به گزارش خبرنگار مهر، از زمان اعلام و معرفی کشور هند به عنوان اولین مهمان ویژه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در اول اسفند 91 از سوی علی اسماعیلی رئیس دوره بیست و ششم این نمایشگاه تا منتفی شدن این موضوع و اعلام رسمی آن در نشست خبری نمایشگاه، بحث‌ها درباره دلیل و منشا این تصمیم ناگهانی و دلیل منتفی شدن آن ادامه دارد.
علی اسماعیلی اول اسفند 91 از انتخاب هند به عنوان ميهمان ويژه نمايشگاه کتاب تهران خبر داد و اعلام کرد: این تصمیم با موافقت و مصوبه اعضای شورای سياستگذاری نمايشگاه كتاب تهران در سومین جلسه این شورا اتخاذ شده است.
رئیس نمایشگاه امسال کتاب تهران آن زمان در این باره توضیح بیشتری نداد، اما 5 روز بعد قائم مقام این نمایشگاه با اذعان به اینکه این پیشنهاد از جانب او مطرح شده است، درباره دلایل پیشنهاد خود نیز به خبرنگار مهر گفت: اول اینکه ما مشترکات فرهنگی بسیار قوی با هند دارد؛ زبان فارسی در هند رونق دارد و علاقه‌مندان بسیار زیادی دارد.. دوم اینکه اسلام در این کشور مثل ایران، رونق دارد و جمعیت قابل توجهی از مردم این کشور مسلمان هستند که بخشی از آنها را هم شیعیان تشکیل می‌دهند. سوم اینکه هند به لحاظ نشر بعد از آمریکا و چین، سومین تولیدکننده کتاب در جهان به شمار می‌رود. چهارم اینکه هند در زمینه e-book و نشر الکترونیک جایگاه ویژه‌ای در دنیا دارد و در نهایت دلیل پنجم من این بود که علائق زیادی برای مبادله فرهنگی میان ایران و هند وجود دارد.
محمد عظیمی البته همان زمان هم گفت: البته باید ببینیم نظر طرف ما چیست و آیا این فرصت را دارد که با امکانات ویژه در نمایشگاه کتاب تهران حضور پیدا کند یا نه؟ ولی ما از طریق وزارت امور خارجه و نیز رایزنی فرهنگی ایران در هند، کار دعوت از آنها را انجام داده‌ایم.
جدا از این مسئله که انتخاب کشوری به عنوان مهمان ویژه در یک نمایشگاه بین‌المللی کتاب، معمولاً پروسه زمانبری است و دست کم از 5 سال قبل باید مراحل آن طی شده باشد، با این حال خبرنگار مهر از طریق یک مقام مسئول هندی در تهران طی تماسی با موسسه NATIONAL BOOK TRUST OF INDIA مجری نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی‌نو که وظیفه هماهنگی با ناشران هندی برای حضور در نمایشگاه‌های کتاب در دیگر کشورها را بر عهده دارد، موضوع را جویا شد و به این نتیجه رسید که هیچ دعوتنامه رسمی از جانب نمایشگاه کتاب تهران به این موسسه نرسیده است.
پس از این ماجرا، ابهام در مورد حضور هند به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران بیشتر و بیشتر شد تا اینکه 21 فروردین امسال محمد عظیمی، قائم مقام نمایشگاه کتاب تهران در خصوص حضور یا غیبت هند به عنوان مهمان ویژه در این نمایشگاه به خبرنگار مهر گفت: کشوری که به عنوان مهمان ویژه برای یک نمایشگاه انتخاب می‌شود، برای حضور در این سطح نیاز به زمان دارد و باید امکاناتش را فراهم کند، ساز و کار لازم را برای این کار داشته باشد و خلاصه اینکه آمادگی لازم را برای حضور به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه به دست آورد.
وی در پاسخ به این سئوال که «خودتان امیدوار هستید این اتفاق بیفتد و هند به عنوان اولین کشور مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب تهران حضور پیدا کند؟» اینگونه پاسخ داد: من الان نمی‌توانم روی این مطلب خیلی صحبت کنم یا اعلام نظر قطعی بکنم.
سرانجام علی اسماعیلی، رئیس بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در نشست خبری این نمایشگاه که در روز 9 اردیبهشت با حضور وزیر ارشاد و جمع زیادی از خبرنگاران برگزار شد، درباره ابهامی که در مورد حضور هند به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران به وجود آمده است، گفت: ما این مسئله را در شورای سیاستگذاری نمایشگاه مصوب کردیم و مکاتباتی را هم با وزارت امورخارجه انجام دادیم. به هر حال بخشی از کار نیاز به برقراری این گونه ارتباطات دارد. به طور رسمی از کشور هند برای حضور به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب دعوت کردیم، اما پاسخی از طرف وزیر مربوطه دریافت نکردیم.
وی ضمن منتفی اعلام کردن حضور هند به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه امسال کتاب تهران در عین حال گفت: کار مربوط به حضور ناشران کشور هند در این نمایشگاه انجام شده و مشکلی از این بابت وجود ندارد.
این در حالی است که امسال برای عرضه کتاب‌های ناشران هندی نیز تنها یک غرفه با نام «سپلای» در یکی از سالن‌های عرضه کتب لاتین برپاست که البته در کنار این کتاب‌ها، آثار ناشران آمریکایی و انگلیسی هم عرضه می‌شود.
«بهاسین» مدیرمسئول غرفه «سپلای» درباره تعداد عناوین کتاب‌هایی که در این غرفه عرضه شده است، به خبرنگار مهر گفت: در غرفه سپلای 4000 عنوان کتاب عمدتاً در زمینه‌های فنی و مهندسی و متعلق به ناشران هندی، آمریکایی و انگلیسی عرضه شده است.
وی سهم کتاب‌های ناشران هندی را در این غرفه 1500 عنوان برشمرد و درباره میزان استقبال از آنها هم یادآور شد: با توجه به اینکه قیمت کتاب‌هایی که ما از هند به اینجا آورده‌ایم و همچنین سطح زبان انگلیسی آنها پائین است، استقبال از این کتاب‌ها هم خوب بوده است.
به گفته مدیرمسئول غرفه «سپلای» آثار ناشران هندی با تخفیف 15 تا 50 درصدی عرضه می‌شود و دانشجویان ایرانی عمدتاً خریدار کتاب‌هایی در حوزه کشاورزی هستند.
البته در همین سالن غرفه سفارت هند هم دایر است که در این غرفه مثل غرفه‌های سایر سفارتخانه‌ها، اثری به فروش نمی‌رسد و در آن تنها به معرفی فرهنگ و تمدن هندوستان پرداخته می‌شود. مسئول این غرفه هم درباره فعالیت آن به خبرنگار مهر گفت: ما در این غرفه اثری برای فروش نداریم و بیشتر به معرفی شعرا و همچنین شخصیت‌های برجسته هندوستان می‌پردازیم.
روبروی این غرفه هم، غرفه‌ای در اختیار NATIONAL BOOK TRUST OF INDIA قرار گرفته که در این غرفه هم فعالیت‌های موسسه مذکور معرفی شده است. این موسسه مجری نمایشگاه بین‌المللی کتاب دهلی‌نو که وظیفه هماهنگی با ناشران هندی برای حضور در نمایشگاه‌های کتاب در دیگر کشورها را بر عهده دارد ـ تقریباً شبیه کاری که بر عهده موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران است ـ اما در زمان تهیه این گزارش کسی در غرفه این موسسه حضور نداشت تا اطلاعاتی به این گزارش اضافه شود.