به گزارش خبرنگار مهر، روستای چنشت در فاصله 60 کیلومتری جنوب شرق شهرستان بیرجند به دلیل مورفولوژی خاص و موقعیت جغرافیایی آن و هم چنین داشتن مردمی با آداب و رسوم ویژه، وجود امامزاده سید حامد علوی و دو غار معروف، کلکسیونی از انواع جاذبه های گردشگری را درخود جای داده است که در اغلب ایام سال گردشگران زیادی از استان و خارج از استان را در خود جای می دهد.
روستای چنشت در ادوار گذشته تاریخی جزء دهستان نهار جان بوده، در حال حاضر از توابع شهرستان سر بیشه است آب و هوای آن معتدل و ارتفاع آن از سطح دریا 2150 متر است.
در وجه تسمیه روستای چنشت چنین می گویند که روستای چنشت به دلیل داشتن چندین رودخانه که از کنار آن می گذشته است و باغات این منطقه را سیراب می نموده است در قدیم به چند شط معروف بوده است که به مرور زمان به "چن شط" و "چن شت" و بالاخره به "چنشت" تبدیل شده است .
قول دیگری که در مورد وجه تسمیه چنشت وجود دارد چنین است، چنشت بر وزن بهشت است که در گذشته به دلیل خوش آب و هوا بودن و داشتن میوه های فراوان و رودخانه های متعدد که از زیر درختان می گذشته است و شباهت این منطقه به بهشت ، گروهی دامدار این نقطه را به عنوان محل زندگی خود انتخاب می کنند و نام این منطقه را بهشت می گذارند که بعدها بر اثر گذر زمان به چنشت تغییر نام می دهد.
امروزه نیز روستای چنشت دارای باغات بسیار و رودخانه های فصلی است و این روستا را همچون بهشتی زیبا و دلنشین تبدیل کرده است.
جاذبه های گردشگری چنشت
استقرار روستا در منطقه میانکوهی، چشم‌انداز کوهستانی زیبا و جذابی به آن بخشیده است روستا در میان باغات گردو و دیگر میوه‌ها محصور شده است و مناظر زیبایی از تلفیق طبیعت و بافت مسکونی پدید آورده است.
از دیگر جاذبه‌های مهم و طبیعی روستا می توان به غار چنشت و غار چهل چاه، مزار سید حامد علوی و بافت تاریخی چنشت اشاره کرد.
غار چنشت اسرار آمیز ترین پدیده تاریخی خراسان جنوبی
شاید اسرار آمیزترین پدیده تاریخى بیرجند غار چنشت در روستاى چنشت در 60 کیلومترى جنوب شرقى بیرجند باشد غار چنشت براساس متون تاریخى، 614 سال پیش به وسیله سید محمد مشعشع کشف شده است.
سید محمد براساس اسنادى که در دست داشته از عربستان به قهستان مى آید و پس از کشف غار مذکور، نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوى و دو فرزندش و به خاک سپردن آنها در درون یک بقعه که به این منظور می سازد، اقدام مى کند.
غار چنشت، بیش از 59 متر طول دارد و احتمال دارد که هزاران سال پیش در اثر زلزله، دو سمت کوه سر به هم نهاده و فضای متفاوتی ایجاد کرده است. این فضاها گاه عریض و با ارتفاع زیاد و گاه بسیار تنگ با ارتفاع کم هستند و عبور از آنها به سختی انجام می گیرد.
در این غار استخوان اجساد مردگان (در وضعیت‌های مختلف) و نیز آثار و نشانه های متعددی از زندگی گذشتگان مانند سفال، چوب، پارچه، چرخ نخ ریسی و دیوارهای گچی مشاهده شده است.
ظاهرا از این غار به عنوان پناهگاهی طی اعصار استفاده می شده و یا اینکه ممکن است زلزله، خانه های مسکونی را همراه با ساکنان آن منهدم ساخته باشد.
