به گزارش خبرنگار مهر، قاچاق کالا پدیده شوم است که منجر به نابه‌سامانی بازارها می‌شود؛ تفاوتی نمی‌کند قاچاق از داخل به خارج از کشوری باشد یا برعکس اتفاق افتد.
در حال حاضر ایران با هر دو نوع قاچاق درگیر بوده و گاهی ترنور مالی آن عدد قابل توجهی برای اقتصاد کشور محسوب می‌شود.
مهر گزارشی مفصل در خصوص قاچاق فقط یک محصول کشاورزی منتشر کرد که در آن اعلام شد حجم تولید و صادرات چقدر بوده است. متأسفانه چون قاچاق غیر رسمی و پنهانی انجام می‌شود نمی‌توان درباره آن آمار دقیقی اعلام کرد.
آمار تولید داخلی
ایران تولیدکننده عمده زعفران جهان است به طوری که ۸۵ تا ۹۰ درصد نیاز بازار این محصول از سوی زعفران‌کاران ایرانی تولید و تأمین می‌شود. بنا به گفته مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی امسال ۱۲۷ هزار هکتار از اراضی کشور به کشت زعفران اختصاص یافته و پیش بینی می‌شود حدود ۳۵۰ تا ۴۰۰ تن زعفران برداشت شود.
آمار صادرات رسمی
صادرات زعفران در ۶ ماهه نخست امسال ۵۷ هزار و ۱۰۱ کیلوگرم (۵۷.۱ تن) به ارزش ۴۹ میلیون و ۴۶۵ هزار و ۹۶۰ دلار بوده است. این آمار نسبت به ۶ ماهه نخست سال گذشته در وزن ۴۱.۵ درصد و در ارزش ۵۲.۲ درصد کاهش داشته است.
یکی از معضلات کشور در امر تجار عدم بسته بندی محصولات و صادرات فله‌ای بوده و این موضوع سبب می‌شود تا بخشی از تولیدات نیز با وجود صادرات رسمی در کشور مقصد بسته بندی شده و با نام کشور واردکننده مجدد به مقصد بعدی صادر شود.
امسال زعفران ایرانی حدود ۴۵ درصد در قالب بسته بندی بین یک تا ۳۰ گرم صادر شد و حدود ۵۵ درصد هم در بسته بندی بالای ۳۰ گرم و در قالب فله‌ای انجام شد.
مقصد صادرات زعفران ایرانی
بیش از ۹۳ درصد تولید زعفران ایران در خراسان بزرگ کشت می‌شود. همجواری این استان شرقی با افغانستان باعث شده تا حجم بالایی از این محصول در قالب سوغات و… از کشور خارج و در افغانستان به نام همان کشور به بازار جهانی صادر شود.
زعفران ایرانی به ۵۰ کشور جهان صادر شد و افغانستان در این جدول بعد از امارات، اسپانیا و چین در رتبه چهارم قرار دارد. صادرات به این کشور ۶ هزار و ۹۰۸ کیلوگرم به شکل رسمی بوده که ۳ هزار و ۶۴۱ کیلو گرم در قالب صادرات فله‌ای انجام شد.
تولید و صادرات افغانستان
در ادامه نگاهی به آمار تولید و صادرات زعفران از افغانستان داشته باشیم.
در گزارش مهر آمد، بر اساس اعلام وزارت زراعت افغانستان، سال گذشته این کشور ۲۱ تن زعفران تولید اما ۶۷ تن صادر کرد.
اتحادیه زعفران افغانستان با اعلام اینکه سرمایه‌گذاری در بخش تولید زعفران افزایش یافته اعلام کرده بود امیدوارند میزان تولید به ۳۰ تن افزایش یابد.
بزرگترین مصرف کننده زعفران، چین با سالانه ۱۵۰ تن و کشور دیگر هند با حدود ۵۰ تن است. همجواری افغانستان با بازار بزرگ هندوستان به اضافه تعرفه صفر صادرات سبب شده تا این کشور واردات زعفران از افغانستان را به ایران با تعرفه گمرکی ۳۸ درصد ترجیح دهد.
آمار بانک جهانی درباره حجم صادرات
آمار بانک جهانی نشان می‌دهد، فقط صادرات زعفران از افغانستان به هند ۸۴.۲۸۹ کیلو گرم به ارزش بیش از ۳۴ میلیون دلار بوده است. این آمار نشان می‌دهد هند نیز بخشی از واردات را مجدد به مقصد دوم صادر می‌کند زیرا مصرف سالانه آنها ۵۰ تن گزارش می‌شود.
در ادامه جدول صادرات زعفران از افغانستان به حدود ۳۰ کشور می‌آید (بر این گفته تاکید می‌شود که بر اساس اعلام وزارت زراعت این کشور، آمار تولید آنها سال گذشته ۲۱ تن بوده است).