است. قشری از جامعه افغانستان، مصرف‌کننده تولیدات فرهنگی یا کالایی از تولیدات ایرانی هستند که می‌تواند ظرفیت مناسبی برای صادرات از ایران به این کشور باشد.
وی با اشاره به وجود محدودیت‌های بخش توزیع در بازار افغانستان اشار، ادامه داد: توسعه شبکه فروش در افغانستان کار سختی است و تمرکز باید بر کابل پایتخت افغانستان باشد. متاسفانه شبکه فروش گسترده در این کشور وجود ندارد. البته شبکه‌هایی نیز وجود دارند که باید کار توزیع را به آنها سپرد و با مدیران فروش شامل بازارک برای فروش محصولات ایرانی در بازار افغانستان گفت‌وگوهایی انجام شده است.