به گزارش خبرنگار مهر، امروز صادرات محصولات کشاورزی در سایه برخی چالش‌ها نسبت به چند سال گذشته کاهش یافته است. این کاهش را در اوزان باید پیگیری کرد نه ارزش ریالی زیرا با افزایش نرخ دلار و کاهش پایه پولی کشور تحت تأثیر تحریم، ممکن است رقم صادراتی روند افزایشی داشته باشد.
زعفران یکی از محصولات به نام ایران بوده ۸۵ تا ۹۰ درصد نیاز بازار جهانی را پوشش می‌دهد؛ اما قاچاق در سایه تحریم سبب شده تا این محصول لاکچری ارزآوری مورد انتظار را برای کشور نداشته باشد. سید روح الله لطیفی، مدیرکل سابق دفتر مطالعه، پایش و توسعه بازار سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، درباره آمار صادرات طلای سرخ ایران به مهر گفت: صادرات زعفران در ۶ ماهه نخست سال ۵۷ هزار و ۱۰۱ کیلوگرم (۵۷.۱ تن) به ارزش ۴۹ میلیون و ۴۶۵ هزار و ۹۶۰ دلار بوده است. این آمار نسبت به ۶ ماهه نخست سال گذشته در وزن ۴۱.۵ درصد و در ارزش ۵۲.۲ درصد کاهش داشته است.
وی با اشاره به ترکیب زعفران صادراتی افزود: حدود ۴۵ درصد صادرات در قالب بسته بندی بین یک تا ۳۰ گرم انجام شد و حدود ۵۵ درصد صادرات هم در بسته بندی بالای ۳۰ گرم و در قالب فله‌ای بوده است.
وی ادامه داد: اما ترکیب زعفران صادراتی در سال گذشته ۷۱.۳ درصد به شکل فله‌ای و ۲۸.۷ درصد در قالب بسته بندی انجام شده است.
مدیرکل سابق دفتر مطالعه، پایش و توسعه بازار سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران، تصریح کرد: امسال با وجود کاهش حجم صادرات اما به سمت صادرات با برند ایرانی و بسته بندی ایرانی حرکت کرده‌ایم.
منافع قاچاق طلای سرخ به جیب چه کسانی می‌رود؟
لطیفی با اشاره به قاچاق این محصول لوکس بخش کشاورزی به افغانستان عنوان کرد: با وجود حفظ سطح زیر کشت زعفران و تداوم تولید شاید بتوان گفت میزان قاچاق این محصول، به اندازه همان مقدار کاهشی که در آمار صادرات رسمی زعفران از گمرکات کشور به بازار جهانی نشان می‌دهد، باشد.
وی در خصوص چرایی قاچاق اظهار کرد: نخست اینکه استان‌های تولیدکننده اصلی این محصول همجوار با افغانستان بوده و خروج آن از کشور از طریق شهروندان ایرانی و افغانستانی که گاهی اوقات نسبت قومی و فامیلی دارند راحت تر انجام می‌شود. موضوع دوم به مسئله رفع تعهد ارزی بر می‌گردد. تمایل به عدم بازگشت ارز، سبب شده تا فعالان این حوزه به سمت صادرات غیررسمی کشیده شوند. موضوع سوم به همجواری افغانستان با هند بر می‌گردد که مصرف کننده ۵۰ تا ۶۰ تن زعفران در سال است. همکاری این دو کشور در بحث تعرفه گمرکی سبب شده تا زعفران ایرانی اگر از کانال افغانستان به هند صادر شود برای این کشور با هزینه کمتر همراه است. تعرفه گمرکی صادرات زعفران بین افغانستان و هند صفر است در حالی که این عدد برای تجار با مبدا ایران به هند ۳۸ درصد است.
وی با بیان اینکه افغانستان با صادرات زعفران ایرانی از طریق خودش بازار هند را بهتر در دست می‌گیرد، ادامه داد: مسئولان داخلی باید با رایزنی با مسئولان هند زمینه تعاملات بهتری بین دو کشور ایجاد کنند تا مانع تجارت غیررسمی طلای سرخ که یکی از ارزآورترین محصولات کشاورزی است، شوند.
این مسئول یادآور شد: رفع چالش‌های تعهد ارزی هم می‌تواند به کاهش تجارت غیررسمی زعفران کمک کند.
مقصدهای زعفران ایرانی کجاست؟
مدیرکل سابق دفتر مطالعه، پایش و توسعه بازار سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران درباره مقصدهای صادراتی زعفران ایران، گفت: این محصول در ۶ ماه نخست سال به ۵۰ کشور جهان صادر شد. مقصد اول امارات بود با عدد ۱۵ هزار و ۶۱۰ کیلو گرم که تقریباً ۲۸ درصد صادرات را به خود اختصاص داده است.
وی در ادامه افزود: دومین مقصد، اسپانیا بوده که متأسفانه حدود ۱۰۰ سال است زعفران ایرانی را به نام اسپانیا می‌شناسند. ۱۱ هزار و ۵۶ کیلوگرم زعفران به این کشور صادر شد که ۷ هزار و ۶۶۵ کیلوگرم آن به شکل فله‌ای بوده است. مقصد سوم چین بوده با صادرات ۱۰ هزار و ۴۷۳ کیلوگرم که از این میزان ۸ هزار و ۱۴ کیلوگرم به شکل فله‌ای انجام شده است. افغانستان مقصد چهارم صادرات زعفران ایرانی است که ۶ هزار و ۹۰۸ کیلوگرم صادرات رسمی به این همسایه صورت گرفته است. ۳ هزار و ۶۴۱ کیلوگرم صادرات در قالب فله‌ای بوده است. قطر با خرید ۲ هزار و ۲۶۳ کیلوگرم مقصد پنجم است که ۷۰۱ کیلوگرم به شکل فله‌ای بوده است.
وی به سایر بازارها اشاره کرد و ادامه داد: مقصد ششم صادرات زعفران ایران، ایتالیا است با رقم ۲ هزار و ۴۶۰ کیلوگرم که بخش زیادی از آن (۱۵۹۹ کیلوگرم) به شکل فله‌ای بوده است. مقصد هفتم عمان است با صادرات ۱۴۴۳ کیلوگرم که ۵۰۰ کیلو گرم آن فله‌ای انجام شده است.
لطیفی با بیان اینکه هند، یونان و ایتالیا و اسپانیا تولیدکننده نیز هستند و صادرات ممکن است به نام این کشورها تمام شود، در پایان گفت: سایر کشورهای مقصد زعفران ایرانی عراق، انگلستان، ترکیه، یونان، نپال، موریس، نیوزلند، اتریش، روسیه، فیلیپین، بلژیک، ژاپن، پاکستان، تایلند، تایوان، آلمان، هلند، مالزی، کویت، کانادا، سوئیس، سوئد، صربستان و… بوده است.