غار چنشت در مجاورت بقعه امامزاده سید حامد علوی واقع شده است طبیعت بکر و سرسبز اطراف غار، نزدیکی آن به زیارتگاه و جذابیت تاریخی غار، موجب بازدید گردشگران بسیاری در ایام مختلف سال شده است مردم محلی در مورد این غار عقاید مذهبی ویژه‌ای دارند.
غار چهل چاه
در فاصله صد متری غار چنشت، غار دیگری به نام چهل چاه وجود دارد که در آن استخوان اجساد 14 مرد و زن و کودک مشاهده می شود به نظر می رسد، در غار پس از پناه بردن این افراد به داخل آن، با گل اندود شده و راه فرار آنها بسته شده است.
غار چهل چاه در مجاورت غار چنشت واقع شده و بیش از هزار و چهار صد سال قدمت دارد براساس متون تاریخی نخستین بار، حدود 600 سال پیش توسط سید محمد مشعشع کشف شده است در وسط غار، حوضی ساخته شده از آجر و سنگ و آثار زندگی انسان مانند سفال، چوب و پارچه بجا مانده است.
مزار سید حامد علوی
بقعه سید حامد علوی از اماکن تاریخی و مذهبی این روستا است بنابر روایات، وی از فرزندان امام جعفر صادق (ع) بوده است که توسط عمال خلیفه عباسی در چنشت زخمی و در محل بیتوته خود یعنی غار چنشت فوت کرده است.
پس از کشف غار، نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوی و دو فرزندش به درون بقعه ای که به این منظور ساخته شده بود، اقدام می شود این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاه‌های مهم منطقه به شمار می رود از دیگران امکان مورد احترام مردم روستا، بقعه بی بی زینب خاتون است که در هفت کیلومتری روستای چنشت واقع شده است.
پوشیدن لباسهای رنگی در چنشت
لباس مردم این روستا از نوع خاصی است که کمتر در نقاط دیگر استان یافت می شود. البته لباس مردان در چند سال اخیر به لباس سایرمردم منطقه شبیه شده اما بزرگان و پیران از لباس دیگری که شامل یک پالتوی بلند که تمام بدن را می پوشد و شال سر و در برخی مواقع از کلاه معمولی استفاده می کنند.
لباس زنان آنها که در نوع خود یک جاذبه است، از رنگهای شاد و متنوع تشکیل شده و شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره ای و نقره دوزی شده و پیراهن زنانه به رنگهای سبز و قرمز یا آبی است.
مردم روستای چنشت به ویژه زنان و دختران اغلب از پوشاک محلی و سنتی استفاده می کنند دختران چنشتی از لباسهای بلندی مانند دامن پاچین دار، قبای بلند، روسری و سربند و شلیته‌های خراسانی استفاده می کنند.
تنوع رنگ در لباسهای محلی مردم روستا جلوه خاصی به آنها می بخشد به طوری که به روستا لقب سرزمین رنگ ها داده اند.
روستای چنشت به نسبت سایر روستاهای خراسان جنوبی، کمتر دچار تحولات و تغییرات فرهنگی شده و فرهنگ روستایی آن محفوظ مانده است.
مهم ترین صنایع دستی روستای چنشت، شامل انواع فرش‌های دست‌باف، قالیچه‌های کوچک و گلیم‌های زیبا است ریسندگی، گیوه دوزی، سبدبافی، زیلوبافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی قدیمی این روستاست که به مرور زمان به شدت کاهش یافته است.
سوغاتی های معرف روستای چنشت عبارتند از زعفران، کشک محلی، زرشک، گردو و بادام خشک، میوه‌های خشک، قالیچه‌های بسیار کوچک و نوعی گبه نیز از دیگر سوغاتی‌های این روستا است.
از غذاهای رایج و لذیذ این روستا می توان به انواع آش‌ها، آبگوشت‌های محلی، اشکنه و کشک محلی اشاره کرد.
این روستا به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری استان خراسان جنوبی شناخته شده است که همه ساله در ایام تعطیلات پذیرای گردشگرانی زیادی از سایر نقاط ایران است.
........................
گزارش : فاطمه زیراچی